Demirgazyk Mariana adalary Esasy maglumatlar
| Timeerli wagt | Wagtyňyz |
|---|---|
|
|
|
| Timeerli wagt zolagy | Wagt guşaklygynyň tapawudy |
| UTC/GMT +10 sagat |
| giňişlik / uzynlyk |
|---|
| 17°19'54 / 145°28'31 |
| izo kodlamak |
| MP / MNP |
| walýuta |
| Dollar (USD) |
| Dil |
| Philippine languages 32.8% Chamorro (official) 24.1% English (official) 17% other Pacific island languages 10.1% Chinese 6.8% other Asian languages 7.3% other 1.9% (2010 est.) |
| elektrik |
 Demirgazyk Amerika-Japanaponiýa 2 iňňe B US 3 pinli ýazyň |
| Döwlet baýdagy |
|---|
 |
| maýa |
| Saipan |
| banklaryň sanawy |
| Demirgazyk Mariana adalary banklaryň sanawy |
| ilaty |
| 53,883 |
| meýdany |
| 477 KM2 |
| GDP (USD) |
| 733,000,000 |
| telefon |
| -- |
| Jübi telefony |
| -- |
| Internet eýeleriniň sany |
| 17 |
| Internet ulanyjylarynyň sany |
| -- |
Demirgazyk Mariana adalary giriş
|
Demirgazyk Mariana adalary Günbatar Pacificuwaş ummanyň tropiki suwlarynda ýerleşýär. Uly we kiçi 14 adadan ybarat we ABŞ-nyň federal hökümetine degişlidir. Demirgazyk Mariana adalary dünýäniň iň çuň çukury - Ewerest dagynyň tutuş ýerini saklap bilýän iň çuň nokady 10 911 metr bolan "Mariana çukury" bilen dünýä belli. Demirgazyk Mariana adalarynyň hemmesi merjen gaýalarynyň toplanmagy we wulkan atylmagy netijesinde emele gelýär. Adanyň kenar ýakasy dik gaýalar we merjen päsgelçilikleri bilen gurşalandyr we köp ak çägeli kenarlary we owadan deňizleri emele getirýär. Hapalanmadyk tebigy gurşaw, özüne çekiji medeni landşaft we dynç alyş we rahat durmuş atmosferasy bilen Demirgazyk Mariana adalary "kesilmedik owadan jade" hökmünde bellidir. Demirgazykda Japanaponiýadan we günbatarda Filippinlerden takmynan 3000 km uzaklykda, Hytaýyň Şanhaý we Guan Guangzhouou şäherlerinden bary-ýogy 4000 km uzaklykda, oňa ýetmek üçin bary-ýogy dört sagat gerek. Adanyň topografiýasy merkezde we daş-töwereginde pes. Bu adaty okean howasynyň aýratynlygy. Dört möwsüm ýok. Temperatura ýokary bolsa-da, yssy däl. Annualyllyk temperatura 28- 30 dereje aralygynda çyglylyk 82% töweregi saklanýar. Özüňi rahatlandyrýan we syýahat etmek üçin örän amatly duýýar. Julyagyş möwsümi iýul-oktýabr aýlary, gurak möwsüm noýabr-iýun aýlarydyr. Annualyllyk ýagyş 83 dýuým töweregi saklanýar. 14 adanyň arasynda Saipan, Tinian we Rota ösen iň ajaýyp üç merjen bar. Üç adanyň öz aýratynlyklary bar: Saipan paýtagt we iň uly merkezi şäher; Tinian adasy Saipanyň günortasyndan 3 deňiz milinde ýerleşýär we tebigy oýun meýdançasy bolan ikinji uly ada; Rota adasy üçünji uly adadyr. Adalaryň iň kiçisi hem iň arassa tebigaty saklaýan ýerdir. Demirgazyk Mariana adalarynda ýumşak we ýakymly howa bar, ýylyň dowamynda güneşli bolup, dynç alyş üçin amatly ýere öwrülýär. Bu ýerdäki howa subtropiki deňiz howasy bolup, ýylyň dowamynda ýakymly temperatura 28-30 dereje bolýar. Rainagyş möwsümi her ýyl iýul-oktýabr aýlary, gurak möwsüm noýabr-iýun aýlarydyr. Şanhaýda we Guan Guangzhououda, Hytaý Gündogar Howaýollary we Hytaý Günorta Howaýollary, hytaýly syýahatçylary Demirgazyk Mariana adalaryna gezelenç etmek üçin hepdede iki gezek çarter reýsini amala aşyrýarlar. Mundan başga-da, “Asiana Airlines”, Demirgazyk-Günbatar Howaýollary we Kontinental Howaýollary hem Saýpana yzygiderli gatnawlary amala aşyrýarlar. Demirgazyk Mariana adalary ABŞ-nyň özbaşdak federal hökümetine degişlidir. Onuň hökümeti Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň erkin federal ulgamy we saýlawdan soň saýlanan häkim hökümet başlygy wezipesini ýerine ýetirýär. Esasy wezipeli adamlar we esasy geňeşçiler demokratik ses bermek arkaly saýlanýar we özbaşdaklyk derejesine eýe. Her ada garaşsyz awtonom sebit, şonuň üçin syýasy tarapy her sebitiň häkimi dolandyrýar. residentserli ýaşaýjylar esasan Mikroneziýa milletinden, Çamorro we Karolan bolsa Lord, olaryň köpüsi ispanlar bilen garyndy. 2004-nji ýylda çap edilen resmi statistika görä, adadaky hemişelik ilat 80 000 töweregi bolup, olaryň 20,000 ýerli ilat (ABŞ pasportyny saklaýan ýaşaýjylar), 20,000 töweregi daşary ýurtly işçiler we maýadarlar hytaýlylar we 2 töweregi filippinliler. 10,000 adam; Günorta Koreýadan we Japanaponiýadan takmynan 10,000 adam; Bangladeşden we Taýlanddan takmynan 10,000 adam. Din we dil residentserli ýaşaýjylar esasan Rim katolikligine ynanýarlar. Iňlis dili resmi dil bolup, Çamorro we Karolan ýerli ýaşaýjylaryň arasynda gürleşilýär. |