Kosowa Esasy maglumatlar
| Timeerli wagt | Wagtyňyz |
|---|---|
|
|
|
| Timeerli wagt zolagy | Wagt guşaklygynyň tapawudy |
| UTC/GMT +1 sagat |
| giňişlik / uzynlyk |
|---|
| 42°33'44 / 20°53'25 |
| izo kodlamak |
| XK / XKX |
| walýuta |
| Euroewro (EUR) |
| Dil |
| Albanian (official) Serbian (official) Bosnian Turkish Roma |
| elektrik |
 |
| Döwlet baýdagy |
|---|
 |
| maýa |
| Pristina |
| banklaryň sanawy |
| Kosowa banklaryň sanawy |
| ilaty |
| 1,800,000 |
| meýdany |
| 10,887 KM2 |
| GDP (USD) |
| 7,150,000,000 |
| telefon |
| 106,300 |
| Jübi telefony |
| 562,000 |
| Internet eýeleriniň sany |
| -- |
| Internet ulanyjylarynyň sany |
| -- |
Kosowa giriş
|
Kosowa diýlip atlandyrylýan Kosowa respublikasy özygtyýarly jedeller we ykrar edilen ýurt. Ol günorta-gündogar Europeewropanyň Balkan ýarym adasynda ýerleşýär. 2008-nji ýylda birtaraplaýyn garaşsyzlyk yglan etdi. Serbiýa demokratik ýol bilen saýlanan hökümetini ykrar etse-de, sebiti diňe Serbiýanyň iki awtonom welaýatynyň (Kosowa we Metohija awtonom welaýaty) ykrar edýär. 1999-njy ýylda Kosowa söweşi gutaraly bäri Kosowa diňe Serbiýanyň bir bölegi bolupdy, emma aslynda bu Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygydyr. Häkimiýetler bu wezipäni wagtlaýyn dolandyrýarlar. 1990-1999-njy ýyllar aralygynda ol ýerdäki etnik albanlar Kosowany "Kosowa respublikasy" diýip hem atlandyrýardylar, ýöne şol döwürde muny diňe Albaniýa ykrar edipdi. Kosowa meselesi çözülmedi. Albanlar garaşsyzlygyny talap etdiler, ýöne Serbiýa tarapy Serbiýanyň territorial bitewiligini kepillendirmegi talap etdi. Taraplar Kosowa meselesi boýunça 2006-njy ýylyň 20-nji fewralynda gepleşiklere başlady. Iki ýyllap dowam eden gepleşiklerden we gepleşiklerden soň, Kosowa 2008-nji ýylyň 17-nji fewralynda Serbiýadan aýrylandygyny yglan edip, Garaşsyzlyk Jarnamasyny kabul etdi, indi BMG-nyň 93 döwleti tarapyndan ykrar edildi. Serbiýanyň hökümeti Kosowanyň özygtyýarlylygyndan asla ýüz öwürmejekdigini we birnäçe sanksiýalary kabul etmäge taýýardygyny mälim etdi, ýöne Kosowanyň garaşsyzlygynyň öňüni almak üçin hiç wagt güýç ulanmajakdygyny aýtdy. 2010-njy ýylyň 22-nji iýulynda Halkara Adalat Kazyýeti Kosowanyň Serbiýadan garaşsyzlyk yglan etmeginiň halkara hukugyny bozmaýandygyny aýtdy. Kosowa gündogarda we demirgazykda Serbiýanyň galan böleginde, günortada Makedoniýa, günorta-günbatarda Albaniýa respublikasy we demirgazyk-günbatarda Çernogoriýa bilen ýüzbe-ýüz bolýar. Iň uly şäher paýtagt Pristina. Metohija sebiti Günbatar Kosowadaky platoslara we basseýnlere, şol sanda Pek we Prizren ýaly şäherlere degişlidir, dar manyda Kosowa Kosowanyň gündogar sebtine degişlidir. , Pristina, Uroşewak we beýleki şäherleri goşmak bilen. Kosowa 10,887 inedördül kilometre (9,203 inedördül mil) meýdany tutýar we iki milliona golaý ilaty bar. Iň uly şäher takmynan 600,000 ilaty bolan paýtagt Pristina; günorta-günbatar Prizren şäheriniň takmynan 165,000, Pekleriň takmynan 154,000, demirgazyk şäheriň takmynan 110,000 ilaty bar. Galan bäş şäheriň ilaty 97,000-den gowrak. Kosowa yssy tomus we sowuk we garly gyşlar bilen kontinental howany görkezýär. |