Tonga Esasy maglumatlar
| Timeerli wagt | Wagtyňyz |
|---|---|
|
|
|
| Timeerli wagt zolagy | Wagt guşaklygynyň tapawudy |
| UTC/GMT +13 sagat |
| giňişlik / uzynlyk |
|---|
| 18°30'32"S / 174°47'42"W |
| izo kodlamak |
| TO / TON |
| walýuta |
| Pa'anga (TOP) |
| Dil |
| English and Tongan 87% Tongan (official) 10.7% English (official) 1.2% other 1.1% uspecified 0.03% (2006 est.) |
| elektrik |
 Ⅰ Awstraliýa wilkasyny ýazyň |
| Döwlet baýdagy |
|---|
 |
| maýa |
| Nuku'alofa |
| banklaryň sanawy |
| Tonga banklaryň sanawy |
| ilaty |
| 122,580 |
| meýdany |
| 748 KM2 |
| GDP (USD) |
| 477,000,000 |
| telefon |
| 30,000 |
| Jübi telefony |
| 56,000 |
| Internet eýeleriniň sany |
| 5,367 |
| Internet ulanyjylarynyň sany |
| 8,400 |
Tonga giriş
|
Tonga Tongan we Iňlis dillerinde gürleýär. Residentsaşaýjylaryň köpüsi hristian dinine ynanýar. Paýtagty Nuku'alofa. Tonga, Günorta Pacificuwaş ummanyň günbatarynda, Fijiniň 650 km günbatarynda we Täze Zelandiýanyň 1770 km günorta-günbatarynda Doganlyk adalary diýlip hem atlandyrylýan 699 inedördül kilometr meýdany tutýar. Bu sebitde tropiki ýagyş tokaý howasy, baý balykçylyk we tokaý baýlyklary we esasan mineral baýlyklary bolmadyk derýalar ýok. Tonga arhipelagy üç sany arhipelagdan, Wawaou, Hapai we Tongatabu, şol sanda dürli ululykdaky 172 adany öz içine alýar, şolardan diňe 36 ada ýaşaýar. Tonga, Günorta Pacificuwaş ummanyň günbatarynda, Fijiniň 650 km günbatarynda we Täze Zelandiýanyň 1770 km günorta-günbatarynda, Doganlyk adalary diýlip hem tanalýan Tonga Patyşalygy hökmünde doly tanalýar. Tonga arhipelagy Wawaou, Hapai we Tongatabu üç arhipelagdan, şol sanda dürli ululykdaky 172 adadan ybarat bolup, olaryň diňe 36-sy ýaşaýar. Döwlet baýdagy: uzynlygy 2: 1 ini bolan gorizontal gönüburçluk. Baýdak meýdançasy gyzyl reňkli, çep ýokarky burçda kiçijik ak göniburçluk, içinde gyzyl haç bar. Gyzyl, Mesihiň dökülen ganyny, haç bolsa hristianlygy aňladýar. 3000 ýyl gowrak mundan ozal bu ýerde adamlar mesgen tutdular. Gollandiýalylar XVII asyryň başynda çozupdy. XVIII asyryň ikinji ýarymynda Iňlis, Ispan we beýleki kolonistler geldi. Hristiançylyk XIX asyrda ornaşdyryldy. 1900-nji ýylda Iňlis goragçysy boldy. Garaşsyzlyk 1970-nji ýylyň 4-nji iýunynda Arkalaşygyň agzasy boldy. Tonganyň takmynan 110,000 ilaty bar (2005), olaryň 98% -i Tonglylar (Polineziýa ýaryşy), galanlary Europeewropalylar, Aziýalylar we beýleki Pacificuwaş umman adalary. Hytaýlylar Tonganyň umumy ilatyny düzýär. 6 ‰. Tong we Iňlis dillerinde gürleşilýär. Residentsaşaýjylaryň köpüsi hristian dinine ynanýarlar. Tonganyň esasy pudaklarynda ownuk balykçy gaýyklaryny öndürmek, biskwit we gyssagly nahar öndürmek, iýilýän kokos ýagyny we gaty ýaglary gaýtadan işlemek we gaplamak, metal galyndylaryny gaýtadan işlemek we gün suw gyzdyryjylaryny ýygnamak bar. Senagat önümçiliginiň gymmaty jemi içerki önümiň 5% -ine deňdir. Oba hojalygy we balykçylyk, Tonganyň esasy ykdysady sütünleri we esasy eksport pudaklarydyr. Syýahatçylyk, Tang hökümetiniň girdejileriniň möhüm çeşmelerinden biridir. Tonganyň ajaýyp görnüşleri, ýakymly howasy, arassa howasy we özboluşly halk däp-dessurlary bar we syýahatçylygy ösdürmek üçin tebigy artykmaçlyklary bar. Şeýle-de bolsa, ösüş mümkinçilikleri we dolandyryşy, medeni landşaftyň ýoklugy, çäkli desgalar we transport şertleri we Demirgazyk Amerika, Europeewropa ýaly dünýäniň esasy syýahatçylyk çeşmelerinden uzakda ýerleşýän geografiki ýerleşişi we Günorta Pacificuwaş ummanyň adalarynyň beýleki tebigy landşaftlary we hatda syýahatçylygy sebäpli haýal ösmeli. |