Namibiýa Esasy maglumatlar
| Timeerli wagt | Wagtyňyz |
|---|---|
|
|
|
| Timeerli wagt zolagy | Wagt guşaklygynyň tapawudy |
| UTC/GMT +2 sagat |
| giňişlik / uzynlyk |
|---|
| 22°57'56"S / 18°29'10"E |
| izo kodlamak |
| NA / NAM |
| walýuta |
| Dollar (NAD) |
| Dil |
| Oshiwambo languages 48.9% Nama/Damara 11.3% Afrikaans 10.4% (common language of most of the population and about 60% of the white population) Otjiherero languages 8.6% Kavango languages 8.5% Caprivi languages 4.8% English (official) 3.4% other Afri |
| elektrik |
 M görnüşi Günorta Afrika wilkasy |
| Döwlet baýdagy |
|---|
 |
| maýa |
| Windhoek |
| banklaryň sanawy |
| Namibiýa banklaryň sanawy |
| ilaty |
| 2,128,471 |
| meýdany |
| 825,418 KM2 |
| GDP (USD) |
| 12,300,000,000 |
| telefon |
| 171,000 |
| Jübi telefony |
| 2,435,000 |
| Internet eýeleriniň sany |
| 78,280 |
| Internet ulanyjylarynyň sany |
| 127,500 |
Namibiýa giriş
|
Namibiýa Afrikanyň günorta-günbatarynda, demirgazykda goňşy Angola we Zambiýa, gündogarda we günortada Botswana we Günorta Afrika, günbatarda Atlantik ummanynda ýerleşýär. 820,000 inedördül kilometrden gowrak meýdany tutýar we Günorta Afrika platosynyň günbatar böleginde ýerleşýär. Günbatar kenarýaka we gündogar içerki ýerler çöl, demirgazyk düzlük. "Strategiki metal ätiýaçlygy" diýlip atlandyrylýan mineral baýlyklara baý, esasy minerallara göwher, uran, mis, kümüş we ş.m. girýär, şolaryň arasynda göwher önümçiligi dünýäde meşhurdyr. Namibiýa Respublikasynyň doly ady Afrikanyň günorta-günbatarynda, demirgazykda Angola we Zambiýa, gündogarda we günortada Botswana we Günorta Afrika we günbatarda Atlantik ummany ýerleşýär. Meýdany 820 000 inedördül kilometrden gowrakdyr. Günorta Afrika platosynyň günbatar böleginde ýerleşýän tutuş meýdanyň köp bölegi deňiz derejesinden 1000-1500 metr beýiklikde. Günbatar kenarýaka we gündogar içerki ýerler çöl, demirgazyk düzlük. Marka dagy, deňiz derejesinden 2610 metr beýiklikde, bu ýurduň iň beýik nokady. Esasy derýalar Orange derýasy, Kunene derýasy we Okawango derýasydyr. Tropiki çöl howasy, ýokary meýdany sebäpli, temperatura tapawudy az bolany üçin ýylyň dowamynda ýumşakdyr. Annualyllyk ortaça temperatura 18-22 is bolup, dört möwsüme bölünýär: bahar (sentýabr-noýabr), tomus (dekabr-fewral), güýz (mart-maý) we gyş (iýun-awgust). Namibiýa ilki Günorta-Günbatar Afrika diýlip atlandyryldy we taryhda uzak wagtlap kolonial dolandyryş astynda. XV asyrdan XVIII asyra çenli Gollandiýa, Portugaliýa we Angliýa ýaly koloniýalylar Namibiýa yzygiderli çozupdy. 1890-njy ýylda Germaniýa Namibiýanyň tutuş territoriýasyny eýeledi. 1915-nji ýylyň iýul aýynda Günorta Afrika Namibiýany Birinji Jahan Urşunda ýeňiji ýurt hökmünde basyp aldy we 1949-njy ýylda bikanun anneksiýa etdi. BMG Baş Assambleýasy ýerli ilatyň isleglerine laýyklykda Günorta-Günbatar Afrikany Namibiýa diýip üýtgetdi. BMG Howpsuzlyk Geňeşi 1978-nji ýylyň sentýabr aýynda Namibiýanyň garaşsyzlygy baradaky 435-nji karary kabul etdi. Halkara jemgyýetçiliginiň goldawy bilen Namibiýa ahyrsoňy 1990-njy ýylyň 21-nji martynda garaşsyzlyk gazandy we Afrika yklymynda milli garaşsyzlygy gazanan iň soňky ýurt boldy. Milli baýdak: Uzynlygy 3: 2 bolan ini bilen gönüburçly. Baýdagyň ýokarky çep we aşaky sag, gök we ýaşyl ýaly iki sany sag burçly üçburçlygy bar, iki tarapynda inçe ak taraply gyzyl zolak aşaky çep burçdan ýokarky sag burçuna diagonally hereket edýär. Baýdagyň ýokarky çep burçunda 12 şöhle çykýan altyn gün bar. Gün durmuşy we başarnygy, altyn sary ýylylygy we ýurduň düzlüklerini we çöllerini aňladýar; gök asmany, Atlantik ummanyny, deňiz baýlyklaryny we suwy we olaryň ähmiýetini aňladýar; gyzyl halkyň gahrymançylygyny alamatlandyrýar we halkyň deň we owadan gurmak kararyny görkezýär Geljek; ýaşyl ýurduň ösümliklerini we oba hojalygyny, ak reňk parahatçylygy we jebisligi aňladýar. 13urt 13 administratiw sebite bölünýär. 2.03 million ilaty bilen (2005) resmi dil iňlis dilidir we Afrika (Afrika), Nemes we Gongýa köplenç ulanylýar. Residentsaşaýjylaryň 90% -i hristian dinine, galanlary bolsa başlangyç dinlere ynanýarlar. Namibiýa mineral baýlyklara baý we "strategiki metal ätiýaçlygy" hökmünde bellidir. Esasy minerallara göwher önümçiligi dünýäde meşhur bolan göwher, uran, mis, kümüş we ş.m. girýär. Magdançylyk pudagy ykdysadyýetiniň esasy sütünidir. Mineral önümleriň 90% eksport edilýär, dag magdanlary tarapyndan döredilen önüm jemi içerki önümiň 20% -ini tutýar. Namibiýa balykçylyk baýlyklaryna baý. Onuň tutulmagy dünýäde balyk öndürýän ilkinji on ýurduň hataryna girýär. Esasan kod we sardina öndürýär, 90% eksport üçin. Namibiýanyň hökümeti oba hojalygyny ileri tutýar, oba hojalygy we maldarçylyk ýurduň sütün pudaklarynyň birine öwrüldi. Esasy iýmit ekinleri mekgejöwen, mekgejöwen we tüwi. Namibiýada maldarçylyk pudagy birneme ösen we girdejisi oba hojalygynyň we maldarçylygyň umumy girdejisiniň 88% -ini emele getirýär. Magdançylyk, balykçylyk, oba hojalygy we maldarçylyk ýaly üç sütün pudagyndan başga-da, soňky ýyllarda Namibiýanyň syýahatçylygy çalt ösdi we önümiň gymmaty jemi içerki önümiň 7% -ini emele getirdi. 1997-nji ýylda Namibiýa Bütindünýä syýahatçylyk guramasynyň agzasy boldy. 2005-nji ýylyň dekabrynda Namibiýa Hytaý raýatlary üçin özbaşdak maliýeleşdirilýän syýahatçylyga öwrüldi. |