ሞዛምቢክ መሰረታዊ መረጃ
| የአካባቢ ሰዓት | የእርስዎ ጊዜ |
|---|---|
|
|
|
| የአከባቢ የጊዜ ሰቅ | የሰዓት ሰቅ ልዩነት |
| UTC/GMT +2 ሰአት |
| ኬክሮስ / ኬንትሮስ |
|---|
| 18°40'13"S / 35°31'48"E |
| ኢሶ ኢንኮዲንግ |
| MZ / MOZ |
| ምንዛሬ |
| ሜቲካል (MZN) |
| ቋንቋ |
| Emakhuwa 25.3% Portuguese (official) 10.7% Xichangana 10.3% Cisena 7.5% Elomwe 7% Echuwabo 5.1% other Mozambican languages 30.1% other 4% (1997 census) |
| ኤሌክትሪክ |
 ይተይቡ c European 2-pin የ F- አይነት ሹኮ መሰኪያ M ዓይነት የደቡብ አፍሪካ መሰኪያ |
| ብሔራዊ ባንዲራ |
|---|
 |
| ካፒታል |
| ማ Mapቶ |
| የባንኮች ዝርዝር |
| ሞዛምቢክ የባንኮች ዝርዝር |
| የህዝብ ብዛት |
| 22,061,451 |
| አካባቢ |
| 801,590 KM2 |
| GDP (USD) |
| 14,670,000,000 |
| ስልክ |
| 88,100 |
| ተንቀሳቃሽ ስልክ |
| 8,108,000 |
| የበይነመረብ አስተናጋጆች ብዛት |
| 89,737 |
| የበይነመረብ ተጠቃሚዎች ብዛት |
| 613,600 |
ሞዛምቢክ መግቢያ
|
ሞዛምቢክ በ 801,600 ስኩየር ኪ.ሜ ስፋት ላይ የምትገኝ ሲሆን በደቡብ ምስራቅ አፍሪካ የምትገኝ ሲሆን ደቡብ አፍሪካ እና ስዋዚላንድ በስተደቡብ ፣ በምዕራብ ዚምባብዌ ፣ ዛምቢያ እና ማላዊ ፣ በስተሰሜን ደግሞ ታንዛኒያ እና የህንድ ውቅያኖስ ሞዛምቢክ ስትሬንድን በማዳጋስካር ትይዛለች እና 2,630 የባህር ዳርቻ አለው ፡፡ ኪሎሜትሮች ፡፡ ፕላቱስ እና ተራሮች ከሀገሪቱ አካባቢ 3/5 ያህል የሚይዙ ሲሆን የተቀሩት ሜዳዎች ናቸው ፡፡ የመሬቱ አቀማመጥ በግምት ከሰሜን ምዕራብ እስከ ደቡብ ምስራቅ በሦስት እርከኖች የተከፋፈለ ነው-ሰሜን ምዕራብ የፕላቶ ተራራ ነው ፣ መካከለኛው መድረክ ሲሆን የደቡብ ምስራቅ ጠረፍም ሜዳ ነው ፡፡ ከአፍሪካ ትልቁ ሜዳዎች አንዱ ነው ፡፡ የሞዛምቢክ ሙሉ ስም ሞዛምቢክ በደቡብ ምስራቅ አፍሪካ ሲሆን በደቡብ አፍሪካ እና በደቡብ ወደ ስዋዚላንድ ፣ በምዕራብ ዚምባብዌ ፣ ዛምቢያ እና ማላዊ ፣ በሰሜን ታንዛኒያ እና በምስራቅ የህንድ ውቅያኖስ በሞዛምቢክ ስትሬት እና ማዳጋስካር ተለያይቷል ፡፡ እርስ በእርስ መጋፈጥ ፡፡ የባህር ዳርቻው 2,630 ኪ.