BAE 83,600 inedördül kilometr meýdany (kenarýaka adalary goşmak bilen) öz içine alýar. Ol gündogar Arap ýarym adasynda, demirgazykda Pars aýlagy, Katar demirgazyk-günbatarda, Saud Arabystany günbatarda we günortada, Oman bolsa gündogarda we demirgazyk-gündogarda ýerleşýär. Demirgazyk-gündogardaky birnäçe dagdan başga ýerleriň köpüsi deňiz derejesinden 200 metr belentlikdäki çöketlikler we çöllerdir. Tropiki çöl howasy, yssy we gurak. Nebit we tebigy gaz baýlyklary örän baý, dünýäde üçünji, tebigy gaz gorlary bolsa dünýäde üçünji ýerde durýar. Arap ýarym adasynyň gündogar böleginde ýerleşip, demirgazykda Pars aýlagy bilen serhetleşýär. Demirgazyk-günbatarda Katar, günbatarda we günortada Saud Arabystany, gündogarda we demirgazyk-gündogarda Umman bilen serhetleşýär. Demirgazyk-gündogardaky birnäçe dagdan başga ýerleriň köpüsi depressiýa we deňiz derejesinden 200 metr belentlikdäki çöllerdir. Yssy we gurak tropiki çöl howasyna degişlidir.

BAE ýedinji asyrda Arap imperiýasynyň bir bölegi bolupdy. XVI asyrdan bäri Portugaliýa, Gollandiýa we Fransiýa ýaly kolonialistler yzly-yzyna çozýarlar. 1820-nji ýylda Angliýa Pars aýlag sebtine çozdy we Aýlagdaky ýedi Arap Emirliklerini "Truceir Aman" ("ucearaşyk amany" diýmegi aňladýar) "hemişelik ýaraşyk" baglaşmaga mejbur etdi. Şondan bäri bu sebit kem-kemden Angliýanyň "goraýjy döwletine" öwrüldi. 1971-nji ýylyň 1-nji martynda Angliýa Aýlag Emirlikleri bilen gol çekilen ähli şertnamalaryň şol ýylyň ahyrynda ýatyrylandygyny habar berdi. Şol ýylyň 2-nji dekabrynda Abu Dabiniň, Dubaýyň, Şarja, Umm Al Kawan, Ajman we Fujairanyň alty emiri Birleşen Arap Emirliklerini döretdi. 1972-nji ýylyň 11-nji fewralynda Ras Al Haýma emirligi BAE-e goşuldy.

BAE-de umumy ilaty 4,1 million (2005). Araplar diňe üçden birini tutýar, galanlary daşary ýurtlular. Resmi dil arap we umumy iňlis dilidir. Residentsaşaýjylaryň köpüsi yslama ynanýar we olaryň köpüsi sünni mezhebine degişlidir. Dubaýda şaýylar köplük bolup durýar.

Nebit we tebigy gaz baýlyklary örän baý, nebit gorlary dünýädäki umumy nebit gorlarynyň takmynan 9,4% -ini tutýar we dünýäde üçünji orunda durýar. Tebigy gaz gorlary 5,8 trillion kub metr bolup, dünýäde üçünji ýerde durýar. Milli ykdysadyýetde nebit önümçiligi we nebithimiýa pudagy agdyklyk edýär. Nebit girdejileri döwlet girdejileriniň 85% -den gowragyny emele getirýär.

Esasy şäherler

Abu Dabi: Abu Dabi (Abu Dabi) Birleşen Arap Emirlikleriniň we BAE-nyň paýtagty Emirligiň paýtagtyndan has köp. Abu Dabi deňziň ýakasyndaky birnäçe ownuk adadan ybaratdyr. Arap ýarym adasynyň demirgazyk-gündogar böleginde, demirgazykda Aýlag we günortada giň çöl bilen ýerleşýär. Ilaty 660,000.

Abu-Dabi aýlagyň günorta kenarynda ýerleşýän hem bolsa, howa adaty çöl howasy bolup, ýyllyk ýagyş gaty az we ortaça temperatura 25 gradusdan ýokary. Temperatura 50 dereje bolup biler. Köp ýerlerde ot gysga we süýji suw az.

