ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတနိုင်ငံ၏အမည်အပြည့်အစုံမှာအရှေ့တောင်အာရှတွင်တည်ရှိပြီးတောင်ဘက်ပင်လယ်နှင့်အနောက်ဘက်တွင်ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာနှင့်အရှေ့ဘက်တွင်ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာတို့နှင့်နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေပြီးကျွန်းစု ၇,၁၀၇ နှင့်ကျွန်းငယ်များရှိသည်။ ဤကျွန်းများသည်တုန်ခါနေသောပုလဲများနှင့်တူသည်။ အနောက်ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာ၏အပြာရောင်လှိုင်းများကြားတွင်နေရာယူထားသည်။ ဖိလစ်ပိုင်သည် "အနောက်ပစိဖိတ်ပုလဲ" ၏ဂုဏ်သတင်းရှိသည်။ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည်မြေအကျယ်အ ၀ န်း ၂၉၉,၇၀၀ စတုရန်းကီလိုမီတာရှိသည်။ ၎င်းတို့အနက်အဓိကကျွန်း ၁၁ ကျွန်းဖြစ်သည့်လူဇုန်၊ မင်ဒါနာအိုနှင့်ရှမာတို့သည်တိုင်းပြည်96ရိယာ၏ ၉၆% ရှိသည်။ ဖိလစ်ပိုင်ကမ်းရိုးတန်းသည် ၁၈၅၃၃ ကီလိုမီတာရှည်လျားပြီးသဘာဝဆိပ်ကမ်းများစွာရှိသည်။ ဖိလစ်ပိုင်တွင်မုတ်သုန်အပူပိုင်းမိုးသစ်တောရာသီဥတု၊ အပူချိန်မြင့်မားခြင်းနှင့်မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းခြင်း၊ ဥယျာဉ်ကျွန်းနိုင်ငံဟုခေါ်သောအပူပိုင်းဒေသမျိုးစိတ် ၁၀,၀၀၀ ခန့်ရှိသည်။ သစ်တောareaရိယာမှာဟက်တာ ၁၅.၈၅ သန်းရှိပြီးလွှမ်းခြုံမှုနှုန်းမှာ ၅၃ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်ပြီး Ebony နှင့် Sandalwood ကဲ့သို့အဖိုးတန်သစ်များကိုထုတ်လုပ်သည်။

တိုင်းပြည်ကို Luzon, Visaya နှင့် Mindanao သုံးပိုင်းခွဲခြားထားသည်။ မင်ဒါနာအိုတွင်မွတ်စလင်မင်ဒါနာအိုရှိ Capital Region, Cordillera အုပ်ချုပ်ရေးဒေသနှင့်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသများ၊ Ilocos ဒေသ၊ Cagayan Valley Region, Luzon Central Region, South Tagalog Region, Bickel Region, အနောက် Visayas များရှိသည်။ မင်ဒါနာအိုတောင်ပိုင်း၊ မင်ဒါနာအိုတောင်ပိုင်း၊ မင်ဒါနာအိုအလယ်ပိုင်းနှင့်ကာရာဂါတို့အပါအ ၀ င်ခရိုင် ၁၃ ခုရှိသည်။ ပြည်နယ် ၇၃ ခု၊ ပြည်နယ်ခွဲ ၂ ခုနှင့်မြို့ ၆၀ ရှိသည်။

