Marokko döwlet kody +212

Nädip aýlamaly Marokko

00

212

--

-----

IDDdöwlet kody Şäher kodyTelefon belgisi

Marokko Esasy maglumatlar

Timeerli wagt Wagtyňyz


Timeerli wagt zolagy Wagt guşaklygynyň tapawudy
UTC/GMT +1 sagat

giňişlik / uzynlyk
31°47'32"N / 7°4'48"W
izo kodlamak
MA / MAR
walýuta
Dirham (MAD)
Dil
Arabic (official)
Berber languages (Tamazight (official)
Tachelhit
Tarifit)
French (often the language of business
government
and diplomacy)
elektrik
C Europeanewropa 2 pin ýazyň C Europeanewropa 2 pin ýazyň

Döwlet baýdagy
MarokkoDöwlet baýdagy
maýa
Rabat
banklaryň sanawy
Marokko banklaryň sanawy
ilaty
31,627,428
meýdany
446,550 KM2
GDP (USD)
104,800,000,000
telefon
3,280,000
Jübi telefony
39,016,000
Internet eýeleriniň sany
277,338
Internet ulanyjylarynyň sany
13,213,000

Marokko giriş

Marokko ajaýyp we "Demirgazyk Afrika bagy" abraýyndan peýdalanýar. 459,000 inedördül kilometr meýdany (Günbatar Saharany hasaba almazdan) Afrikanyň demirgazyk-günbatar böleginde, gündogarda Aliair, günortada Sahara çöli we günbatarda giň Atlantik ummany bilen serhetleşýär. Bu ýer çylşyrymly, merkezde we demirgazykda dik Atlas daglary, Upperokarky plato we gündogarda we günortada öňki Sahara platosy, diňe demirgazyk-günbatar kenarýaka sebiti uzyn, dar we ýyly düzlükdir.

Marokko Patyşalygynyň doly ady 459,000 inedördül kilometre (Günbatar Saharany hasaba almazdan) meýdany tutýar. Afrikanyň demirgazyk-günbatar ujunda, günbatarda giň Atlantik ummany bilen, demirgazykda Gibraltar bogazyndan Ispaniýa garşy ýerleşip, Atlantik ummanynyň Ortaýer deňzine barýan derwezesini goraýar. Bu ýer çylşyrymly, ortada we demirgazykda dik Atlas daglary, Upperokarky plato we gündogarda we günortada öňki Sahara platosy, diňe demirgazyk-günbatar kenarýaka sebiti uzyn, dar we ýyly düzlükdir. Toubgal daglarynyň iň beýik depesi deňiz derejesinden 4165 metr beýiklikde. Um Raibia derýasy uzynlygy 556 kilometre barabar iň uly derýa, Dra derýasy bolsa uzynlygy 1150 kilometre barabar iň uly aralyk derýa. Esasy derýalara Muluýa derýasy we Sebu derýasy girýär. Demirgazyk böleginde Ortaýer deňziniň howasy bar, yssy we gurak tomus we ýumşak we çygly gyşlar, ýanwar aýynda ortaça 12 ° C we iýulda 22-24 ° C. Ygalyň mukdary 300-800 mm. Merkezi bölegi ýumşak we çygly subtropiki dag howasyna degişlidir we temperatura beýiklik bilen üýtgeýär. Pýemont sebitinde ýyllyk ortaça temperatura 20 about töweregi. Ygalyň mukdary 300-den 1400 mm aralygynda bolýar. Gündogar we günorta çöl howa, ortaça ýyllyk temperaturasy 20 about töweregi. Annualyllyk ýagyş 250 mm-den, günortada 100 mm-den az. Tomusda köplenç gurak we yssy "Siroko şemaly" bolýar. Tutuş territoriýa boýunça diagonally hereket edýän Atlas dagy, Sahara çölüniň günortasyndaky yssy tolkunyň öňüni alýandygy sebäpli, Marokko ýylboýy ajaýyp güllere we agaçlara eýe bolup, “yssy günüň astynda salkyn ýurt” abraýyna eýe boldy. Marokko ajaýyp ýurt we "Demirgazyk Afrika bagy" abraýyndan peýdalanýar.

2003-nji ýylyň 10-njy sentýabrynda kabul edilen administratiw bölünişikleri düzetmek baradaky karara görä 17 sebit, 49 welaýat, 12 welaýat şäheri we 1547 häkimlige bölünýär.

