Taýwan materik Hytaýyň günorta-gündogar kenar ýakasynyň kontinental tekjesinde, 119 ° 18'03 ″ 124 ° 34′30 ″ gündogar uzynlygy bilen 20 ° 45′25 ″ 25 ° 56′30 ″ demirgazyk giňişliginde ýerleşýär. Taýwan gündogarda Pacificuwaş ummanyna we demirgazyk-gündogardaky Rýukýu adalaryna, takmynan 600 km uzaklykda; günortadaky Başi bogazy Filippinlerden takmynan 300 km uzaklykda, günbatarda Taýwan bogazy Fujian bilen ýüzbe-ýüz bolup, iň dar nokady 130 km. Taýwan Günbatar Pacificuwaş ummany kanalynyň merkezidir we Pacificuwaş umman sebitindäki ýurtlaryň arasynda deňiz aragatnaşygy üçin möhüm transport merkezidir.

Gözden geçirmek

Taýwan welaýaty Hytaýyň günorta-gündogar kenar ýakasynyň kontinental tekjesinde, 119 ° 18′03 ″ gündogar uzynlygy 124 ° 34′30 aralygynda ýerleşýär ", 20 ° 45'25" bilen 25 ° 56'30 "demirgazyk giňişliginde. Taýwan gündogarda Pacificuwaş ummanyna we demirgazyk-gündogardaky Rýukýu adalaryna, takmynan 600 km uzaklykda; günortadaky Başi bogazy Filippinlerden takmynan 300 km uzaklykda, günbatarda Taýwan bogazy Fujian bilen ýüzbe-ýüz bolup, iň dar nokady 130 km. Taýwan Günbatar Pacificuwaş ummany kanalynyň merkezidir we Pacificuwaş umman sebitindäki ýurtlaryň arasynda deňiz aragatnaşygy üçin möhüm transport merkezidir.

Taýwan welaýaty Taýwanyň esasy adasyny we Orkide adasy, Greenaşyl ada we Diaoýu adasy ýaly 21 ada we Penghu adalarynda 64 adany öz içine alýar. Taýwanyň esasy adasy 35,873 inedördül kilometre barabardyr. . Häzirki wagtda atlandyrylýan Taýwan sebiti, Fujian welaýatynyň Kinmen we Matsu adalaryny hem öz içine alýar, umumy meýdany 36,006 inedördül kilometre barabardyr.

Taýwan adasy daglyk, daglar we depeler umumy meýdanyň üçden iki bölegini tutýar. Taýwan dag ulgamy, Taýwan adasynyň merkezi böleginiň gündogar tarapynda ýerleşýän Taýwan adasynyň demirgazyk-gündogar-günorta-günbatar ugry bilen parallel bolup, gündogarda köp dag, ortada köp depe we günbatarda köp düzlük bilen adanyň topografiki aýratynlyklaryny emele getirýär. Taýwan adasynda bäş sany esasy dag gerşi, dört sany esasy düzlük we üç sany esasy basseýn bar, ýagny Merkezi dag gerşi, Gar dag gerşi, ushuşan dag gerşi, Alişan dag gerşi we Taýtung dag gerşi, ilan düzlügi, Jianan düzlügi, Pingtung düzlügi we Taýtung Rift jülgesi düzlügi. Taýpeý basseýni, Taýçung basseýni we Puli basseýni. Merkezi dag gerşi demirgazykdan günorta tarap uzalyp gidýär Yusuşan, Hytaýyň gündogaryndaky iň beýik nokady deňiz derejesinden 3,952 metr beýiklikde. Taýwan adasy Pacificuwaş ummanyň seýsmiki guşagynyň we wulkan guşagynyň gyrasynda ýerleşýär.Gaby durnuksyz we ýer titremesine sezewar bolan sebit.

Taýwanyň howasy gyşda yssy, tomusda yssy, köp ýagyş we tomusda we güýzde köp tupan. Düwürtik tropiki Taýwan adasynyň merkezi böleginden geçýär, demirgazyk böleginde subtropiki howa, günorta böleginde tropiki howa bar. Ortaça ýyllyk temperatura (beýik daglardan başga) 22 ° C, ýyllyk ýagyş 2000 mm-den gowrak. Bol ýagyş adadaky derýalaryň ösmegi üçin oňat şertler döretdi Diňe 608 sany uly we kiçi derýa akýar, diňe deňze akýar we suw bulaşyk, köp şarlawuk we aşa baý gidrawlik serişdeleri bar.

Dolandyryş bölünişigi nukdaýnazaryndan Taýwan merkezi hökümetiň (birinji derejeli), Taýwan welaýatynyň 18 okrugynyň (birinji derejesi), 5 häkimlige bölünýär Welaýat tarapyndan dolandyrylýan şäherler (ikinji derejeli).

