Kiribati Esasy maglumatlar
| Timeerli wagt | Wagtyňyz |
|---|---|
|
|
|
| Timeerli wagt zolagy | Wagt guşaklygynyň tapawudy |
| UTC/GMT +12 sagat |
| giňişlik / uzynlyk |
|---|
| 3°21'49"S / 9°40'13"E |
| izo kodlamak |
| KI / KIR |
| walýuta |
| Dollar (AUD) |
| Dil |
| I-Kiribati English (official) |
| elektrik |
 Ⅰ Awstraliýa wilkasyny ýazyň |
| Döwlet baýdagy |
|---|
 |
| maýa |
| Tarawa |
| banklaryň sanawy |
| Kiribati banklaryň sanawy |
| ilaty |
| 92,533 |
| meýdany |
| 811 KM2 |
| GDP (USD) |
| 173,000,000 |
| telefon |
| 9,000 |
| Jübi telefony |
| 16,000 |
| Internet eýeleriniň sany |
| 327 |
| Internet ulanyjylarynyň sany |
| 7,800 |
Kiribati giriş
|
Kiribati Pacificuwaş ummanyň orta günbatarynda ýerleşýär we Gilbert adalaryna, Feniks (Feniks) adalaryna we Line (Line adasy) adalaryna degişli 33 adadan ybarat bolup, gündogardan günbatara takmynan 3870 kilometre, demirgazykdan günorta takmynan 2050 kilometre barabardyr. Umumy ýer meýdany 812 inedördül kilometre barabardyr. Suw meýdany 3,5 million inedördül kilometre barabar bolup, dünýäde ekwatory kesip geçýän we halkara sene çyzygyny kesýän ýeke-täk ýurtdyr. Şeýle hem dünýäde demirgazyk we günorta ýarym şarlary, gündogar we günbatar ýarym şarlary kesýän ýeke-täk ýurtdyr. Iňlis Kiribatiniň resmi dili bolup, Kiribati we Iňlis dili köplenç ulanylýar. Kiribati Pacificuwaş ummanyň orta günbatarynda ýerleşýär. Ol Gilbert adalaryna, Feniks (Feniks) adalaryna we Line (Line adasy) adalaryna degişli 33 adadan ybarat bolup, gündogardan günbatara takmynan 3870 kilometre, demirgazykdan günorta takmynan 2050 kilometre çenli uzalyp gidýär. Landeriň umumy meýdany 812 inedördül kilometre, suw meýdany bolsa 3,5 million inedördül metre deňdir. Kilometrler dünýäde ekwatory we halkara senäni kesýän ýeke-täk ýurtdyr, şeýle hem dünýäde demirgazyk we günorta ýarym şarlary, gündogar we günbatar ýarym şarlary kesýän ýeke-täk ýurtdyr. Döwlet baýdagy: gönüburçly, uzynlygyň inine bolan gatnaşygy 5: 3 töweregi. Baýdagyň ýüzüniň ýarysy gyzyl, aşaky ýarysy bolsa alty sany gök we ak reňkli giň zolak. Gyzyl böleginiň ortasynda şöhle saçýan we çykýan gün, ýokarsynda bolsa frigat guş bar. Gyzyl eartheri, gök we ak süýümler Pacificuwaş ummany, Gün ekwatorial zonada ýerleşýändigini görkezýän ekwatorial gün şöhlesini, şeýle hem ýagtylyga we geljege umyt nyşany; frigat guşy güýç, erkinlik we Kiribatiniň medeniýetini alamatlandyrýar. Miladydan öňki döwürde Malaý-Polineziýalylar bu ýerde mesgen tutupdyrlar. Takmynan XIV asyrda Fijianlar we Tonglylar çozuşdan soň ýerli ilat bilen nikalaşyp, häzirki Kiribati milletini emele getiripdirler. 1892-nji ýylda Gilbert adalarynyň we Ellis adalarynyň bölekleri Iňlisleriň "goralýan ýerlerine" öwrüldi. 1916-njy ýylda "Iňlis Gilbert we Ellis adalary koloniýasy" (1975-nji ýylda bölünen Ellis adalary we Tuwalu adyny aldy) sanawyna girizildi. Ikinji jahan urşunda Japanaponiýa tarapyndan basyp alyndy. Içerki özbaşdaklyk 1977-nji ýylyň 1-nji ýanwarynda amala aşyryldy. Garaşsyzlyk 1979-njy ýylyň 12-nji iýulynda Arkalaşygyň agzasy Kiribati Respublikasyna dakyldy. Kiribatiniň 80 000 ilaty bar, ortaça gürlügi her inedördül kilometre 88,5 adam, ýöne paýlanyşy gaty deň däl. Gilbert adalarynyň ilaty ýurduň ilatynyň 90% -den gowragyny emele getirýär, ilatynyň gürlügi her inedördül kilometre 200 adam, Lane adalarynda her inedördül kilometre bary-ýogy 6 adam bar. Residentsaşaýjylaryň 90% -den gowragy Mikroneziýa ýaryşyna degişli Gilberts, galanlary Polineziýalylar we Europeanewropaly immigrantlar. Resmi dil iňlis dilidir, Kiribati we Iňlisler köplenç ýaşaýjylar tarapyndan gürleşilýär. Residentsaşaýjylaryň köpüsi protestant hristianlygyna ynanýarlar. Kiribati balykçylyk baýlyklaryna baý we hökümet ýurduň balykçylyk pudagynyň ösmegine uly ähmiýet berýär. Şol bir wagtyň özünde, daşary ýurt hökümetleri bilen balykçylyk bilelikdäki kärhana döretmäge hem synanyşýar. Esasy oba hojalyk önümleri kokos, çörek miwesi, banan, papaýa we ş.m. |