Namiibiya Macluumaadka Aasaasiga ah
| Waqtiga maxaliga ah | Waqtigaaga |
|---|---|
|
|
|
| Aaga waqtiga deegaanka | Farqiga aaga waqtiga |
| UTC/GMT +2 saac |
| loolka / Longitude |
|---|
| 22°57'56"S / 18°29'10"E |
| encoding |
| NA / NAM |
| lacag |
| Dollar (NAD) |
| Luqadda |
| Oshiwambo languages 48.9% Nama/Damara 11.3% Afrikaans 10.4% (common language of most of the population and about 60% of the white population) Otjiherero languages 8.6% Kavango languages 8.5% Caprivi languages 4.8% English (official) 3.4% other Afri |
| koronto |
 M nooca Koonfur Afrika |
| calanka qaranka |
|---|
 |
| raasumaal |
| Windhoek |
| liiska bangiyada |
| Namiibiya liiska bangiyada |
| tirada dadka |
| 2,128,471 |
| aagga |
| 825,418 KM2 |
| GDP (USD) |
| 12,300,000,000 |
| taleefan |
| 171,000 |
| Taleefanka gacanta |
| 2,435,000 |
| Tirada martigaliyayaasha internetka |
| 78,280 |
| Tirada dadka isticmaala internetka |
| 127,500 |
Namiibiya hordhac
|
Namibiya waxay ku taal koonfur-galbeed Afrika, deriska la ah Angola iyo Zambia waqooyiga, Botswana iyo Koonfur Afrika bari iyo koonfur, iyo Badweynta Atlantik galbeed. Baaxadda dhulku waa in ka badan 820,000 KM oo laba jibbaaran waxayna ku taal galbeedka galbeedka Koonfurta Afrika. Meelaha ugu badan ee aagga oo dhan waxay ku yaalliin joog sare oo ah 1000-1500 mitir. Xeebaha galbeed iyo bariga berriga waa lama degaan, woqooyigana waa bannaanka. Qani ku ah kheyraadka macdanta, loona yaqaan "keydka istaraatiijiga ah ee birta", macdanaha ugu waaweyn waxaa ka mid ah dheeman, uranium, naxaas, qalin, iwm, kuwaas oo ka mid ah wax soo saarkooda dheemanku uu caan ka yahay adduunka. Namibia, magaca buuxa ee Jamhuuriyadda Namibia, wuxuu ku yaal koonfur-galbeed Afrika, Angola iyo Zambia oo ku yaal waqooyiga, Botswana iyo Koonfur Afrika oo ku yaal bariga iyo koonfurta, iyo Badweynta Atlantik ee galbeedka. Aaggu wuxuu ka badan yahay 820,000 kilomitir oo laba jibbaaran. Waxay ku taalaa qaybta galbeed ee plateau-ka Koonfur Afrika, inta badan dhulka oo dhan waxay ku yaalliin joog sare oo ah 1000-1500 mitir. Xeebaha galbeed iyo bariga berriga waa lama degaan, woqooyigana waa bannaanka. Mount Brand wuxuu ka sarreeyaa heerka badda 2,610 mitir, taas oo ah barta ugu sareysa dalka oo dhan. Wabiyada ugu waaweyn waa Webiga Orange, Kunene River iyo Okavango River. Cimilada kulaylaha ee kuleylaha ah waa mid fudud sanadka oo dhan sababo la xiriira dhulkiisa sare, oo leh kala duwanaansho heer kulka oo yar. Celceliska heerkulka sanadlaha ah waa 18-22 ℃, waxaana loo qaybiyaa afar xilli: gu ’(Sebtember-Nofeembar), xagaaga (Diseembar-Febraayo), deyrta (Maarso ilaa Maajo), iyo jiilaalka (Juun-Ogast). Namibia waxaa markii hore loogu yeeri jiray Koonfur-galbeed Afrika, waxayna ku jirtay gumeysi muddo dheer taariikhda. Laga soo bilaabo qarnigii 15aad ilaa qarnigii 18aad, Namibia waxaa si isdaba joog ah u soo galay gumeystayaal sida Netherlands, Portugal, iyo Britain. 