ESomalia Imininingwane Eyisisekelo
Isikhathi sendawo | Isikhathi sakho |
---|---|
|
|
Izoni yesikhathi yasendaweni | Umehluko wendawo |
UTC/GMT +3 ihora |
ububanzi / ubude |
---|
5°9'7"N / 46°11'58"E |
ukufaka ikhodi kwe-iso |
SO / SOM |
imali |
Isheleni (SOS) |
Ulimi |
Somali (official) Arabic (official according to the Transitional Federal Charter) Italian English |
ugesi |
Thayipha c European 2-pin |
ifulegi lesizwe |
---|
inhlokodolobha |
UMogadishu |
uhlu lwamabhange |
ESomalia uhlu lwamabhange |
inani labantu |
10,112,453 |
indawo |
637,657 KM2 |
GDP (USD) |
2,372,000,000 |
ifoni |
100,000 |
Umakhalekhukhwini |
658,000 |
Inani labasingathi be-Intanethi |
186 |
Inani labasebenzisi be-Intanethi |
106,000 |
ESomalia isingeniso
ISomalia ihlanganisa indawo engamakhilomitha-skwele angu-630 000. Itholakala eNhlonhlweni yaseSomalia empumalanga yezwekazi lase-Afrika.Igudla iGulf of Aden enyakatho, i-Indian Ocean empumalanga, iKenya ne-Ethiopia entshonalanga, kanye nomngcele neJibouti enyakatho-ntshonalanga. Ugu lolwandle lunamakhilomitha angama-3 200 ubude.Ugu olusempumalanga luyithafa elinamagquma amaningi esihlabathi ngasogwini.Indawo ephansi egudle iGulf of Aden yiThafa laseJiban, maphakathi nethafa, enyakatho kunezintaba, kanti eningizimu-ntshonalanga iyithafa, i-semi-desert nehlane. Izindawo eziningi zinesimo sezulu esishisayo sogwadule, kanti eningizimu-ntshonalanga kunesimo sezulu sotshani obushisayo. ISomalia, igama eligcwele leRiphabhulikhi yaseSomalia, lisenhlonhlweni yaseSomalia engxenyeni esempumalanga yezwekazi lase-Afrika. Unqamula iGulf of Aden ngasenyakatho, i-Indian Ocean empumalanga, iKenya neTopiya entshonalanga, neDjibouti ngasenyakatho ntshonalanga. Ugu lolwandle lunamakhilomitha angama-3,200 ubude. Ugu olusempumalanga luyithafa elinamagquma amaningi esihlabathi ngasogwini; izindawo eziphansi ezigudle iGulf of Aden yiThafa laseJiban; maphakathi nethafa; enyakatho kunezintaba; iningizimu-ntshonalanga iyithafa, i-semi-desert nehlane. Intaba iSurad ingamamitha angu-2 408 ngaphezu kogu lolwandle futhi iyisiqongo esiphakeme kunazo zonke ezweni. Imifula emikhulu yiShabelle neJuba. Izindawo eziningi zinesimo sezulu esishisayo sogwadule, kanti eningizimu-ntshonalanga kunesimo sezulu esinezindawo ezishisayo, esinamazinga okushisa aphezulu unyaka wonke nokoma nemvula encane. Umbuso wobukhosi wasungulwa ngekhulu le-13. Kusukela ngo-1840, abakoloniyali baseBrithani, base-Italy nabaseFrance bahlasela futhi bahlukanisa iSomalia ngokulandelana. Ngemuva kweMpi Yezwe Yesibili, iBrithani kanye ne-Italy baphoqeleka ukuba bavumelane nenkululeko yeBrithani Somalia kanye ne-Italy yaseSomalia ngo-1960. Lezi zifunda zombili zahlangana zaba yiRiphabhlikhi yaseSomalia ngoJulayi 1 wangonyaka ofanayo. Ngo-Okthoba 21, 1969, izwe laqanjwa kabusha ngokuthi iDemocratic Republic of Somalia. Ifulegi likazwelonke: Lingunxande elinesilinganiso sobude nobubanzi obungu-3: 2. Ifulege lomhlaba liluhlaza okwesibhakabhaka ngokukhanyayo ngenkanyezi emhlophe ekhombe emihlanu phakathi. Umbala oluhlaza okwesibhakabhaka okhanyayo umbala wefulegi leZizwe Ezihlangene, ngoba iZizwe Ezihlangene zingumqalisi wobunqolobane nokuzimela kweSomalia. Inkanyezi ekhombe ezinhlanu ifanekisela inkululeko nokuzimela kwe-Afrika; izimpondo ezinhlanu zimele izifunda ezinhlanu zeSomalia yoqobo; kusho iSomalia (manje ebizwa ngokuthi isifunda esiseningizimu), iBrithani Somalia (manje ebizwa ngokuthi isifunda esisenyakatho), neFrance Somalia (manje esizimele I-Djibouti), manje isiyingxenye yeKenya ne-Ethiopia. Inani labantu liyi-10.4 million (kulinganiselwa ngonyaka we-2004). ISomalia ne-Arabhu yizilimi ezisemthethweni. IsiNgisi Esijwayelekile nesiNtaliyane. I-Islam iyinkolo yombuso. |