Malawi Gwybodaeth Sylfaenol
| Amser lleol | Eich amser |
|---|---|
|
|
|
| Parth amser lleol | Gwahaniaeth parth amser |
| UTC/GMT +2 awr |
| lledred / hydred |
|---|
| 13°14'46"S / 34°17'43"E |
| amgodio iso |
| MW / MWI |
| arian cyfred |
| Kwacha (MWK) |
| Iaith |
| English (official) Chichewa (common) Chinyanja Chiyao Chitumbuka Chilomwe Chinkhonde Chingoni Chisena Chitonga Chinyakyusa Chilambya |
| trydan |
 g math 3-pin y DU |
| baner genedlaethol |
|---|
 |
| cyfalaf |
| Lilongwe |
| rhestr banciau |
| Malawi rhestr banciau |
| poblogaeth |
| 15,447,500 |
| ardal |
| 118,480 KM2 |
| GDP (USD) |
| 3,683,000,000 |
| ffôn |
| 227,300 |
| Ffon symudol |
| 4,420,000 |
| Nifer y gwesteiwyr Rhyngrwyd |
| 1,099 |
| Nifer y defnyddwyr Rhyngrwyd |
| 716,400 |
Malawi cyflwyniad
|
Mae Malawi yn wlad dan ddaear yn ne-ddwyrain Affrica gydag ardal o fwy na 118,000 cilomedr sgwâr. Mae'n ffinio â Zambia i'r gorllewin, Tanzania i'r gogledd-ddwyrain, a Mozambique i'r dwyrain a'r de. Llyn Malawi yw'r trydydd llyn mwyaf yn Affrica, ac mae Dyffryn y Rhwyg Fawr yn rhedeg trwy'r diriogaeth gyfan. Mae yna lawer o lwyfandir yn y diriogaeth, ac mae gan dri chwarter y wlad uchder o 1000-1500 metr. Mae'r llwyfandir gogleddol 1400-2400 metr uwch lefel y môr; mae Mynydd Mulanje deheuol yn codi o'r ddaear, ac mae Copa Sapituwa yn 3000 metr o uchder, sef y pwynt uchaf yn y wlad; i'r gorllewin o Fynydd Mulanje yw Dyffryn Afon Shire, gan ffurfio gwastadedd gwregys. Wedi'i leoli yn llain wynt masnach y de-ddwyrain, mae ganddo hinsawdd glaswelltir drofannol. Mae Malawi, enw llawn Gweriniaeth Malawi, yn wlad dan ddaear yn ne-ddwyrain Affrica. Mae'n ffinio â Zambia i'r gorllewin, Tanzania i'r gogledd-ddwyrain, a Mozambique i'r dwyrain a'r de. Llyn Malawi rhwng Malaysia, Tanzania a Mozambique yw'r trydydd llyn mwyaf yn Affrica. Mae Dyffryn Hollt Fawr Dwyrain Affrica yn rhedeg trwy'r diriogaeth gyfan, gyda llawer o lwyfandir yn y diriogaeth, ac mae tri chwarter tir y wlad 1000-1500 metr uwch lefel y môr. Mae'r llwyfandir gogleddol 1400-2400 metr uwch lefel y môr; mae Mynydd Mulanje deheuol yn codi o'r ddaear, ac mae Copa Sapituwa yn 3000 metr o uchder, sef y pwynt uchaf yn y wlad; i'r gorllewin o Fynydd Mulanje yw Dyffryn Afon Shire, gan ffurfio gwastadedd gwregys. Wedi'i leoli yn llain wynt masnach y de-ddwyrain, mae ganddo hinsawdd glaswelltir drofannol. Yn yr 16eg ganrif, dechreuodd pobl Bantu fynd i mewn i ran ogledd-orllewinol Llyn Malawi ac ymgartrefu ym Malawi ac ardaloedd cyfagos. Ar ddiwedd yr 1880au, ymladdodd Prydain a Phortiwgal yn ffyrnig yn yr ardal hon. Ym 1891, cyhoeddodd Prydain yr ardal hon yn swyddogol fel "Ardal Warchodedig Canol Affrica Prydain." Ym 1904, roedd o dan awdurdodaeth uniongyrchol llywodraeth Prydain. Sefydlwyd y Llywodraethwr ym 1907. Ailenwyd Nyasaran. Ym mis Hydref 1953, ffurfiodd Prydain yn rymus "Ffederasiwn Canol Affrica" gyda Southern Rhodesia (Zimbabwe bellach) a Gogledd Rhodesia (Zambia bellach). Cyhoeddodd annibyniaeth ar Orffennaf 6, 1964 a newidiodd ei enw i Malawi. Ar Orffennaf 6, 1966, sefydlwyd Gweriniaeth Malawi. Baner genedlaethol: Mae'n betryal gyda chymhareb hyd i led o 3: 2. O'r top i'r gwaelod, mae'n cynnwys tri petryal llorweddol cyfochrog o ddu, coch a gwyrdd. Uchod ac yng nghanol y faner mae haul yn codi, gan allyrru 31 pelydr o olau. Mae du yn symbol o bobl ddu, ac mae coch yn symbol o ferthyron sy'n ymladd am ryddid ac annibyniaeth. Mae gwaed a gwyrdd yn cynrychioli tir hyfryd a golygfeydd gwyrdd y wlad, ac mae'r haul yn symbol o obaith pobl Affrica am ryddid. Mae'r boblogaeth tua 12.9 miliwn (2005). Yr ieithoedd swyddogol yw Saesneg a Chichiwa. Mae'r rhan fwyaf o bobl yn credu mewn crefyddau cyntefig, ac mae 20% yn credu mewn Catholigiaeth a Phrotestaniaeth. |