ሜ ርዝመት አለው ፡፡ ፕላቱስ እና ተራሮች ከሀገሪቱ አካባቢ 3/5 ያህል የሚይዙ ሲሆን የተቀሩት ሜዳዎች ናቸው ፡፡ መልከአ ምድሩ በሰሜን ምዕራብ እስከ ደቡብ ምስራቅ በሶስት እርከኖች የተከፋፈለ ነው-ሰሜን ምዕራብ ተራራ እና ተራራ ሲሆን በአማካኝ ከ 500-1000 ሜትር ከፍታ ያለው ሲሆን ከዚህ ውስጥ የቢንጋ ተራራ 2436 ሜትር ከፍታ ያለው ሲሆን በሀገሪቱ ውስጥ ከፍተኛው ስፍራ ነው ፣ መካከለኛው ደግሞ ከ200-5-500 ሜትር ከፍታ ያለው እርከን ነው ፡፡ የደቡብ ምስራቅ ዳርቻ በአማካኝ 100 ሜትር ከፍታ ያለው ሜዳ ሲሆን ከአፍሪካ ትልቁ ሜዳ አንዱ ያደርገዋል ፡፡ ዛምቢያ ፣ ሊምፖፖ እና ሴቭ ሦስቱ ዋና ወንዞች ናቸው ፡፡ ማላዊ ሐይቅ በሞ እና በማላዊ መካከል ድንበር ያለው ሐይቅ ነው ፡፡ ሞዛምቢክ ረጅም ታሪክ አለው ፣ እስከ 13 ኛው መቶ ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ድረስ የበለፀገው የሞኖታፓ መንግሥት ተመሠረተ ፡፡ በ 16 ኛው መቶ ክፍለዘመን መጀመሪያ ላይ ሞዛምቢክ በፖርቱጋል ቅኝ ገዥዎች ወረራች በ 18 ኛው ክፍለዘመን ሞዛምቢክ የፖርቹጋል “ጠባቂ ሀገር” ሆና በ 1951 የፖርቹጋል “የባህር ማዶ አውራጃ” ሆናለች ፡፡ ከ 1960 ዎቹ ጀምሮ የሞዛምቢክ ህዝብ የቅኝ ግዛት አገዛዝን ለማስወገድ ጠንካራ ትግል አካሂዷል ፡፡ እ.ኤ.አ. ሰኔ 25 ቀን 1975 ሞዛምቢክ ነፃነቷን አወጀች ፡፡ ከነፃነት በኋላ የሞዛምቢክ የመቋቋም ንቅናቄ በሞዛምቢክ ለ 16 ዓመታት የእርስ በእርስ ጦርነት የከበደው ፀረ-መንግሥት እንቅስቃሴዎች ለረዥም ጊዜ ሲሠራ ቆይቷል ፡፡ እ.ኤ.አ ኖቬምበር 1990 ሀገሪቱ የሞዛምቢክ ሪፐብሊክ ተብላ ተሰየመች ፡፡ ብሔራዊ ባንዲራ-ከርዝመት እስከ 3 2 ስፋት ጋር አራት ማዕዘን ነው ፡፡ በሰንደቅ ዓላማው ጎን ላይ ባለ ቢጫ ባለ አምስት ጫፍ ኮከብ ፣ የተከፈተ መጽሐፍ እና የተሻገሩ ጠመንጃዎች እና ሆሳዎች ያሉት ቀይ የኢሲሴልስ ሦስት ማዕዘን ቅርፅ አለ ፡፡ በሰንደቅ ዓላማው በቀኝ በኩል አረንጓዴ ፣ ጥቁር እና ቢጫ ቀለም ያላቸው ትይዩ ሰፋፊ እርከኖች አሉ ጥቁር ሰፊ ሰቅ ከላይ እና ከታች በቀጭን ነጭ ሰቅ አለው ፡፡ አረንጓዴው እርሻ እና ሀብትን ያመለክታል ፣ ጥቁር የአፍሪካ አህጉርን ይወክላል ፣ ቢጫ ደግሞ ከመሬት በታች ያሉ ሀብቶችን ያሳያል ፣ ነጭ ደግሞ የህዝቦችን ትግል ፍትህ እና የተቋቋመውን የሰላም ዓላማ የሚያመለክት ሲሆን ቀይ ደግሞ የትጥቅ ትግልን እና ለብሔራዊ ነፃነት አብዮትን ያመለክታል ፡፡ ቢጫው ባለ አምስት ጫፍ ኮከብ የአለም አቀፍነት