Malta Esasy maglumatlar
Timeerli wagt | Wagtyňyz |
---|---|
|
|
Timeerli wagt zolagy | Wagt guşaklygynyň tapawudy |
UTC/GMT +1 sagat |
giňişlik / uzynlyk |
---|
35°56'39"N / 14°22'47"E |
izo kodlamak |
MT / MLT |
walýuta |
Euroewro (EUR) |
Dil |
Maltese (official) 90.1% English (official) 6% multilingual 3% other 0.9% (2005 est.) |
elektrik |
g görnüşi UK 3 pin |
Döwlet baýdagy |
---|
maýa |
Valletta |
banklaryň sanawy |
Malta banklaryň sanawy |
ilaty |
403,000 |
meýdany |
316 KM2 |
GDP (USD) |
9,541,000,000 |
telefon |
229,700 |
Jübi telefony |
539,500 |
Internet eýeleriniň sany |
14,754 |
Internet ulanyjylarynyň sany |
240,600 |
Malta giriş
Ortaýer deňziniň ortasynda ýerleşýän Malta, 316 inedördül kilometr meýdany tutýan "Ortaýer deňzi ýüregi" diýlip atlandyrylýar. Bu dünýä belli syýahatçylyk mekany we "Europeanewropa obasy" diýlip atlandyrylýar. Fiveurt bäş sany kiçijik adadan ybarat: Malta, Gozo, Comino, Comino we Filfra.Maltanyň iň uly meýdany 245 inedördül kilometre we kenar ýakasy 180 kilometre deňdir. Malta adasynyň meýdany günbatarda beýik we gündogarda pes, arasynda tokaýlar, derýalar ýa-da köller ýok, süýji suw ýetmezçiligi bolmadyk daglar we kiçijik howdanlar bar. Subtropiki Ortaýer deňzi howasy bar. Malta Respublikasynyň doly ady Ortaýer deňziniň ortasynda ýerleşýär, "Ortaýer deňzi ýüregi" diýlip atlandyrylýar we meýdany 316 inedördül kilometre barabardyr. Bu dünýä belli syýahatçylyk mekany we "Europeanewropa obasy" diýlip atlandyrylýar. Fiveurt bäş kiçi adadan ybarat: Malta, Gozo, Comino, Comino we Fierfra. Şolaryň arasynda Maltanyň iň uly meýdany 245 inedördül kilometre barabardyr. Kenar ýakasynyň uzynlygy 180 km. Malta adasy günbatarda beýik we gündogarda pes, tokaýlary, derýalary ýa-da kölleri ýok, süýji suw ýetmezçiligi bilen arasynda daglar we ownuk howdanlar bar. Maltada subtropiki Ortaýer deňzi howasy bar. Maltada 401,200 adam (2004). Esasan malta, umumy ilatyň 90% -ini tutýar, galanlary araplar, italýanlar, iňlisler we ş.m. Resmi diller malta we iňlis dilleridir. Katolikizm döwlet dinidir we birnäçe adam protestant hristianlygyna we grek prawoslaw kilisesine ynanýar. Miladydan öňki X asyrdan VIII asyra çenli gadymy finikiýalylar bu ýerde mesgen tutupdyrlar. Miladydan öňki 218-nji ýylda rimliler tarapyndan dolandyrylypdyr. 9-njy asyrdan bäri araplar we normanlar tarapyndan yzygiderli basyp alyndy. 1523-nji ýylda Iýerusalimiň keramatly Jon rysarlary bu ýerden Rodosdan göçüpdirler. 1789-njy ýylda fransuz goşuny rysarlary kowdy. 1800-nji ýylda Iňlisler tarapyndan eýelenip, 1814-nji ýylda Iňlis koloniýasy boldy. 1947-1959 we 1961-nji ýyllar aralygynda belli bir derejede özbaşdaklyk gazandy we Arkalaşygyň agzasy hökmünde 1964-nji ýylyň 21-nji sentýabrynda resmi taýdan garaşsyzlygyny yglan etdi. Milli baýdak: Uzynlygy 3: 2 bolan ini bilen gönüburçly. Baýdagyň üstünde iki sany dik dik gönüburçlukdan ybarat, çepde ak we sagda gyzyl; çep ýokarky burçda gyzyl araçäkli kümüş-çal Jorj haç nagşy bar. Ak arassalygy, gyzyl bolsa söweşijileriň ganyny aňladýar. Jorj haç nagşynyň gelip çykyşy: Malta halky Ikinji jahan urşy döwründe batyrgaý söweşdi