جەنۇبىي سۇدان ئاساسىي ئۇچۇرلار
| يەرلىك ۋاقىت | ۋاقتىڭىز |
|---|---|
|
|
|
| يەرلىك ۋاقىت رايونى | ۋاقىت رايونى پەرقى |
| UTC/GMT +3 سائەت |
| كەڭلىك / ئۇزۇنلۇق |
|---|
| 7°51'22 / 30°2'25 |
| iso كودلاش |
| SS / SSD |
| پۇل |
| فوندستېرلىڭ (SSP) |
| تىل |
| English (official) Arabic (includes Juba and Sudanese variants) regional languages include Dinka Nuer Bari Zande Shilluk |
| توك |
 |
| دۆلەت بايرىقى |
|---|
 |
| كاپىتال |
| Juba |
| بانكا تىزىملىكى |
| جەنۇبىي سۇدان بانكا تىزىملىكى |
| نۇپۇس |
| 8,260,490 |
| رايون |
| 644,329 KM2 |
| GDP (USD) |
| 11,770,000,000 |
| تېلېفون |
| 2,200 |
| يان تېلېفون |
| 2,000,000 |
| تور مۇلازىمېتىرلىرىنىڭ سانى |
| -- |
| تور ئىشلەتكۈچىلەرنىڭ سانى |
| -- |
جەنۇبىي سۇدان تونۇشتۇرۇش
|
جەنۇبىي سۇدان جۇمھۇرىيىتى ، ئافرىقىنىڭ شەرقىي شىمالىدىكى قۇرۇقلۇق دۆلىتى ، 2011-يىلى سۇداندىن مۇستەقىل بولدى. شەرقتە ئېفىيوپىيە ، جەنۇبتا كونگو دېموكراتىك جۇمھۇرىيىتى ، كېنىيە ۋە ئۇگاندا ، غەربتە ئوتتۇرا ئافرىقا جۇمھۇرىيىتى ، شىمالدا سۇدان. ئاق نىل دەرياسىدىن شەكىللەنگەن كەڭ سۇدې سازلىقىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ھازىر پايتەخت جۇبادىكى ئەڭ چوڭ شەھەر بولۇپ ، كەلگۈسىدە پايتەختنى بىر قەدەر مەركەزلىك بولغان رامسېلغا يۆتكەش پىلانلانغان. ھازىرقى جەنۇبىي سۇدان ۋە سۇدان جۇمھۇرىيىتىنىڭ زېمىنى ئەسلىدە مىسىرنىڭ مۇھەممەد ئەلى سۇلالىسى تەرىپىدىن ئىشغال قىلىنغان ، كېيىن سۇداننىڭ ئەنگىلىيە-مىسىر بىرلەشمە ھۆكۈمىتىگە ئايلانغان. 1956-يىلى سۇدان جۇمھۇرىيىتى مۇستەقىل بولغاندىن كېيىن ، ئۇنىڭ بىر قىسمى بولۇپ ، جەنۇبتىكى 10 ئۆلكىگە بۆلۈنگەن. سۇداندىكى بىرىنچى قېتىملىق ئىچكى ئۇرۇشتىن كېيىن ، جەنۇبىي سۇدان 1972-يىلدىن 1983-يىلغىچە ئاپتونومىيە ھوقۇقىغا ئېرىشكەن. ئىككىنچى سۇدان ئىچكى ئۇرۇشى 1983-يىلى پارتلىغان ، 2005-يىلى «ئۇنىۋېرسال تىنچلىق شەرتنامىسى» ئىمزالانغان ۋە جەنۇبىي سۇداننىڭ ئاپتونومىيىلىك ھۆكۈمىتى قۇرۇلغان. 2011-يىلى ، جەنۇبىي سۇدان مۇستەقىللىق رېفېراندۇمى% 98.83 بىلەن ماقۇللاندى. جەنۇبىي سۇدان جۇمھۇرىيىتى 2011-يىلى 7-ئاينىڭ 9-كۈنى سائەت 0:00 دە مۇستەقىللىقىنى جاكارلىدى. 30 دۆلەتنىڭ دۆلەت باشلىقلىرى ياكى ھۆكۈمەت ۋەكىللىرى جەنۇبىي سۇدان جۇمھۇرىيىتىنىڭ مۇستەقىللىقىنى تەبرىكلەش مۇراسىمىغا قاتناشتى. كىۋېنمۇ ئېچىلىش مۇراسىمىغا قاتناشتى. 2011-يىلى 7-ئاينىڭ 14-كۈنى ، جەنۇبىي سۇدان جۇمھۇرىيىتى رەسمىي بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىغا قوشۇلدى ۋە بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىغا ئەزا بولدى. ھازىر ، ئۇ يەنە ئافرىقا بىرلەشمىسى ۋە شەرقىي ئافرىقا جەمئىيىتىنىڭ ئەزاسى. 