1890-kii, Jarmalku wuxuu qabsaday gabi ahaan dhulkii Namibia. Bishii Luulyo 1915, Koonfur Afrika waxay qabsatay Namibia sidii dal ku guuleystay Dagaalkii Koowaad ee Adduunka oo si sharci darro ah ugu daray 1949. Bishii Ogast 1966, Golaha Guud ee Qaramada Midoobay wuxuu u beddelay magaca Koonfur-galbeed Afrika magaca Namibia iyadoo la raacayo rabitaanka dadka deegaanka. Bishii Sebtember 1978, Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay wuxuu soo saaray qaraarka 435 ee xorriyadda Namibiya. Iyada oo taageero ka heleysa beesha caalamka, Namibia waxay ugu dambeyn ku guuleysatay xorriyadda 21-kii Maarso 1990, iyadoo noqotay waddankii ugu dambeeyay ee qaaradda Afrika ee xorriyadda qaran qaata. Calanka qaranka: Waa afargeesle leh cabbir dherer ahaan iyo ballaciisu yahay 3: 2. Calanku wuxuu ku leeyahay laba xagal-xagal midig oo siman oo ku yaal bidix sare iyo midig midig, buluug iyo cagaar.Band cas oo labada dhinac dhinac cad oo khafiifa leh ayaa si jajab ah uga socda geeska bidix ee hoose ilaa geeska midig ee kore. Geeska bidix ee kore ee calanka, waxaa ku taal qorax dahabi ah oo soo saaraysa 12 rays. Qorraxdu waxay astaan u tahay nolosha iyo kartida, jaallaha dahabka ah waxay u taagan tahay diirimaadka iyo bannaanka dalka iyo lamadegaanka; buluugga wuxuu astaan u yahay cirka, Badweynta Atlantik, kheyraadka badda iyo biyaha iyo muhiimaddooda; casaanku wuxuu astaan u yahay geesinimada dadka wuxuuna muujiyaa go'aammada dadka si loo dhiso sinnaan iyo qurux Mustaqbalka; cagaarka wuxuu matalaa dhirta iyo beeraha dalka; caddaanku wuxuu astaan u yahay nabadda iyo midnimada. Dalku wuxuu u qaybsan yahay 13 gobol oo maamul. Tirada dadka ku nool 2.03 milyan (2005), luqadda rasmiga ah waa Ingiriis, iyo Afrikaans (Afrikaans), Jarmal iyo Guangya ayaa badanaa la isticmaalaa. 90% dadka degan waxay aaminsan yihiin diinta kiristaanka, inta soo hartayna waxay aaminsan yihiin diimo hore. Namibia waxay hodan ku tahay kheyraadka macdanta waxaana loo yaqaan "istaraatiijiyada biraha istiraatiijiga ah" Macdanta ugu waaweyn waxaa ka mid ah dheeman, yuraaniyam, naxaas, qalin iwm, kuwaas oo wax soo saarka dheemanku caan ka yahay adduunka Warshadaha macdanta ayaa ah tiirka ugu weyn ee dhaqaalahooda. 90% waxsoosaarka macdanta waa la dhoofiyaa, qiimaha waxsoosaarka ee ay abuureen warshadaha macdanta ayaa kudhawaad 20% ee GDP. Namiibiya waxay hodan ku tahay kheyraadka kalluumeysiga, qabashadeeda waxay ka mid tahay tobanka dal ee adduunka ugu soo saarista badan kalluunka, waxay inta badan soo saartaa kalluunka kalluunka iyo sardineynta, kuwaasoo 90% loo dhoofiyo. Dowladda Namibiya waxay mudnaanta siineysaa beeraha, beeraha iyo xannaanada xoolahana waxay noqdeen mid ka mid ah warshadaha tiirarka u ah dalka. Dalagyada cuntada ugu badan waa galleyda, hadhuudhka iyo masago. Warshadaha xoolaha ee Namibia waa kuwo horumarsan, dakhligooduna wuxuu gaarayaa 88% wadarta dakhliga beeraha iyo xannaanada xoolaha. Marka lagu daro saddexda tiir ee waxsoosaarka macdanta, kalluumeysiga, iyo beeraha iyo xannaanada xoolaha, dalxiiska Namibia si dhakhso leh ayuu u horumarsanaa sannadihii la soo dhaafay, qiimaha wax soo saarkiisuna wuxuu gaadhayaa ilaa 7% wax soo saarkiisa. 1997, Namibiya waxay xubin ka noqotay Ururka Dalxiiska Adduunka. Bishii Diseembar 2005, Namibia waxay noqotay goob iskeed u maal gashato oo loogu talagalay muwaadiniinta Shiinaha. |