Täze Kaledoniýa Esasy maglumatlar
| Timeerli wagt | Wagtyňyz |
|---|---|
|
|
|
| Timeerli wagt zolagy | Wagt guşaklygynyň tapawudy |
| UTC/GMT +11 sagat |
| giňişlik / uzynlyk |
|---|
| 21°7'26 / 165°50'49 |
| izo kodlamak |
| NC / NCL |
| walýuta |
| Frans (XPF) |
| Dil |
| French (official) 33 Melanesian-Polynesian dialects |
| elektrik |
 F görnüşli Şuko wilkasy |
| Döwlet baýdagy |
|---|
 |
| maýa |
| Noumea |
| banklaryň sanawy |
| Täze Kaledoniýa banklaryň sanawy |
| ilaty |
| 216,494 |
| meýdany |
| 19,060 KM2 |
| GDP (USD) |
| 9,280,000,000 |
| telefon |
| 80,000 |
| Jübi telefony |
| 231,000 |
| Internet eýeleriniň sany |
| 34,231 |
| Internet ulanyjylarynyň sany |
| 85,000 |
Täze Kaledoniýa giriş
|
Täze Kaledoniýa (Fransuzça: Nouvelle-Calédonie), Awstraliýanyň Brisbane şäherinden takmynan 1500 km gündogarda, Günorta Pacificuwaş ummanyň Oýun tropikasynyň golaýynda ýerleşýär. Tutuş sebit esasan Täze Kaledoniýa we wepalylyk adalaryndan durýar. Fransiýanyň daşary ýurtlaryndan biri hökmünde resmi dilden başga-da fransuz, melaneziýa we polineziýa dilleri hem ulanylýar. Syýahatçylyk nukdaýnazaryndan Sinçaý Pacificuwaş ummanyň beýleki adalary ýaly ösenok. 1999-njy ýylda syýahatçylaryň sany 99,735, syýahatçylyk girdejisi bolsa 1,12 milliard dollar boldy. Syýahatçylar esasan Japanaponiýadan, Fransiýadan, Awstraliýadan we Täze Zelandiýadan gelýär. Şeýle-de bolsa, soňky ýyllarda syýahatçylar köpeldi we ösüp barýan syýahatçylyk ýurtlarynyň birine öwrüldi. Noumea şäheriniň merkezindäki meýdançada köp söwda ýerleri bar. Möhüm ýerlerden biri haýwanat bagy we botanika bagy bolan "Täze Jiba guş medeni merkezi". Bu ýerde Noumea-nyň dünýä belli akwarium merjenlerinden lezzet alyp bilersiňiz. Şeýle hem iň arassa howadan dem alyp boljak beýik we beýik daglar bar. Şeýle hem baý tropiki ösümlikleri we ajaýyp şarlawuklary bilen gündogar kenar ýakasynyň tebigy gözelligi bar, şeýle hem kokos we kofe üçin ekin meýdanlarydyr. Täze Kaledoniýanyň haýsydyr bir adasynda bolsaňyzam, hezil edip hezil edip bilersiňiz. Suw sportuny halaýanlar üçin bu ýerdäki suwasty dünýäni öwrenmek üçin erkin ýüzüp, ýüzüp ýa-da çuň deňizde suwa çümüp bilersiňiz. Beýleki gury ýer sportlary tennis, bouling, golf we ş.m. Soňky ýyllarda syýahatçylyk çalt ösdi. Noumea-dan başga-da Loýati we Songdo bar. Loýati birnäçe ownuk merjen adalaryndan durýar, ada owadan merjen barýer riflerinden we dürli süňksiz we lezzetli balyklardan doly. Songdo araukariýadan doly owadan adadyr, bu ýerde suwda typmak we ýahta ýaly çärelere gatnaşyp bilersiňiz. Täze Kaledoniýa dürli jynslaryň ýaşaýjylary tarapyndan ýaşaýan medeni taýdan dürli ýurt: Kanak, Europeanewropa, Polineziýa, Aziýalylar, Indoneziýalylar, Wallis, Andres ... bu ýerde bile ýaşaýarlar. Adamlar Melaneziýanyň däp bolan mirasyna we medeniýetine miras galypdyrlar, şeýle hem fransuz medeniýetiniň täsiri astynda özboluşly we sazlaşykly atmosfera emele getiripdirler. Adadaky iýmit, binagärlik, sungat we senetçilik önümlerinden täsin we ajaýyp medeni birleşme kölegesini tapyp bilersiňiz. Täze Kaledonlylar ýerli Melaneziýalylardan başga-da, fransuz ak jenaýatçylarynyň nesilleri. Jenaýatçylaryň köp nesli henizem ýurtda ýaşaýar. Melaneziýalylar hökmünde kanak halky däp bolan tanslara we aýdym-sazlara miras galypdyr.Bu tanslar we aýdym-sazlar diňe bir durmuşyny görkezmän, eýsem bu ýere gelýän syýahatçylaryň halaýan çykyşlaryna öwrülýär. Birnäçe adaty restoranlarda we Europeanewropa restoranlarynyň köpüsinde gowy hyzmat alanyňyzdan soň üýtgeşiklik tapmagyň zerurlygy ýok bolsa-da, bu ýerde söwda etmek we söwda etmek meşhur däl. Täze Kaledoniýa öz markaly dükanlary, şol sanda Pacificuwaş ummanyň beýleki adalarynda tapylmaýan kosmetika we atyrlar bilen meşhurdyr. Syýahatçylaryň söwda sanawynda hünärler, esbaplar we piwo hem möhüm zatlar. Noumea Günorta-Günbatar Pacificuwaş ummanyndaky Täze Kaledoniýanyň paýtagty we esasy portudyr. Täze Kaledoniýanyň günorta-günbatar ujunda. Ilaty 70,000 (1984). 1854-nji ýylda gurlan ilki "Fransiýa porty" diýlip atlandyryldy we 1866-njy ýylda Noumea üýtgedildi. Şäher üç tarapynda daglar, beýleki tarapynda deňiz bilen gurşalan. Päsgelçilik hökmünde portuň daşyndaky rif adasy bar. Portuň içindäki suw çuň we asuda. Günorta-Günbatar Pacificuwaş ummanyň iň oňat portlaryndan biridir. ABŞ bilen Awstraliýanyň arasynda deňiz we howa gatnawy üçin möhüm estafeta porty bolan deňiz howa menzili bar. Portdan 16 km uzaklykda ýerleşýän rif adasynda ýüz ýyl gowrak mundan ozal Noumeanyň nyşanyna öwrülen demir maýak bar. Akwariumlaryň dürli görnüşleri bar. Senagatda nikel eritmek, elektrik energiýasy, gämi gurluşygy we oba hojalyk önümlerini gaýtadan işlemek bar. Nikel, nikel magdany, copra, kofe we ş.m. eksport ediň. |