2012-يىلى 7-ئايدا ، جەنۋە ئەھدىنامىسى ئىمزالاندى. جەنۇبىي سۇدان مۇستەقىل بولغاندىن كېيىن ، يەنىلا كەسكىن ئىچكى توقۇنۇشلار بار. 2014-يىلدىن باشلاپ ، ئاجىز دۆلەتلەر كۆرسەتكۈچى (ئىلگىرىكى مەغلۇبىيەت دۆلەت كۆرسەتكۈچى) نىڭ نەتىجىسى دۇنيادىكى ئەڭ يۇقىرى بولدى. جەنۇبىي سۇداننىڭ كۆلىمى 620 مىڭ كۋادرات كىلومېتىرغا يېقىن كېلىدۇ ، شىمالدا سۇدان ، شەرقتە ئېفىيوپىيە ، كېنىيە ، ئۇگاندا ، جەنۇبتا كونگو دېموكراتىك جۇمھۇرىيىتى ، غەربتە ئوتتۇرا ئافرىقا. Republic. جەنۇبىي سۇدان تەخمىنەن 10 گرادۇس شىمالىي كەڭلىكنىڭ جەنۇبىغا جايلاشقان (پايتەخت جۇبا شىمالىي كەڭلىك 10 گرادۇسقا جايلاشقان) ، ئۇنىڭ يەر شەكلى ئىسسىق بەلۋاغ يامغۇرلۇق ئورمىنى ، ئوتلاق ۋە سازلىقلارنى ئاساس قىلىدۇ. جەنۇبىي سۇداننىڭ يىللىق ھۆل-يېغىن مىقدارى 600 مىللىمېتىردىن 2000 مىللىمېتىرغىچە بولىدۇ. يامغۇر پەسلى ھەر يىلى مايدىن ئۆكتەبىرگىچە بولىدۇ. ئاق نىل دەرياسى بۇ رايوندىن ئېقىپ ئۆتكەچكە ، يانتۇلۇق ئىنتايىن كىچىك ، ئاران 13،3،000 ، شۇڭا ئۇگاندا ۋە ئېفىيوپىيەدىن كېلىدۇ. بۇ رايونغا ئىككى كەلكۈن كەلدى. ئېقىن ئاستىلاپ ، كەلكۈن كېلىپ ، چوڭ سازلىق forming ─ سۇدې سازلىقىنى شەكىللەندۈردى. شۇ يەردىكى نىلوتىكلار يامغۇردىن ئىلگىرى ئېگىزلىككە كۆچۈپ كەلدى. ئۇلار ئېگىزلىكتىن ئېگىزلىككە كۆچۈشتىن بۇرۇن چوقۇم كەلكۈننىڭ چېكىنىشىنى ساقلىشى كېرەك. دەريا قىرغىقى ياكى سۇ بىلەن چۈشكۈنلۈك. قارا نىل يېرىم دېھقانچىلىق ۋە يېرىم چارۋىچىلىق بولۇپ ، دېھقانچىلىق ئاساسلىقى كاسسا ، يەر ياڭىقى ، تاتلىق بەرەڭگە ، چىلان ، كۈنجۈت ، كۆممىقوناق ، گۈرۈچ ، كالا ، پۇرچاق ۋە كۆكتاتلاردۇر [15] ، كالا ئەڭ مۇھىم چارۋىچىلىق ، چۈنكى بۇ رايوندا ئورمانلار ئاز. ئۇنىڭ ئۈستىگە يېرىم يىللىق قۇرغاقچىلىق بار ، بۇ يەردە تسېتس چىۋىننىڭ تەرەققىياتىغا پايدىسىز. شۇڭلاشقا ، جەنۇبىي سۇدان مۇھىم كالا ئىشلەپچىقىرىدىغان رايون ، ئۇنىڭدىن باشقا ، بېلىق ئىشلەپچىقىرىشمۇ مول. ئاق نىل دەرياسى ئېقىپ ئۆتىدىغان تۈزلەڭلىك رايونى ئافرىقىدىكى ئاساسلىق سۇلۇق يەرلەرنىڭ بىرى بولغان سۇدې سازلىقىنى شەكىللەندۈرىدۇ. يامغۇر پەسلىدە ، سازلىقنىڭ كۆلىمى 51 مىڭ 800 كۋادرات كىلومېتىردىن ئاشىدۇ. ، يېقىن ئەتراپتىكى قەبىلىلەر قومۇش ئىشلىتىپ لەيلىمە ئاراللارنى ياساپ ، لەيلىمە ئاراللاردا ۋاقىتلىق ياشايدۇ ۋە بېلىق تۇتىدۇ. بۇنىڭدىن باشقا ، ئاق نىل دەرياسىنىڭ يىللىق كەلكۈن ئاپىتى قەبىلىلەر چارۋا بېقىۋاتقان ئوتلاقلارنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈچۈنمۇ ئىنتايىن مۇھىم. بۇ رايوندا جەنۇبىي دۆلەت باغچىسى ، بادىنگىرو دۆلەتلىك باغچىسى ۋە پوما دۆلەتلىك باغچىسى بار. جەنۇبىي سۇداننىڭ شەرقىي جەنۇبىدىكى كېنىيە ۋە ئېفىيوپىيە بىلەن چېگرىلىنىدىغان نامورۇياڭنىڭ ئۈچبۇلۇڭى تالاش-تارتىشتىكى يەر. ئۇ ھازىر كېنىيە ، ئەمما جەنۇبىي سۇدان ۋە ئېفىيوپىيە ھەر بىرى بۇ رايوننىڭ ئىگىدارلىق ھوقۇقىنى تەلەپ قىلدى. |