Awstraliýanyň doly ady Awstraliýa Arkalaşygydyr. Günorta Pacificuwaş ummany bilen Hindi ummanynyň arasynda ýerleşýär. Awstraliýa materigi we Tasmaniýa we beýleki adalar we daşary ýurtlar. Theuwaş ummanyň gündogaryndaky Merjen deňzine we Tasman deňzine, günbatarda, demirgazykda we günortada Hindi ummanyna we kenarýaka deňizlerine ýüz tutýar. Kenar ýakasy takmynan 36,700 km. Meýdany 7,692 million inedördül kilometre barabar bolup, Okeaniýanyň köp bölegini tutýar. Suw bilen gurşalan hem bolsa, çöller we ýarym çöller ýurduň meýdanynyň 35% -ini tutýar. Threeurt üç sebite bölünýär: gündogar daglar, merkezi düzlükler we günbatar platon. Mosturduň iň beýik depesi Kosciusko dagy deňiz derejesinden 2230 metr beýikdir, iň uzyn derýa Melburnyň uzynlygy 3490 mil. Ortadaky Aýr köli Awstraliýanyň iň pes nokady, köl deňiz derejesinden 12 metr aşakda. Gündogar kenarda dünýäniň iň uly merjen rif ─ Great Beýik Barýer rifidir. Demirgazyk tropiki we köp bölegi howaly. Awstraliýada, esasanam demirgazykda Europeewropadan ýa-da Amerikadan has ýumşak howa bar, howasy Günorta-Gündogar Aziýa we Pacificuwaş ummanyna meňzeýär. Kwinslendde, Demirgazyk territoriýada we Günbatar Awstraliýada ýanwar aýynda ortaça temperatura gündizine 29, Selsiýada 20 gradus, iýul aýynda (orta aralyk) ortaça temperatura 22 gradus bolýar. Derejeler we on dereje Selsiý.

Awstraliýa 6 ştata we iki sebite bölünýär. Her ştatyň öz parlamenti, hökümeti, ştat häkimi we döwlet premýer-ministri bar. 6 ştat: Täze Günorta Uels, Wiktoriýa, Kwinslend, Günorta Awstraliýa, Günbatar Awstraliýa we Tasmaniýa; iki sebit: demirgazyk sebit we paýtagt häkimligi.

Awstraliýanyň iň irki ýaşaýjylary ýerli halkdy. 1770-nji ýylda Iňlis deňizçisi Jeýms Kuk Awstraliýanyň gündogar kenaryna geldi we Iňlisleriň bu ýeri eýeländigini habar berdi. 1788-nji ýylyň 26-njy ýanwarynda ilkinji Iňlis immigrantlary Awstraliýa gelip, Awstraliýada koloniýa gurup başladylar. Bu gün soňra Awstraliýanyň Milli güni hökmünde bellendi. 1900-nji ýylyň iýulynda Iňlis parlamenti "Awstraliýanyň federal konstitusiýasy" we "Iňlis häkimliginiň düzgünleri" kabul edildi. 1901-nji ýylyň 1-nji ýanwarynda Awstraliýanyň kolonial sebitleri ştatlara üýtgedildi we Awstraliýa Arkalaşygy döredildi. 1931-nji ýylda Awstraliýa Arkalaşygyň çäginde garaşsyz ýurt boldy. 1986-njy ýylda Iňlis parlamenti "Awstraliýa bilen gatnaşyklar baradaky kanuny" kabul etdi we Awstraliýa doly kanun çykaryjylyk we soňky kazyýet güýji berildi.

Döwlet baýdagy: uzynlygy 2: 1 ini bolan gorizontal gönüburçluk. Baýdak meýdançasy goýy gök, ýokarky çep tarapynda gyzyl we ak "米", "米" -yň aşagyndaky uly ak ýedi burçly ýyldyz. Baýdagyň sag tarapynda bäş sany ak ýyldyz bar, olaryň biri bäş burçly kiçijik ýyldyz, galanlary ýedi. Awstraliýa Arkalaşygyň agzasy, Angliýanyň şa zenany Awstraliýanyň döwlet baştutanydyr. Döwlet baýdagynyň ýokarky çep burçunda Awstraliýa bilen Angliýanyň arasyndaky adaty gatnaşygy görkezýän Iňlis baýdagy nagşy bar. Iň uly ýedi burçly ýyldyz, Awstraliýa Arkalaşygyny emele getirýän alty ştaty we federal etraplary (Demirgazyk territoriýa we paýtagt territoriýasy) alamatlandyrýar. Bäş kiçi ýyldyz, Günorta haçany (kiçi günorta ýyldyzlaryň biri, ýyldyzlar kiçi bolsa-da, köp ýagty ýyldyzlar bar) aňladýar, bu bolsa ýurduň günorta ýarym şaryndadygyny görkezýär.

