Tonga ʻIke kumu
Manawa kūloko | Kou manawa |
---|---|
|
|
Kahi wā kūloko | ʻOkoʻa ʻāpana manawa |
UTC/GMT +13 hola |
latitu / longitude |
---|
18°30'32"S / 174°47'42"W |
iso hoʻopāʻālua |
TO / TON |
kālā |
Paʻanga (TOP) |
ʻLelo |
English and Tongan 87% Tongan (official) 10.7% English (official) 1.2% other 1.1% uspecified 0.03% (2006 est.) |
uila |
ʻAno I Pākuʻi Australia |
hae aupuni |
---|
kapikala |
Nukuʻalofa |
papa inoa panakō |
Tonga papa inoa panakō |
heluna kanaka |
122,580 |
ʻāpana |
748 KM2 |
GDP (USD) |
477,000,000 |
kelepona |
30,000 |
Kelepono paʻa lima |
56,000 |
Ka helu o nā pūnaewele Pūnaewele |
5,367 |
Ka helu o nā mea hoʻohana Pūnaewele |
8,400 |
Tonga hoʻolauna
ʻ Tongalelo Tonga a ʻōlelo Pelekania. ʻO ka hapa nui o nā kamaʻāina e manaʻoʻiʻo i ka hoʻomana Kalikiano. ʻO Nukuʻalofa ke kapikala. Uhi ʻia ʻo Tonga i kahi o 699 mau kilomika kilomika, a ʻike ʻia hoʻi ma ka mokupuni ʻo Brotherhood, ma ke komohana Hema Pakipika, 650 kilomita komohana o Fiti, a 1,770 kilomita komohana o Nūhōlani. ʻAʻohe kahawai i ka panalāʻau, me kahi aniau nahele tropika, ka lawaiʻa waiwai a me nā kumu waiwai nahele, a ʻaʻohe kumu waiwai mineral. Ua haku ʻia ka pae moku ʻo Tonga ʻekolu pae ʻāina, Wawaou, Hapai a me Tongatabu, me nā mokupuni he 172 like ʻole, a he 36 wale nō mokupuni i noho ʻia. ʻIʻike piha ʻo Tonga ma ke ʻano he Aupuni Mōʻī ʻo Tonga, a ʻike ʻia hoʻi ma ka mokupuni ʻo Brotherhood, ma ke komohana Hema Pakipika, 650 kilomita komohana o Fiti, a 1770 kilomita komohana o Nūhōlani. Ua haku ʻia ka pae moku ʻo Tonga ʻekolu mau pae ʻāina, ʻo Wavau, Hapai a me Tongatabu, a he 172 mau mokupuni like ʻole ka nui, a he 36 wale nō i noho ʻia. hae aupuni: he huinahā kaulike me ka lākiō o ka loa i ka laulā o 2: 1. ʻUlaʻula ka hae, me kahi huinahā keʻokeʻo liʻiliʻi ma ka ʻaoʻao hema hema me ke keʻa ʻulaʻula i loko. Hōʻailona ka ʻulaʻula i ke koko i hoʻokahe ʻia e Kristo, a ʻo ke keʻa ke ʻano o ka hoʻomana Kalikiano. Ua noho nā poʻe ma aneʻi ma mua o 3000 mau makahiki i hala. Ua hoʻouka kaua ka Hōlani i ka hoʻomaka o ke kenekulia 17. I ka hapa lua o ke kenekulia 18, ua hōʻea ʻo Beritania, Paniolo a me nā kolone ʻē aʻe. Ua hoʻolauna ʻia ka hoʻomana Kalikiano i ka 19 kenekulia. Ua lilo ia i pale pale Pelekane ma 1900. Independence ma Iune 4, 1970 a lilo i lālā o ka Commonwealth. He heluna kanaka ʻo Tonga ma kahi o 110,000 mau kānaka (2005), 98% o lākou he poʻe Tonga (lāhui Polenesia), ʻo nā mea i koe he poʻe ʻEulopa, ʻAsia a me kekahi mau ʻĀina Pākīpika ʻē aʻe. 6 ‰. ʻ Tlelo Tonga a ʻōlelo Pelekania. Manaʻo ka hapa nui o nā kamaʻāina i ka hoʻomana Kalikiano. ʻO nā ʻoihana nui a Tonga me ka hana ʻana o nā moku lawaiʻa liʻiliʻi, ka hana ʻana i nā biscuits a me nā noodles koke, ka hana ʻana a me ka wahī ʻana o ka aila niu i ʻai ʻia a me nā momona momona, ka hana ʻōpala metala, a me ka hōʻuluʻulu ʻana o nā mea hoʻomehana wai lā. ʻO ke kumukūʻai huahana hana e pili ana i 5% o GDP. ʻO ka mahiʻai a me nā lawaiʻa nā kia waiwai nui o Tonga a ʻo ia nō hoʻi nā ʻoihana hoʻolilo nui. ʻO ka mākaʻikaʻi kahi waiwai nui o ka loaʻa kālā o ke aupuni ʻo Tang. He nani nā ʻāina nani o Tonga, ke aniau ʻoluʻolu, ea hou a me nā loina ʻōiwi kū hoʻokahi, a he mau pōmaikaʻi kūlohelohe ia no ka hoʻomohala ʻana o ka mākaʻikaʻi. Eia nō naʻe, ma muli o ka hiki ke hoʻomohala hope i ka hiki a me ka hoʻokele, ka nele o ka moʻomeheu moʻomeheu, nā palena o nā pono hana a me nā kūlana halihali, a me kahi wahi ʻāina mamao loa mai nā kumuwaiwai mākaʻikaʻi nui o ka honua e like me ʻAmelika Hema a me ʻEulopa, a me nā mea like me nā ʻāina kūlohelohe o nā mokupuni o ka Pākīpika Hema, a ʻo ka mākaʻikaʻi pū kekahi. hoʻolālā lohi. |