Либерия Негизги маалымат
| Жергиликтүү убакыт | Сиздин убактыңыз |
|---|---|
|
|
|
| Жергиликтүү убакыт алкагы | Убакыт алкагынын айырмасы |
| UTC/GMT 0 саат |
| кеңдик / узундук |
|---|
| 6°27'8"N / 9°25'42"W |
| iso коддоо |
| LR / LBR |
| валюта |
| Доллар (LRD) |
| Тил |
| English 20% (official) some 20 ethnic group languages few of which can be written or used in correspondence |
| электр энергиясы |
 Түндүк Америка-Япония 2 ийне түрү B US 3-пин түрүн териңиз |
| Улуттук желек |
|---|
 |
| капитал |
| Монровия |
| банктардын тизмеси |
| Либерия банктардын тизмеси |
| калк |
| 3,685,076 |
| аймак |
| 111,370 KM2 |
| GDP (USD) |
| 1,977,000,000 |
| телефон |
| 3,200 |
| Уюлдук телефон |
| 2,394,000 |
| Интернет-хосттордун саны |
| 7 |
| Интернет колдонуучулардын саны |
| 20,000 |
Либерия киришүү
|
Либерия Африканын батышында, түндүгүндө Гвинея, түндүк-батышында Сьерра-Леоне, чыгышында Кот-д'Ивуар жана түштүк-батышында Атлантика океаны менен чектешип, аянты 111000 чарчы чакырымдан ашып, жээги 537 чакырымга созулган. Бүткүл аймак түндүктө бийик, түштүктө жапыз, жээктен ички аймакка чейин болжол менен үч тепкич бар: жээктеги кууш түздүктөр, ортосу жумшак адырлар, ички бөксө тоолор. Либериянын борбору - Монровия.Ал Африканын батыш тарабындагы Атлантика жээгиндеги Мессурадо Кейпинде жана Бушрод аралында жайгашкан.Ал Батыш Африкада деңизге чыгуучу маанилүү дарбаза жана "Африканын жамгыр борбору" деп аталган. Либерия, толук аталышы Либерия, Африканын батышында, түндүгүндө Гвинея, түндүк-батышында Сьерра-Леоне, чыгышында Кот-д'Ивуар жана түштүк-батышында Атлантика океаны менен чектешип, 111 000 чарчы / чакырымдан ашык аянтты ээлейт. Жээк тилкесинин узундугу 537 чакырымды түзөт. Бүт аймак түндүктө бийик, түштүктө төмөн. Жээктен ички аймакка чейин болжол менен үч тепкич бар: жээги боюнча 30-60 чакырым кеңдиктеги кууш түздүк, орто эсеп менен орто эсеп менен 300 метрден 500 метрге чейин көтөрүлгөн жумшак дөңсөө жана ички бийиктиги 700 метрге жеткен плато. Эң бийик чоку - түндүк-батыштагы Вутиви тоосу, бийиктиги 1381 метр. Эң чоң дарыя Кавала 516 чакырымга созулат. Ири дарыяларга Сестос, Сент-Джон, Сент-Пол жана Мано дарыялары кирет. Тропикалык муссон климаты бар, жылдык орточо температурасы 25 градус жылуу, жаан-чачын мезгили майдан октябрга чейин, ал эми кургакчыл мезгил кийинки жылдын ноябрь айынан апрелге чейин. Либерия Республикасы 1847-жылы июль айында кара америкалык иммигранттар тарабынан негизделген жана аны 100 жылдан ашуун кара америкалык иммигранттардын тукумдары башкарып келген. 1980-жылы Турн уруусунан чыккан сержант Дои төңкөрүш жасап, аскердик өкмөттү орноткон. 1985-жылы Либерияда тарыхтагы биринчи көп партиялуу президенттик жана парламенттик шайлоо болуп, До президент болуп шайланган. 1989-жылы сүргүндө жүргөн мурдагы мамлекеттик кызматкер Чарльз Тейлор куралдуу күчтөрүн Либерияга алып келген жана жарандык согуш башталган. 2003-жылы жарандык согуш аяктап, Либералдык Өткөөл Өкмөт түзүлгөн. 2005-жылы октябрда Либерия жарандык согуштан кийин биринчи президенттик жана парламенттик шайлоолорду өткөрүп, жаңы өкмөттү негиздеген. Мамлекеттик желек: узундугу менен туурасы 19:10 болгон горизонталдык тик бурчтук. Ал кызыл жана ак түстөгү параллелдик 11 тилкеден турат, сол жактын жогорку бурчу - көк чарчы, ичинде беш бурчтуу ак жылдыз бар. 11 кызыл жана ак тилке Либериянын Эгемендүүлүк Декларациясына кол койгон 11 адамды эскерет. Кызыл түс кайраттуулукту, ак түс изгиликти, көк Африка континентин жана аянт Либерия элинин эркиндикке, тынчтыкка, демократияга жана бир туугандыкка умтулуусун билдирет; беш бурчтуу жылдыз ошол мезгилдеги Африкада жалгыз кара республиканы билдирет. Либерияда 3,48 миллион калк жашайт (2005). 16 этникалык топ бар, алардын эң ирилери - Кеппел, Барселона, Дан, Крю, Гребо, Мано, Лома, Гора, Мандинго, Белл жана 19-кылымда АКШнын түштүгүнөн көчүп келген каралардын тукумдары. Расмий тил англис тили. Чоң этникалык топтордун өз тилдери бар. Тургундардын 40% фетишизмге, 40% христиан динине, 20% исламга ишенет. Либерия Бириккен Улуттар Уюму жарыялаган дүйнөдөгү эң өнүкпөгөн өлкөлөрдүн бири.Согуш жылдарынын узактыгы Либериянын экономикалык өнүгүүсүнө кескин таасирин тийгизди. 2005-жылы Либериянын ИДПсы 548 миллион АКШ долларын түзсө, анын жан башына ИДП 175 АКШ долларын түзгөн. Либериянын экономикасында дыйканчылык басымдуулук кылат жана дыйканчылыктын калкы жалпы калктын 70% түзөт. Табигый каучук, жыгач жана темир рудасын өндүрүү анын улуттук экономикасынын негизги тиреги болуп саналат, алардын бардыгы экспортко багытталган жана валюталык кирешенин негизги булагы болуп саналат. Либерия табигый ресурстарга бай, темир рудасынын запасы 1,8 миллиард тонна деп бааланып, ал Африкада темир рудасын экспорттоочу экинчи орунда турат. Мындан тышкары, алмаз, алтын, боксит, жез, коргошун, марганец, цинк, колумбий, тантал, барит, кианит сыяктуу минералдык кендер бар. Токой 4,79 миллион гектар аянтты ээлеп, өлкөнүн жалпы аянтынын 58% түзөт.Африкадагы кызыл жыгач жана сандал дарагы сыяктуу баалуу жыгачтарга бай токой аянты. Римба тоосу уникалдуу флорасы жана фаунасы үчүн ЮНЕСКОнун Дүйнөлүк мурастар тизмесине киргизилген. Либериянын деңиз өнөр жайы дүйнөдө өзгөчө орунду ээлейт, анын географиялык абалы Атлантика океанына жакын, деңиз транспорту өтө ыңгайлуу, Монровияны кошкондо 5 порту бар жана жылдык жүк көлөмү 200 000 тоннаны түзөт. Либерия ошондой эле дүйнөдөгү ыңгайлуулуктун экинчи желеги.Азыркы учурда дүйнөдө ыңгайлуулуктун желегин желбиретип жүргөн 1800дөн ашуун кеме бар. |