Häzirki wagtda Awstraliýada 20,518,600 ilaty bar (2006-njy ýylyň mart aýy) we bu sebit giň we az ilatly ýurt. Ilatyň 70% -i Iňlis we Irlandiýalylar; Europeanewropalylaryň 18% -i, Aziýalylaryň 6% -i; ýerli ilat 2,3%, takmynan 460,000 adam. Umumy Iňlis. Residentsaşaýjylaryň 70% -i hristiançylyga (28% -i katoliklige, 21% -i Anglikan dinine, 21% -i hristiançylyga we beýleki dinlere ynanýar), 5% -i buddaçylyga, yslam dinine, hindiçilige we ýahudylyga ynanýar. Dini däl ilat 26% -i düzýär.

Awstraliýa immigrantlaryň adaty bir ýurdy we sosiologlar tarapyndan "milli tabak" hökmünde häsiýetlendirilýär. Iňlis immigrantlary bu ajaýyp topraga aýak basan gününden bäri 120 ýurtdan we 140 etnik topardan gelen immigrantlar Awstraliýa girdeji gazanmak we ösmek üçin geldiler. Köp etnik toparlaryň emele getiren köp medeniýetliligi Awstraliýa jemgyýetiniň tapawutly aýratynlygydyr.

Awstraliýa ösen ykdysadyýete eýe. 2006-njy ýylda jemi içerki önümi 645,306 milliard ABŞ dollaryna ýetdi we adam başyna düşýän bahasy 31 851 ABŞ dollary bilen dünýäde 14-nji ýerde durýar. Awstraliýa mineral baýlyklara baý we dünýäde mineral baýlyklary öndüriji we eksport ediji bolup durýar. Subut edilen mineral baýlyklaryň 70-den gowrak görnüşi bar, olaryň arasynda gurşun, nikel, kümüş, tantal, uran we sink ätiýaçlyklary dünýäde birinji ýerde durýar. Awstraliýa oba hojalygynda we maldarçylykda ösen, “goýunlaryň arkasyndaky ýurt” hökmünde tanalýan we ýüň we sygyr etini dünýäde iň köp eksport edýän ýurtdyr. Awstraliýa şeýle hem balykçylyk baýlyklaryna baý we dünýäde üçünji uly balykçylyk sebitidir. Esasy suw önümlerine çorbalar, leňňeçler, abalon, tuna, gyrgyç, oyster we ş.m. girýär. Syýahatçylyk Awstraliýada iň çalt ösýän pudaklaryň biridir. Awstraliýanyň hemme ýerinde meşhur syýahatçylyk şäherleri we gözel ýerler bar. Hobartyň Wirgin tokaý milli seýilgähi, Melburn sungat muzeýi, Sidneý opera teatry, Uly barýer rifiniň täsinlikleri, Kakadu milli seýilgähi, ýerli ilatyň doglan ýeri, Wilange kölüniň ýerli medeni sebiti we Gündogar kenarýaka täsin we subtropiki tokaý seýilgähleri ​​we ş.m. Bularyň ikisi hem köp sanly içerki we daşary ýurtly jahankeşdäni özüne çekýär.

On million ýyl ozal Awstraliýa yklymy beýleki yklymlardan bölünip, günorta ýarym şaryň ummanlarynda üzňelikde ýaşaýardy. Uzak wagt bäri tebigy şertler birneme ýönekeýdi we haýwanlaryň ewolýusiýasy haýal bolup, köp gadymy görnüşler henizem saklanyp galypdyr. Mysal üçin, çagalary saklamak üçin garnynda jübüsi bolan uly kenguru; düýeguşa meňzeýän emunyň üç aýagy we ýaramaz ganaty bar we uçup bilmeýär; we ýumurtgaly süýdemdiriji platypus we ş.m. Awstraliýa mahsus seýrek haýwanlar.