2006-njy ýylyň dekabr aýynyň ahyryna Taýwan welaýatynyň ilaty 22,79 milliondan gowrakdy, üstesine-de Kinmen we Matsunyň ilaty 22,87 milliondan gowrak; ilatyň ýyllyk ösüş depgini takmynan Bu 0,47%. Ilat esasan günbatar düzlüklerde jemlenendir we gündogar ilat umumy ilatyň diňe 4% -ini tutýar. Ilatyň ortaça gürlügi her inedördül kilometre 568,83 adamdyr. Syýasy, ykdysady we medeni merkeziň we Taýpeýdäki iň uly şäheriň ilatynyň gürlügi her inedördül kilometre 10 000 ýetdi. Taýwanyň ýaşaýjylarynyň arasynda Han halky umumy ilatyň 98% -ini, etniki azlyklaryň 2% -ini, 380,000-ni düzýär. Dil we däp-dessurlaryň tapawudyna görä Taýwanda etnik azlyklar Ami, Ataýal, Paýwan, Bunun, Puýuma, Rukaý, Kao, amiami we Saýsiýa ýaly 9 etnik topara bölünýär we welaýatyň dürli ýerlerinde ýaşaýarlar. Taýwanlylaryň köpüsinde dini ynançlar bar. Esasy dinlere buddizm, taoizm, hristiançylyk (şol sanda Rim katolikçiligi), şeýle hem Taýwan halk ynançlarynyň iň köp sanlysy (Mazu, Wangye, dürli ybadathanalar we çagalar girýär) girýär. Yiguandao ýaly din.

Taýwan welaýaty 1960-njy ýyllardan bäri senagat ösüşine ünsi jemledi we häzirki wagtda eksport üçin gaýtadan işlemekde agdyklyk edýän ada görnüşli senagat we söwda ykdysadyýetini döretdi. Senagat dokma, elektronika, şeker, plastmassa, elektrik energiýasy we ş.m. öz içine alýar we Kaohsiung, Taýçung we Nanzihde gaýtadan işlemek we eksport zolaklaryny açdy. Demirgazykdaky Keelungdan günortada Kaohsiung şäherine çenli elektrikleşdirilen demir ýollar we awtoulag ýollary bar we deňiz we howa ýollary dünýäniň bäş yklymyna baryp biler. Hazyna adasyndaky ajaýyp ýerlere Gün Aý köli, Alişan, mangmingsan, Beýtou gyzgyn bahar, Tainan Çihkan diňi, Beigang Mazu ybadathanasy we ş.m. degişlidir.

Esasy şäherler

Taýpeý: Taýpeý şäheri Taýwan adasynyň demirgazyk böleginde, Taýpeý basseýniniň merkezinde, Taýpeý okrugy bilen gurşalan. Şäher 272 inedördül kilometr meýdany eýeleýär we 2,44 million ilaty bar. Bu Taýwanyň syýasy, ykdysady, medeni we bilim merkezi we Taýwanyň iň uly şäheridir. 1875-nji ýylda (Çing neberesinde Guangxunyň ilkinji ýyly), imperiýa komissary Şen Baozhen Taýwanyň administrasiýasyna gözegçilik etmek üçin bu ýerde Taýpeý hökümetini döretdi we şondan soň "Taýpeý" ady bilen tanaldy. 1885-nji ýylda inging hökümeti Taýwanda bir welaýat döretdi we ilkinji häkim Liu Mingçuan Taýpeni welaýat paýtagty edip belledi.

Taýpeý şäheri Taýwanyň senagat we söwda merkezidir we adanyň iň uly kompaniýalary, kärhanalary, banklary we dükanlary olara seredýär Baş edara şu ýerde. Taýpeý şäheri, Taýpeý okrugy, Taoýuan okrugy we Keelung şäheri ýaly merkez hökmünde Taýwanyň iň uly senagat önümçilik meýdançasyny we söwda sebitini emele getirýär.

Taýpeý şäheri Taýwanyň demirgazygyndaky syýahatçylyk merkezidir. Yangaňming dagy we Beýtou sahna meýdançasyndan başga-da welaýatda 89,000 inedördül metr meýdany eýeleýän iň uly we iň gadymy meýdança bar. Taýpeý seýilgähiniň ölçegleri we iň uly Muzha wunwu bagy. Mundan başga-da, hususy eýeçilikdäki Rongxing bagynyň gerimi hem ep-esli. Jiantan, Beian, Fushou, Shuangxi we beýleki seýilgähler hem gezelenç etmek üçin amatly ýerlerdir. Taýpeýde Taýpeý şäher derwezesi, Longşan ybadathanasy, Baoan ybadathanasy, konfusiýa ybadathanasy, ýolbelet köşgi, uanuanshan medeni ýadygärligi we ş.m. ýaly köp sanly taryhy ýadygärlik bar, bularyň hemmesi owadan we baryp görmek üçin amatly.