መንፈስን ይወክላል ፣ መጽሐፉ ባህልን እና ትምህርትን የሚያመለክት ሲሆን ጠመንጃ እና ሆስ ደግሞ የሰራተኛውን ህዝብ እና የታጠቀውን ኃይል አንድነት እና የእናት ሀገርን የጋራ መከላከያ እና ግንባታን ያመለክታሉ ፡፡ የህዝቡ ቁጥር ወደ 19.4 ሚሊዮን ገደማ (2004) ነው ፡፡ ዋና ዋና ብሄረሰቦች ማቋ-ሎምማይ ፣ ሾና-ቃላንጋ እና ሻንጃና ይባላሉ ፡፡ ኦፊሴላዊው ቋንቋ ፖርቱጋልኛ ሲሆን ሁሉም ዋና ጎሳዎች የራሳቸው ቋንቋ አላቸው ፡፡ ነዋሪዎቹ በአብዛኛው በክርስትና ፣ በጥንታዊ ሃይማኖት እና በእስልምና ያምናሉ ፡፡ እ.ኤ.አ. በጥቅምት 1992 የእርስ በእርስ ጦርነት ማብቂያ ላይ የሞዛምቢክ ኢኮኖሚ የነፍስ ወከፍ ገቢ ከአሜሪካን ዶላር ከ 50 ዶላር በታች በሆነ መጠን እየሞተ ሲሆን የተባበሩት መንግስታት በዓለም ላይ በጣም ካደጉ አገራት ተርታ ተዘርዝረዋል ፡፡ የሞዛምቢክ መንግስት ተከታታይ ተከታታይ ውጤታማ የኢኮኖሚ ልማት እርምጃዎችን በማፅደቅ የሞዛምቢክ ኢኮኖሚ በአንፃራዊነት ፈጣን እድገት አሳይቷል ፡፡ በአሁኑ ወቅት የሞዛምቢክ መንግስት የፕራይቬታይዜሽን ጥረቶችን አጠናክሮ በመቀጠል የኢንቨስትመንት አከባቢን አሻሽሏል ኢኮኖሚው እያደገ ነው ፡፡ ሞዛምቢክ በዋናነት ታንታለም ፣ የድንጋይ ከሰል ፣ ብረት ፣ መዳብ ፣ ታይታኒየም እና የተፈጥሮ ጋዝን ጨምሮ በርካታ የማዕድን ሀብቶች አሏት፡፡ከእነዚህም መካከል የታንታለም ክምችት በዓለም ላይ በአንደኛ ደረጃ ላይ ይገኛል ፣ የድንጋይ ከሰል ከ 10 ቢሊዮን ቶን በላይ እና ታይታንየም ከ 6 ሚሊዮን በላይ ነው ፡፡ ቶን ፣ አብዛኛው የማዕድን ክምችት ገና አልተመረቀም ፡፡ በተጨማሪም ሞዛምቢክ በሃይድሮ ፓወር ሃብት የበለፀገች ናት ፡፡ በዛምቤዚ ወንዝ ላይ የሚገኘው ካብራ ባሳ ሃይድሮ ፓወር ጣቢያ 2.075 ሚሊዮን ኪሎዋት የተጫነ አቅም ያለው በመሆኑ በአፍሪካ ትልቁ የኃይል ጣቢያ ያደርገዋል ፡፡ ሞዛምቢክ 80% የሚሆነው ህዝብ በግብርና ስራ የተሰማራ የእርሻ ሀገር ናት ፡፡ ከቆሎ ፣ ሩዝ ፣ አኩሪ አተርና ሌሎች የምግብ ሰብሎች በተጨማሪ ዋነኞቹ የገንዘብ ሰብሎች የካሽ ፍሬ ፣ ጥጥ ፣ ስኳር ፣ ወዘተ ናቸው ፡፡ የካሽ ፍሬዎች ዋነኞቹ የሰብል ምርቶች ሲሆኑ አንድ ጊዜ ምርቱ ከዓለም አጠቃላይ ምርት አንድ ግማሽ ያህል ደርሷል ፡፡ ከቅርብ ዓመታት ወዲህ እንደ ሞዛምቢክ አልሙኒየም ያሉ መጠነ ሰፊ የሽርክና ሥራዎችን በማቋቋም እና ተልዕኮ መስጠት ሲጀመር የሞዛምቢክ አጠቃላይ የሀገር ውስጥ ምርት የኢንዱስትሪ ምርት ዋጋ በከፍተኛ ሁኔታ አድጓል ፡፡ |