Marokko uzak taryhy bolan gadymy siwilizasiýa bolup, taryhda bir wagtlar güýçli bolupdyr. Bu ýerde ýaşaýan ilkinji ýaşaýjylar Berbersdi. Miladydan öňki XV asyrdan bäri finikiýalylar agdyklyk edipdir. Rim imperiýasy miladydan öňki II asyrdan biziň eramyzyň V asyryna çenli dolandyrylypdyr we 6-njy asyrda Wizantiýa imperiýasy tarapyndan basyp alnypdyr. Araplar biziň eramyzyň VII asyryna giripdirler. 8-nji asyrda Arap Patyşalygyny esaslandyrdy. Häzirki Allawi neberesi 1660-njy ýylda döredildi. XV asyrdan bäri günbatar güýçleri yzygiderli çozýarlar. 1904-nji ýylyň oktýabr aýynda Fransiýa bilen Ispaniýa Marokkodaky täsir sferasyny bölmek barada şertnama baglaşdy. 1912-nji ýylyň 30-njy martynda Fransiýanyň "goragçy döwleti" boldy. Şol ýylyň 27-nji noýabrynda Fransiýa bilen Ispaniýa "Madrid şertnamasyna" gol çekdiler, demirgazykdaky dar sebit we günortadaky Ifni Ispaniýanyň goralýan ýerleri hökmünde bellendi. Fransiýa 1956-njy ýylyň martynda Marokkanyň garaşsyzlygyny ykrar etdi, Ispaniýa hem şol ýylyň 7-nji aprelinde Marokkanyň garaşsyzlygyny ykrar etdi we Marokkodaky goralýan ýerinden ýüz öwürdi. 7urt 1957-nji ýylyň 14-nji awgustynda resmi taýdan Marokko Patyşalygy diýlip atlandyryldy we Soltan Patyşa adyny aldy.

Milli baýdak: Uzynlygy 3: 2 bolan ini bilen gönüburçly. Baýdak meýdançasy gyzyl reňkli, bäş burçly ýyldyz merkezde bäş sany ýaşyl çyzygy kesýär. Gyzyl reňk Marokkanyň irki milli baýdagyndan gelýär. Greenaşyl bäş burçly ýyldyz üçin iki düşündiriş bar: Birinjiden, ýaşyl Muhammetiň nesilleriniň göwnünden turýan reňk, bäş burçly ýyldyz bolsa halkyň Yslam dinine bolan ynamyny alamatlandyrýar; ikinjiden, bu nagyş Süleýmanyň keselleri ýok etmek we ýamanlykdan gaça durmak talybydyr.

Marokkanyň umumy ilaty 30.05 million (2006). Olaryň arasynda araplar takmynan 80%, Berbers 20% töweregi. Arap dili milli dil we fransuz dili köplenç ulanylýar. Yslama ynan. 1993-nji ýylyň awgust aýynda tamamlanan Hasan II metjidi, Kasablankanyň Atlantik kenarynda ýerleşýär. Bütin bedeni ak mermerden ýasalýar. Minaranyň beýikligi 200 metr, Mekge metjidinden we Müsürdäki Azhar metjidinden soň ikinji ýerde durýar. Dünýädäki üçünji uly metjit, ösen enjamlar Yslam dünýäsinde ikinji ýerde durýar.

Marokko mineral baýlyklara baý, şolaryň arasynda fosfat ätiýaçlyklary iň köp bolup, dünýädäki ätiýaçlyklaryň 75% -ini 110 milliard tonna ýetirýär. Magdançylyk Marokko ykdysadyýetiniň sütün pudagydyr we mineral eksport ähli eksportyň 30% -ini emele getirýär. Marganes, alýumin, sink, demir, mis, gurşun, nebit, antrasit we ýag slaneti hem köp. Senagat ösmedi we senagat kärhanalarynyň esasy pudaklary: oba hojalygynyň azyk önümlerini gaýtadan işlemek, himiýa lukmançylygy, dokma we deri, magdançylyk we elektromehaniki metallurgiýa pudaklary. Senetçilik halk hojalygynda möhüm orny eýeleýär. Esasy önümler ýorgan, deri önümleri, metal gaýtadan işlenen önümler, keramika we agaç mebel. Oba hojalygy jemi içerki önümiň 1/5 bölegini we eksport girdejisiniň 30% -ini tutýar. Oba hojalygy ilatynyň 57% -ini tutýar. Esasy ekinler arpa, bugdaý, mekgejöwen, miweler, gök önümler we ş.m. Olaryň arasynda sitrus, zeýtun we gök önümler Europeewropa we Arap ýurtlaryna köp mukdarda eksport edilýär we bu ýurt üçin köp walýuta gazanýar. Marokkanyň 1700 kilometrden gowrak kenar ýakasy bar we balykçylyk baýlyklaryna örän baý, Afrikada balyk öndürýän iň uly ýurt. Olaryň arasynda sardiniň önümçiligi balyk tutmagyň umumy mukdarynyň 70% -den gowragyny emele getirýär we eksport mukdary dünýäde birinji ýerde durýar.