1960-njy ýyllardan soň, esasanam 1971-nji ýylda Birleşen Arap Emirlikleri döredilenden we köp mukdarda nebitiň tapylmagy we ulanylmagy bilen Abu Dabi ýer titremesini başdan geçirdi. Üýtgeşmeler, geçmişiň harabalygy we yza galmagy baky ýitdi. 1980-nji ýyllaryň ahyrynda Abu Dabi häzirki zaman şäherine öwrüldi. Şäher ýerlerinde dürli stil we roman stilindäki beýik binalar, arassa we giň köçeler kesişýär. Roadoluň iki gapdalynda, jaýyň öňünde we jaýyň aňyrsynda kenar otlar we agaçlar bilen dolduryldy. Şäheriň eteginde, gök agaçlaryň we gülleriň arasynda gizlenen hatar hatara düzülen bag görnüşli willalar we ýaşaýyş jaýlary; uly ýol gök tokaýlardan geçýär we çölüň çuňlugyna çenli uzalyp gidýär. Adamlar Abu-Dabä gelenlerinde, çöl ülkesinde däl-de, owadan gurşawy, ajaýyp görnüşleri we ösen ulaglary bolan metropolda görünýär. Abu-Dabide bolanlaryň hemmesi Abu Dabiniň çöldäki täze oazis we Aýlagyň günorta kenaryndaky ajaýyp merjen bolandygyny biragyzdan öwdi.

Abu-Dabiniň şäher we şäher töweregindäki ýaşyl ýerler, ýaşyl ummanyň tutuş Abu-Dabini suw astyndaky ýaly birleşdirildi. Şäher meýdanynda 12 seýilgäh bar, olaryň arasynda iň meşhurlary Halidiýa seýilgähi, Muhilifu aýallar we çagalar seýilgähi, paýtagt seýilgähi, Al-Nahyan seýilgähi we täze howa menzili seýilgähi bar. Bu seýilgähleriň tamamlanmagy diňe bir ýaşyl meýdany giňeltmek bilen çäklenmän, eýsem şäheri gözelleşdirdi, şeýle hem adamlara dynç almak we oýnamak üçin ýerler berdi.

Abu-Dabide syýahatçylyk pudagy ösdi. Syýahatçylaryň 70% -i Europeanewropa ýurtlaryndan gelýär. Käbir uly konferensiýalarda we söwda ýarmarkalarynda myhmanhana otaglary ulanylýar Nyrh 100% -e ýetip biler.

Dubaý: Dubaý BAE-de iň uly şäher, möhüm port we Aýlagda we bütin Eastakyn Gündogarda iň möhüm söwda merkezleriniň biri we Dubaý Emirliginiň paýtagty . Arap ýurtlarynyň arasyndaky söwda nokadynda, nebite baý Aýlag ýurtlary bilen ýanaşyk, Arap deňziniň üsti bilen Günorta Aziýa subkontinentine, Europeewropadan uzak bolmadyk ýerde we Gündogar Afrika we Günorta Afrika amatly transportda ýerleşýär.

Hull atly 10 km uzynlykdaky aýlag şäher merkezinden geçýär we şäheri iki bölege bölýär. Ulag amatly, ykdysadyýet gülläp ösýär we import-eksport söwdasy örän amatly. Ösen, "Eastakyn Gündogaryň Gonkongy" diýlip atlandyrylýan. Hundredsüzlerçe ýyl bäri bu telekeçiler üçin amatly duralga boldy. Soňky 30 ýylda köp mukdarda nebit girdejisi bilen Dubaý 200,000-den gowrak ilaty bolan meşhur häzirki zaman we owadan şähere öwrüldi.

Dubaý şäheri gaty ýaşyl, köçäniň iki gapdalynda palma bar we tropiki adalaryň ýurdy bolan ýoluň howpsuz adasynda güller bar. 1980-nji ýyllarda gurlan 35 gatly Dubaý dünýä söwda merkezi Eastakyn Gündogardaky iň beýik bina. Europeewropalylaryň we amerikalylaryň jemlenen ýerlerinde ajaýyp ultra-döwrebap binalardan başga-da kaşaň supermarketler hem bar; meşhur marka şaý-sepler dükanlary, altyn dükanlary we sagat dükanlary her dürli şaý-sepler we harytlar bilen hatara düzülendir we ajaýyp eşikler bäsleşýär.