Awstraliýada ýaşaýan anekdot-aborigenler (Aborigenler hem diýilýär) henizem däp-dessurlaryny goraýarlar. Aw bilen ýaşaýarlar we "bumerang" özboluşly aw ýaragydyr. Olaryň köpüsi henizem agaç şahalaryndan we palçykdan ýasalan gabykda ýaşaýarlar, mata bölegi bilen gurşalan ýa-da kenguru derisi bilen örtülen we bedenine tatuirovka etmegi ýa-da dürli reňkleri çekmegi halaýarlar. Adatça diňe ýaňaklaryna, eginlerine we döşüne sary we ak reňkler boýalýar we festiwal dabaralarynda ýa-da festiwalda aýdym aýtmak we tans etmek bilen tutuş bedeni reňkleýär. Tatuirowkalar esasan galyň çyzyklar, käbiri ýagyş damjalaryna, käbiri bolsa süýümlere meňzeýär. Geçiş dessuryndan geçen ýerli ilat üçin tatuirovka diňe bir bezeg däl, eýsem beýleki jynsyň söýgüsini çekmek üçinem ulanylýar. Karnawal topunda adamlar kellelerine reňkli bezegler geýýärler, bedenlerini reňkleýärler we oduň töwereginde bilelikde tans edýärler. Tans ýönekeý we aw durmuşyny görkezýär.

Sidneý: Sidneý (Sidneý) Awstraliýanyň Täze Günorta Uelsiň paýtagty we Awstraliýanyň iň uly şäheridir. 2400 inedördül kilometr meýdany tutýar we Jekson aýlagynyň töweregindäki pes depelerde ýerleşýär. Şol wagt Iňlis içeri işler sekretary Wiskont Sidneýiň adyny göterdi. 200 ýyldan gowrak ozal bu ýer çöllük ýerdi. Iki asyrlap dowam eden agyr ösüşden we dolandyryşdan soň, Awstraliýanyň "Günorta ýarym şarda Nýu-Yorkork" ady bilen tanalýan iň gülläp ösen häzirki zaman we halkara şäherine öwrüldi.

Sidneýiň iň meşhur binasy Sidneý opera teatrydyr. Bu ýelkenli bina portdaky Benelang merkezinde ýerleşýär. Üç tarapyndaky suw bilen ýüzbe-ýüz bolup, köprä seredýär we ýelkenli gämiler floty we kenarda galan ullakan ak gabyklar ýaly botanika bagyna daýanýar. 1973-nji ýylda gurlaly bäri elmydama täze we ajaýypdy. Chuoyue dünýäde giňden tanalýar we Sidneý bilen umuman Awstraliýanyň nyşanyna öwrüldi. Şäher merkezindäki Sidneý diňi Sidneýiň ýene bir nyşanydyr. Minaranyň altyn görnüşi ajaýyp. Minaranyň beýikligi 304,8 metr we günorta ýarym şaryň iň beýik binasydyr. Konus diňine çykyň we Sidneýi giňişleýin görmek üçin töweregiňize göz aýlaň.

Sidneý ilkinji Sidneý uniwersiteti (1852-nji ýylda gurlan) we Awstraliýa muzeýi (1836-njy ýylda gurlan) ýaly möhüm medeni merkezdir. Şäheriň gündogar porty deň däl we tebigy suwa düşülýän ýer we serfing şypahanasydyr. Deňizde gaýyklary we reňkli ýelkenleri çekmek bilen ajaýyp. Sidneý Awstraliýada ösen senagat we söwda bilen ýurduň iň uly ykdysady merkezidir. Demir ýol, awtoulag ýoly we awiasiýa ulgamy giň içerki bilen baglanyşdyrylýar we Awstraliýa üçin möhüm derweze bolan dünýäniň ýurtlary bilen yzygiderli deňiz we howa ýollary bar.

