Hāmoa Korero Korero
Te wa takiwa | To wa |
---|---|
|
|
Rohe waahi rohe | Te rereketanga o te rohe waahi |
UTC/GMT +14 haora |
ahopae / ahopou |
---|
13°44'11"S / 172°6'26"W |
iso whakawaehere |
WS / WSM |
moni |
Tala (WST) |
Reo |
Samoan (Polynesian) (official) English |
hiko |
Patohia Ⅰ Ahitereiria miro |
haki a motu |
---|
whakapaipai |
Apia |
raarangi peeke |
Hāmoa raarangi peeke |
taupori |
192,001 |
rohe |
2,944 KM2 |
GDP (USD) |
705,000,000 |
waea |
35,300 |
Waea pukoro |
167,400 |
Tau o nga kaihauturu Ipurangi |
18,013 |
Tau o nga kaiwhakamahi Ipurangi |
9,000 |
Hāmoa whakataki
He whenua ahuwhenua a Hamoa, ko te reo rangatira te Hamoa, te nuinga o te reo Ingarihi, ko te nuinga o nga kainoho e whakapono ana ki te whakapono Karaitiana, ko te taone nui ko Apia anake te taone nui o te motu. E 2934 kiromita tapawha a Samoa e whanui ana, kei te tonga o te Moananui a Kiwa me te taha uru o nga Moutere o Samoa. Ko nga rohe nui e rua nga moutere matua, ko Savai'i me Upolu, me nga moutere iti e 7. Ko te nuinga o nga rohe kei te taupoki nga ngahere puihi me te ahua o te ngahere ua. Ko te wa maroke mai i te marama o Mei ki te Oketopa, me te wa ua mai i Noema ki Aperira. Ko te tau toharite o te ua mo te 2000-3500 mm. <► Kei te tonga o Samoa te Moananui a Kiwa, i te hauauru o nga Moutere o Samoa. Ko te rohe katoa e rua nga moutere matua, ko Savai'i me Upolu, me nga moutere iti e 7. Haki a Motu: He tapawhā whakapae me tewehenga o te roa ki te whanui o 2: 1. He whero te whenua o te haki. Ko te tapawhā kikorangi i te taha maui o runga e mau ana i te hauwhā o te haki. E rima nga whetu ma e rima nga kiko i roto i te tapawhā, kotahi te whetu he iti ake Ko te whero he tohu i te maia, ko te kikorangi he tohu mo te herekore, ko te ma he tohu mo te ma, ko nga whetu e rima hei tohu mo te whetu o te Rawhiti ki te Tonga. I tau mai nga Hamoa ki konei 3000 tau ki muri. I whakaekehia e te Kingitanga o Tonga tata ki te 1,000 tau ki muri. I te 1250 AD, ka peia e te whanau Maletoya nga whakaekenga a Tonga ka noho hei rangatiratanga motuhake. I te tau 1889, i hainahia e Tiamana, te United States, me Ingarangi te Tiriti o Berlin, e kii ana kia whakatuhia he rangatiratanga kore ki Samoa. I te tau 1899, ka hainahia e Peretana, te United States, me Tiamana tetahi kawenata hou. Hei whakawhiti i etahi atu koroni ki a Tiamana, ka tukuna e Peretana a te Hauauru o te Hauauru ki a Tiamana, a ko te Hauauru o Samoa i raro i te mana o Amerika. Whai muri i te pakarutanga o te Pakanga Tuatahi o te Ao, ka whakaekea e Niu Tireni te whawhai ki a Tiamana ka noho ki te Hauauru o Samoa. I te 1946, i tukuna e te United Nations a Samoa ki te Hauauru ki Niu Tireni hei kaitiaki. I mana motuhake i te Hanuere 1, 1962, a ka uru ki roto i te Commonwealth i Akuhata 1970. I te marama o Hurae 1997, ka tapaina te Motu Motuhake o te Hauauru o Samoa ki te ingoa "Independent State of Samoa", "Samoa" mo te poto. iHe taupori a Samoa 18.5 (2006). Ko te nuinga ko nga Hamoa, o nga iwi Polynesian; he iti ano etahi atu motu moutere i Te Moananui a Kiwa, Pakeha, Hainamana me nga iwi whakauru. Ko te reo mana te reo Hamoa, te reo Ingarihi noa. Ko te nuinga o nga kainoho e whakapono ana ki te whakapono Karaitiana. He whenua ahuwhenua a Samoa he iti nei nga rawa, he maakete iti, he puhoi te whanaketanga ohaoha. Kua whakararangihia e te United Nations tetahi o nga whenua whanakea. He ngoikore rawa te papa umanga. Ko nga umanga matua ko te kai, te tupeka, te pia me te inu waipiro, nga taputapu rakau, te taarua, nga matū o te whare me te hinu kokonati. Ko te ahuwhenua te whakatipu kokonati, koukou, kawhe, taro, panana, papaya, kava me te huarakau. He maha nga tuna a Haamona, aa, kua whanakehia te umanga hii ika. Ko te tuuruhi tetahi o nga pou ohaoha nui me te tuarua o nga rawa ke o te utu ke. I te tau 2003, 92,440 nga turuhi i whakawhiwhia ki a ia. Ko nga turuhi te nuinga i ahu mai i Amerika Samoa, Niu Tireni, Ahitereiria, Amerika me Europe. |