Marokko dünýä belli syýahatçylyk mekanydyr. Köp sanly taryhy ýerleri we özüne çekiji tebigy gözellikleri her ýyl millionlarça jahankeşdäni özüne çekýär. Paýtagt Rabatda özüne çekiji görnüşler bar we Udaýa galasy, Hasan metjidi we Rabat korol köşgi ýaly meşhur ýerler şu ýerde ýerleşýär. Gadymy paýtagt Fez Marokkanyň ilkinji neberesiniň esaslandyryjy paýtagty bolup, ajaýyp yslam binagärlik sungaty bilen meşhurdyr. Mundan başga-da, Demirgazyk Afrikanyň gadymy Marakeş şäheri, “ak gala” Kasablanka, kenarýaka ajaýyp Agadir şäheri we demirgazykdaky Tangier porty syýahatçylaryň isleýän syýahatçylyk merkezleridir. Syýahatçylyk Marokkanyň ykdysady girdejisiniň möhüm çeşmesine öwrüldi. 2004-nji ýylda Marokko 5,5165 million daşary ýurtly syýahatçyny özüne çekdi we syýahatçylyk girdejisi ABŞ-nyň 3,63 milliard dollaryna ýetdi.


Rabat : Marokkanyň paýtagty Rabat demirgazyk-günbatarda, Bregrege derýasynyň agzynda, Atlantik ummanynyň gyrasynda ýerleşýär. XII asyrda Mowahid dinastiýasynyň düýbüni tutujy Abdul-Mumin gysga wagtyň içinde Ribat-Fath ýa-da Ribat atly ekspedisiýa üçin derýanyň çep kenaryndaky kapada harby gala gurupdyr. Arap dilinde Ribat "lager", Fath "ekspedisiýa, açmak", Ribat-Fathe "ekspedisiýa mekany" diýmegi aňladýar. 1290-njy ýyllarda, bu neberäniň gülläp ösen döwründe monarh Jacobakob Mansur şäheriň gurluşygyny buýurdy we soňra ony köpeldip, harby gala kem-kemden şähere öwürdi. Häzirki wagtda "Ribat" -dan emele gelen "Rabat" diýilýär. 628,000 ilaty bar (2005).

Rabat iki sany ýakyn baglanyşykly dogan şäherden, ýagny Täze Rabat şäheri we Saale köne şäherinden durýar. Täze şähere girmek, günbatar görnüşindäki binalar we arap etniki stilindäki çylşyrymly ýaşaýyş jaýlary gülleriň we agaçlaryň arasynda gizlenýär. Köçäniň iki gapdalynda agaçlar bar, köçäniň ortasyndaky baglar hemme ýerde. Köşk, döwlet edaralary we milli ýokary okuw jaýlary şu ýerde ýerleşýär. Köne Saale şäheri gyzyl diwarlar bilen gurşalan. Şäherde köp sanly gadymy arap binalary we metjitler bar. Bazar gülläp ösýär. Yzky köçeler we seýilgähler senetçilik ussahanalarydyr. Residentsaşaýjylaryň durmuşy we önümçilik usullary henizem orta asyr stilini saklaýar.

Casablanca : Kasablanka "ak öý" diýmegi aňladýan ispança dakylýar. Kasablanka Marokkodaky iň uly şäherdir. Golliwudyň “Kasablanka” filmi bu ak şäheri bütin dünýäde meşhur etdi. "Casablanca" gaty sesli bolansoň, şäheriň asyl adyny "DarelBeida" köp adam bilmeýär. Kasablanka Marokkodaky iň uly port şäheri, Atlantik ummany bilen we paýtagt Rabatdan 88 km demirgazyk-gündogarda serhetleşýär.

500 ýyl ozal bu ýer aslynda XV asyryň ortalarynda portugaliýalylar tarapyndan weýran edilen gadymy Anfa şäheridi. 1575-nji ýylda portugaliýalylar tarapyndan basyp alyndy we "Casa Blanca" adyny aldy. Portugaliýalylar 1755-nji ýylda yza çekilenden soň, ady Dal Beda diýip üýtgedildi. XVIII asyryň ahyrynda ispanlar bu portda söwda etmek artykmaçlygyna eýe boldular we ispan dilinde "ak köşk" diýmegi aňladýan Kasablanka diýip atlandyrdylar. 20-nji asyryň başynda Fransiýa tarapyndan basylyp alnan Darbeda ady Marokko garaşsyz bolanyndan soň dikeldildi. Emma adamlar henizem Kasablanka diýýärler.

Şäher Atlantik ummanyna ýakyn, hemişe gök öwüsýän agaçlar we ýakymly howa. Käwagt Atlantik ummany we deňiz köpelýär, emma portdaky suw bagtsyz. Demirgazykdan günorta birnäçe on kilometre çenli uzalyp gidýän çäge kenarlary iň oňat tebigy suwda ýüzülýän ýerlerdir. Kenar ýakasyndaky myhmanhanalar, restoranlar we dürli güýmenje desgalary özboluşly we özüne çekiji aýratynlyklara eýe bolan beýik palma agaçlarynyň we mämişi agaçlarynyň arassa hatarlarynda gizlenýär.