ဖိလစ်ပိုင်လူမျိုးများ၏ဘိုးဘေးများသည်အာရှတိုက်မှပြောင်းရွှေ့အခြေချသူများဖြစ်သည်။ ၁၄ ရာစုပတ် ၀ န်းကျင်တွင်ရှိသောဖိလစ်ပိုင်တွင်ဌာနေတိုင်းရင်းသားများနှင့်မလေးရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများပါ ၀ င်သောခွဲထွက်ရေးနိုင်ငံများပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ထိုအထဲတွင်အကျော်ကြားဆုံးဖြစ်သော Sulu Kingdom သည် ၁၄၇၀ ပြည့်နှစ်များတွင်ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ၁၅၂၁ ခုနှစ်တွင်မက်ဂျလန်သည်စပိန်စူးစမ်းလေ့လာရေးကိုဖိလစ်ပိုင်ကျွန်းများသို့ ဦး ဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၅၆၅ ခုနှစ်တွင်စပိန်သည်ဖိလစ်ပိုင်ကိုကျူးကျော်သိမ်းပိုက်ပြီးဖိလစ်ပိုင်ကိုနှစ်ပေါင်း ၃၀၀ ကျော်အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ၁၈၉၈၊ ဇွန် ၁၂ ရက်တွင်ဖိလစ်ပိုင်သည်လွတ်လပ်ရေးကြေငြာခဲ့ပြီးဖိလစ်ပိုင်သမ္မတနိုင်ငံကိုတည်ထောင်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင်ပင်အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည်ဖိလစ်ပိုင်ကိုစပိန်နှင့်စစ်အပြီးလက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည့်ပါရီစာချုပ်နှင့်အညီဖိလစ်ပိုင်ကိုသိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၂ တွင်ဖိလစ်ပိုင်ကိုဂျပန်ကသိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီးတွင်ဖိလစ်ပိုင်သည်အမေရိကန်ကိုလိုနီများထပ်မံပေါ်ပေါက်လာသည်။ ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင်ဖိလစ်ပိုင်သည်လွတ်လပ်ရေးရခဲ့သည်။

အမျိုးသားအလံ - အလျား ၂ နဲ့ ၁ အချိုးနဲ့အလျားလိုက်စတုဂံပုံ။ အလံ၏ထောင့်တွင်အဖြူရောင်ညီမျှသောတြိဂံရှိပြီးအလယ်၌ထုပ်ရှစ်ရောင်ခြည်ဖြာနေသည့်အဝါရောင်နေနှင့်ကြယ်သုံးပွင့်သုံးပွင့်သည်တြိဂံ၏ထောင့်သုံးထောင့်တွင်ရှိသည်။ အလံ၏ညာဘက်အခြမ်းတွင်အနီရောင်နှင့်အပြာဖြင့်ညာဘက်ထောင့်ရှိ trapezoid ဖြစ်ပြီးအရောင်နှစ်မျိုး၏အထက်နှင့်အောက်အနေအထားများကိုပြောင်းလဲနိုင်သည်။ များသောအားဖြင့်အပြာသည်ထိပ်တွင်ရှိပြီးအနီရောင်သည်ထိပ်ဆုံးတွင်ရှိသည်။ နေနှင့်ရောင်ခြည်များသည်လွတ်လပ်မှုကိုကိုယ်စားပြုသည်။ ရှည်လျားသောထုထည် ၈ ခုသည်ပြည်နယ်လွတ်မြောက်ရေးနှင့်လွတ်လပ်ရေးအတွက်ကန ဦး လူထုအုံကြွမှုကြီးဖြစ်သောပြည်နယ်ရှစ်ခုကိုကိုယ်စားပြုပြီးကျန်သောရောင်ခြည်များသည်အခြားပြည်နယ်များကိုကိုယ်စားပြုသည်။ ကြယ်သုံးပွင့်သုံးပွင့်သည်ဖိလစ်ပိုင်၏အဓိကဒေသကြီးသုံးခုဖြစ်သော Luzon, Samar နှင့် Mindanao ကိုကိုယ်စားပြုသည်။ အပြာရောင်သည်သစ္စာစောင့်သိမှုကိုပြသသည်၊ အနီရောင်သည်သတ္တိကိုပြသည်၊ အဖြူသည်ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်သန့်ရှင်းခြင်းကိုပုံဆောင်သည်။