we German we Italiýa faşistik hüjümlerini ýok etmek üçin Soýuzdaş güýçler bilen hyzmatdaşlyk etdi. 1942-nji ýylda Angliýanyň koroly Jorj VI tarapyndan haç gowşuryldy. Soň bolsa medal baýdagy Döwlet baýdagynda çyzyldy we 1964-nji ýylda Malta garaşsyz bolanda medal dizaýnynyň töwereginde gyzyl serhet goşuldy. Valletta : Valletta (Valletta) Malta Respublikasynyň paýtagty we Europeanewropanyň meşhur medeni şäheri. Keramatly Jon rysarlarynyň altynjy lideri tarapyndan çekilipdi- Waletiň adyny göterýän bu milli syýasy, medeni we söwda merkezidir. Onda "Keramatly Jonyň rysarlary şäheri", "Barokyň ajaýyp eseri", "Europeanewropa sungaty şäheri" we ş.m. ýaly köp gyzykly lakamlar bar. Ilaty takmynan 7,100 adam (2004). Walletta şäherini Mikelanjelonyň kömekçisi Fransisko La Palelli taslady. Goranyş funksiýasyny güýçlendirmek üçin deňziň aňyrsynda Fort Saint Elmo garawuly bar, aýlagyň çep tarapynda Dineburg we Fort Manuel, sagda bolsa üç sany gadymy şäher goralýar. Floriana goragy yzky şäher derwezesiniň ugrunda gurulýar. Galalar Valletta özenini goýýar. Şäher arhitekturasy tertipli ýerleşdirilipdir we köp sanly taryhy ýadygärlik bar. Şäher derwezesiniň öňünde "Üç deňiz" çeşmesi (1959-njy ýylda gurlan) Finikiýa myhmanhanasy; şäherde Milli arheologiýa muzeýi, Çeperçilik galereýasy, Manuel teatry, rysarlaryň baştutany köşgi (häzirki prezident köşgi) we bina bar. 1578-nji ýylda Keramatly Jon sobory ýaly gadymy binalar. Adaty giçki Galkynyş binasy bolan Keramatly Jon sobory Walletta nyşany hasaplanýar. Şäheriň gapdalyndaky Kansler bagy (Bakokarky Bakra bagy) Daganga seredýär. Şäheriň binalary dar we göni köçeler bilen oňat ýerleşdirilipdir. Iki tarapdaky binalar Maltada mahsus hek daşyndan ýasalypdyr. Ak reňkli, güýçli Easternakyn Gündogar Arap binagärlik stili we Malaýziýanyň beýleki şäherleriniň binagärlik stilleri üçin ajaýyp. täsir edýär. Şäheriň barok binagärlik stili ýerli binagärlik görnüşine laýyk gelýär. Binagärlik sungaty we taryhy gymmaty bolan 320 sany gadymy bina bar. Tutuş şäher adamzadyň gymmatly medeni mirasydyr. 1980-nji ýylda Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylmy we medeni guramasy tarapyndan hasaba alyndy. Bütindünýä medeni we tebigy mirasy goramagyň sanawy. Valletta ýakymly howasy we özboluşly geografiki ýerleşişi bilen daglar we derýalar bilen gurşalandyr. Uly şäherleriň ümsümligi bolmazdan asuda we rahat, uly pudaklardan tüsse we tozan, pes hapalanma we amatly transport , Bazar gülläp ösýär, jemgyýetçilik tertibi gowy we syýahat çykdajylary az. Bahar bu ýerde ir gelýär.Ewropa henizem müňlerçe kilometr buzly gyş möwsüminde bolanda, Valletta ýazda we güneşde eýýäm gülleýär we köp ýewropaly bu ýere gyş geçirmek üçin gelýär. Tomusda asman güneşli, deňiz şemaly haýal, salkyn tomus ýok, deňiz açyk we kenar ýumşak. Swimüzmek, gaýyk sürmek we gün batmak üçin amatly ýer. Maltanyň hiç bir ýerinde malta durmuşyny Valletta-dan has gowy görkezip bolmaz. Gündiz dynç alýan şäher dynç alyş atmosferasyny saklaýar; dar alleýalarda köne Europeanewropa binalary, dabaraly ybadathanalar we ajaýyp köşkler gadymy we owadan Valletta şekillendirýär. |