Melburn: Melburn (Melburn) Awstraliýanyň ikinji uly şäheri. "Bag döwleti" diýlip atlandyrylýan Wiktoriýanyň paýtagty, şeýle hem Awstraliýanyň esasy senagat şäheri. Melburun gök öwüsýän, moda, iýmit, güýmenje, medeni we sport çäreleri bilen meşhurdyr. Melburnyň ýaşyl örtügi 40% -e ýetýär. Wiktoriýa binalary, tramwaýlar, dürli teatrlar, galereýalar, muzeýler, agaç bilen baglar we köçeler Melburnyň ajaýyp stilini emele getirýär.

Melburn janlylyk we şatlykdan doly şäher. Iň uly şäher Sidneýiň ajaýyplygy bolmasa-da, Awstraliýanyň beýleki kiçi şäherleriniň asudalygy ýaly däl; medeniýetiň we sungatyň dürlüliginden tebigatyň gözelligine çenli hemme zat bar Duýgur güýmenje nukdaýnazaryndan Melburny hatda Awstraliýada iň ýokary hasaplamak bolar. Sungatda, medeniýetde, güýmenjede, iýmitde, söwda we işewürlikde öz aýratynlyklary bar. Melburn adamzady we tebigaty üstünlikli birleşdirdi we şeýle boldy Düýbi Waşingtonda ýerleşýän Halkara Ilat Hereket Guramasy (Population Action International) ony "dünýäniň iň amatly şäheri" hökmünde saýlady.

Kanberra: Kanberra (Kanberra) Awstraliýanyň paýtagty territoriýasynyň demirgazyk-gündogar böleginde, Awstraliýa Alp daglarynyň dag düzlüginde, Molangelo derýasynyň kenarynda ýerleşýän Awstraliýanyň paýtagtydyr. 1824-nji ýylyň başynda Kamberli diýlip atlandyrylýan ýaşaýyş jaýy guruldy we 1836-njy ýylda Canberra adyny aldy. 1899-njy ýylda Federal etrap döredilenden soň, paýtagtyň çägine ýerleşdirildi. Gurluşyk 1913-nji ýylda başlandy we paýtagt 1927-nji ýylda resmi taýdan göçürildi. Federal Assambleýa resmi taýdan takmynan 310,000 ilaty bolan (2000-nji ýylyň iýun aýy) Melburndan göçürildi.

Kanberra Amerikaly binagär Burli Griffin tarapyndan döredildi. Şäher meýdany Griffin adyndaky köl bilen iki bölege bölünýär, demirgazyk tarapynda Metropol dagy we günorta tarapynda paýtagt dagy, bu merkeziň töwereginde kem-kemden uzalyp gidýär. Merkez hökmünde 1988-nji ýylyň maý aýynda gurlan täze parlament binasy bilen günorta tarapda syýasatyň we diplomatiýanyň merkezi bolan esasy döwlet edaralary we dürli ýurtlaryň ilçihanalary we konsullyklary döredildi. Demirgazyk tarapda jaýlar, dükanlar we teatrlar tertipli, asuda we owadan hatara düzülip, ​​munuň ýaşaýyş ýeridigini görkezýär.

1963-nji ýylda emeli gurlan Griffin kölüniň aýlawy 35 kilometre we meýdany 704 gektar. Griffin kölüniň üstündäki umumy Wells köprüsi we King köprüsi şäheriň demirgazyk we günorta böleklerini birleşdirer. birleşdiriň. Kölüň ortasynda, kapitan Kukyň gonmagynyň 200 ýyllygy mynasybetli gurlan "Kapitan Kukyň hatyrasyna çüwdürim" bar. Suw sepilende suw sütüni 137 metre ýetýär. Kölde Aspen adasynda sagat diňi bar. Angliýa tarapyndan Kanberranyň düýbüniň tutulmagynyň 50 ýyllygyny bellemek üçin sowgat berildi. Olaryň arasynda uly sagadyň agramy 6 tonna, kiçisiniň agramy bary-ýogy 7 kilogram. Jemi 53 bar. Şäherde Awstraliýanyň milli uniwersiteti, Keramatly Jon Baptist kilisesi, Awstraliýanyň milli söweş ýadygärligi, Kanberra tehniki kolleji we ýokary bilim kolleji ýerleşýär.