ဖိလစ်ပိုင်လူ ဦး ရေမှာ (၈၅.၂) သန်းခန့်ရှိသည် (၂၀၀၅) ။ ဖိလစ်ပိုင်သည်လူမျိုးပေါင်းစုံသောနိုင်ငံဖြစ်သည်။ မလေးလူမျိုးများသည်နိုင်ငံလူ ဦး ရေ၏ ၈၅% ကျော်ဖြစ်သောတာဂါ၊ အီလိုကိုနှင့်ပမ်ပေဂါတို့ပါဝင်သည်။ တိုင်းရင်းသားများနှင့်နိုင်ငံခြားနွယ်ဖွားများမှာတရုတ်၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ အာရပ်၊ အိန္ဒိယ၊ ဟစ်စပန်းနစ်နှင့်အမေရိကန်များနှင့်ဌာနေတိုင်းရင်းသားများပါဝင်သည်။ ဖိလစ်ပိုင်တွင်ဘာသာစကား ၇၀ ကျော်ရှိသည်။ အမျိုးသားဘာသာစကားသည် Tagalog-based Filipino, အင်္ဂလိပ်သည်တရားဝင်ဘာသာစကားဖြစ်သည်။ ၈၄ ရာခိုင်နှုန်းသောလူများသည်ကက်သလစ်ဘာသာကိုယုံကြည်ကြသည်။ ၄.၉% သည်အစ္စလာမ်ကိုယုံကြည်ကြသည်။ လူနည်းစုသည်လွတ်လပ်ရေးနှင့်ပရိုတက်စတင့်ခရစ်ယာန်ဘာသာကိုယုံကြည်ကြသည်၊ တရုတ်လူမျိုးအများစုသည်ဗုဒ္ဓဘာသာကိုယုံကြည်ကြသည်။

ဖိလစ်ပိုင်သည်သဘာဝသယံဇာတပေါကြွယ်ဝသည်။ ကြေးနီ၊ ရွှေ၊ ငွေ၊ သံ၊ Palawan ကျွန်း၏အနောက်မြောက်ပိုင်းတွင်ရေနံစည်ပေါင်းသန်း ၃၅၀ ခန့်ရှိသည်။ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံရှိဘူမိအပူစွမ်းအင်အရင်းအမြစ်များသည်ရေနံစိမ်းစံချိန်စွမ်းအင်၏စည်ပေါင်း ၂.၀၉ ဘီလီယံရှိသည်ဟုခန့်မှန်းရသည်။ ရေနေသယံဇာတများပေါများလှပြီးငါးမျိုးစိတ်ပေါင်း ၂,၄၀၀ ကျော်နှင့်အတူငါးသယံဇာတသည်ကမ္ဘာပေါ်တွင်ထိပ်ဆုံးတွင်ရှိသည်။ ဖိလစ်ပိုင်ရှိအဓိကအစားအစာမှာဆန်နှင့်ပြောင်းဖြစ်သည်။ အုန်းသီး၊ ကြံ၊ မနီလာလျှော်နှင့်ဆေးရွက်ကြီးသည်ဖိလစ်ပိုင်ရှိအဓိကငွေသားကောက်ပဲသီးနှံများဖြစ်သည်။

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည်ပို့ကုန်ကိုအဓိကထားသောစီးပွားရေးပုံစံကိုအကောင်အထည်ဖော်သည်။ ၀ န်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း၊ စက်မှုလုပ်ငန်းနှင့်စိုက်ပျိုးရေးသည်ဂျီဒီပီ၏ ၄၇%၊ ၃၃% နှင့် ၂၀% အသီးသီးရှိသည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင်ဖိလစ်ပိုင်စီးပွားရေးသည် ၅.၁% တိုးတက်ခဲ့ပြီးဂျီဒီပီသည်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၃ ဘီလီယံခန့်ရှိသည်။ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းသည်ဖိလစ်ပိုင်အတွက်နိုင်ငံခြားဝင်ငွေရရှိသည့်အဓိကအရင်းအမြစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ အဓိကခရီးသွားနေရာများမှာ Pagsanjan သဲသောင်ပြင်၊ အပြာရောင်ဆိပ်ကမ်း၊ Baguio စီးတီး၊ Mayon မီးတောင်နှင့် Ifugao ပြည်နယ်၏မူလကျန်ရှိနေသေးသောနေရာများဖြစ်သည်။