Mali Amakuru Yibanze
Igihe cyaho | Igihe cyawe |
---|---|
|
|
Umwanya wigihe | Itandukaniro ryigihe |
UTC/GMT 0 isaha |
ubunini / uburebure |
---|
17°34'47"N / 3°59'55"W |
kodegisi |
ML / MLI |
ifaranga |
Igifaransa (XOF) |
Ururimi |
French (official) Bambara 46.3% Peul/foulfoulbe 9.4% Dogon 7.2% Maraka/soninke 6.4% Malinke 5.6% Sonrhai/djerma 5.6% Minianka 4.3% Tamacheq 3.5% Senoufo 2.6% unspecified 0.6% other 8.5% |
amashanyarazi |
Andika c Abanyaburayi 2-pin |
ibendera ry'igihugu |
---|
umurwa mukuru |
Bamako |
urutonde rwa banki |
Mali urutonde rwa banki |
abaturage |
13,796,354 |
akarere |
1,240,000 KM2 |
GDP (USD) |
11,370,000,000 |
telefone |
112,000 |
Terefone ngendanwa |
14,613,000 |
Umubare wabakoresha interineti |
437 |
Umubare w'abakoresha interineti |
249,800 |
Mali Intangiriro
Mali ifite ubuso bungana na kilometero kare miliyoni 1.24 kandi iherereye mu gihugu kidafite inkombe ku nkombe y’amajyepfo y’ubutayu bwa Sahara mu burengerazuba bwa Afurika.Buhana imbibi na Mauritania na Senegali mu burengerazuba, Alijeriya na Nigeri mu majyaruguru n’iburasirazuba, na Gineya, Cote d'Ivoire na Burkina Faso mu majyepfo. Igice kinini cy'ubutaka ni amaterasi afite uburebure bwa metero 300, zoroheje cyane.Hariho imisozi miremire yo mu mucanga n'ibibaya byo mu burasirazuba, hagati ndetse no mu burengerazuba, kandi impinga ndende, Umusozi wa Hongboli, ni metero 1,155 hejuru y’inyanja. Igice cyo mu majyaruguru gifite ikirere gishyuha gishyuha, naho igice cyo hagati n’amajyepfo gifite ikirere gishyuha. Mali, izina ryuzuye rya Repubulika ya Mali, ni igihugu kidafite inkombe ku nkombe y’amajyepfo y’ubutayu bwa Sahara muri Afurika y’iburengerazuba. Irahana imbibi na Mauritania na Senegali mu burengerazuba, Alijeriya na Nigeri mu majyaruguru no mu burasirazuba, na Gineya, Cote d'Ivoire na Burkina Faso mu majyepfo. Igice kinini cyubutaka ni amaterasi afite uburebure bwa metero 300, ugereranije nubwitonzi, kandi hariho imisozi miremire yumusenyi hamwe nubutayu muburasirazuba, hagati no muburengerazuba. Impinga ndende, Umusozi wa Hongboli, ni metero 1,155 hejuru y’inyanja. Igice cyo mu majyaruguru gifite ikirere gishyuha gishyuha, naho igice cyo hagati n’amajyepfo gifite ikirere gishyuha. Amateka, yari hagati y'Ubwami bwa Gana, Ingoma ya Mali, n'Ingoma ya Songhai. Yabaye ubukoloni bw’Abafaransa mu 1895 yitwa "Sudani y’Abafaransa". Yinjijwe muri "Afurika y'Uburengerazuba bw'Ubufaransa" mu 1904. Mu 1956 yabaye "repubulika yigenga" ya "Federasiyo y'Ubufaransa". Mu 1958, yabaye "repubulika yigenga" muri "Umuryango w’Abafaransa" maze yitwa Repubulika ya Sudani. Muri Mata 1959, yashinze ihuriro rya Mali na Senegali, isenyuka muri Kanama 1960. Ubwigenge bwatangajwe ku ya 22 Nzeri muri uwo mwaka kandi igihugu cyiswe Repubulika ya Mali. Repubulika ya gatatu yashinzwe muri Mutarama 1992. Ibendera ryigihugu: Ni urukiramende rufite igipimo cyuburebure n'ubugari bwa 3: 2. Ubuso bwibendera bugizwe nuburyo butatu buringaniye kandi buringaniye buringaniye, ni icyatsi, umuhondo, n umutuku ukurikije ibumoso ugana iburyo. Icyatsi ni ibara ryunganirwa n’abayisilamu. Hafi ya 70% by’Abanya Mali bemera Islam. Icyatsi nacyo kigereranya oasisi irumbuka ya Mali; umuhondo ugereranya umutungo w’amabuye y’igihugu; umutuku ugereranya amaraso y’abahowe Imana barwaniye kandi bitanze kugira ngo ubwigenge bw’amavuko. Amabara atatu yicyatsi, umuhondo numutuku nayo ni amabara ya africa kandi nikimenyetso cyubumwe bwibihugu bya Afrika. Abaturage ni miliyoni 13.9 (2006), kandi ururimi rwemewe ni igifaransa. 68% by'abaturage bemera Islam, 30.5% bemera fetishism, naho 1.5% bemera Gatolika n'Abaporotesitanti. |