Somali Esasy maglumatlar
| Timeerli wagt | Wagtyňyz |
|---|---|
|
|
|
| Timeerli wagt zolagy | Wagt guşaklygynyň tapawudy |
| UTC/GMT +3 sagat |
| giňişlik / uzynlyk |
|---|
| 5°9'7"N / 46°11'58"E |
| izo kodlamak |
| SO / SOM |
| walýuta |
| Şilling (SOS) |
| Dil |
| Somali (official) Arabic (official according to the Transitional Federal Charter) Italian English |
| elektrik |
 C Europeanewropa 2 pin ýazyň |
| Döwlet baýdagy |
|---|
 |
| maýa |
| Mogadishu |
| banklaryň sanawy |
| Somali banklaryň sanawy |
| ilaty |
| 10,112,453 |
| meýdany |
| 637,657 KM2 |
| GDP (USD) |
| 2,372,000,000 |
| telefon |
| 100,000 |
| Jübi telefony |
| 658,000 |
| Internet eýeleriniň sany |
| 186 |
| Internet ulanyjylarynyň sany |
| 106,000 |
Somali giriş
|
Somali 630,000 inedördül kilometr meýdany tutýar. Afrika yklymynyň gündogar böleginde Somali ýarym adasynda ýerleşýär. Demirgazykda Aden aýlagy, gündogarda Hindi ummany, günbatarda Keniýa we Efiopiýa, demirgazyk-günbatarda Jibuti bilen serhetleşýär. Strategiki pozisiýa Hindi ummanyny birleşdirýän Gyzyl deňzi goraýar. Kenar ýakasynyň uzynlygy 3200 kilometre deňdir. Gündogar kenarýaka kenarýaka köp gum çukurlary bolan düzlükdir. Aden aýlagynyň boýundaky peslik Jiban düzlügi, ortasy platon, demirgazyk daglyk, günorta-günbatar otluk, ýarym çöl we çöl. Köp sebitlerde tropiki çöl howasy, günorta-günbatarda bolsa tropiki otluk howasy bar. Somali respublikasynyň doly ady Somali ýarym adasynda Afrika yklymynyň gündogar böleginde ýerleşýär. Demirgazykda Aden aýlagy, gündogarda Hindi ummany, günbatarda Keniýa we Efiopiýa, demirgazyk-günbatarda Jibuti bilen serhetleşýär. Kenar ýakasynyň uzynlygy 3,200 kilometre barabardyr. Gündogar kenar, kenarýaka köp gum çukurlary bolan düzlük; Aden aýlagynyň boýundaky peslikler Jiban düzlügi; ortasy platon; demirgazyk daglyk; günorta-günbatar otluk, ýarym çöl we çöl. Surad dagy deňiz derejesinden 2,408 metr beýiklikde we ýurduň iň beýik depesidir. Esasy derýalar Şabelle we Juba. Sebitleriň köpüsinde tropiki çöl howasy bar, günorta-günbatarda bolsa tropiki otluk howasy bar, ýylyň dowamynda ýokary temperatura we az ýagyş bilen guraklyk. XIII asyrda feodal imperiýasy döredildi. 1840-njy ýyldan başlap, Iňlis, italýan we fransuz kolonialistleri Somalini yzly-yzyna basyp aldylar. Ikinji jahan urşundan soň Angliýa we Italiýa 1960-njy ýylda Iňlis Somali bilen Italiýa Somaliniň garaşsyzlygy barada ylalaşmaga mejbur boldular. Iki sebit birleşip, şol ýylyň 1-nji iýulynda Somali Respublikasyny döretdi. 1969-njy ýylyň 21-nji oktýabrynda bu ýurt Somali Demokratik Respublikasy diýlip atlandyryldy. Milli baýdak: Uzynlygy 3: 2 bolan ini bilen gönüburçly. Baýdak meýdançasy açyk gök, ortasynda ak bäş burçly ýyldyz. Açyk gök, Birleşen Milletler Guramasynyň baýdagynyň reňkidir, sebäbi BMG Somaliniň ygtybarlylygynyň we garaşsyzlygynyň başlangyjydyr. Bäş burçly ýyldyz Afrikanyň erkinligini we garaşsyzlygyny alamatlandyrýar; bäş şah asyl Somaliniň bäş sebitini aňladýar; bu Somali (häzirki günorta sebit diýilýär), Iňlis Somali (häzirki demirgazyk sebiti diýilýär) we Fransiýa Somali (häzirki garaşsyz) diýmekdir Jibuti), indi Keniýanyň we Efiopiýanyň bir bölegi. Ilat 10,4 million (2004-nji ýylda çak edilýär). Resmi diller Somali we Arap dilleridir. Umumy Iňlis we Italýan. Yslam döwlet dinidir. |