Canol Affrica yn cwmpasu ardal o 622,000 cilomedr sgwâr. Mae'n wlad dan ddaear wedi'i lleoli yng nghanol cyfandir Affrica. Mae'n ffinio â Sudan i'r dwyrain, Congo (Brazzaville) a Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo (DRC) i'r de, Camerŵn i'r gorllewin, a Chad i'r gogledd. Mae yna lawer o fryniau yn y diriogaeth, y mwyafrif ohonynt yn llwyfandir gydag uchder o 700-1000 metr. Gellir rhannu'r llwyfandir yn fras i Lwyfandir Bongos yn y dwyrain, Llwyfandir Indo yn y gorllewin, a'r ucheldiroedd cribog yn y canol. Mae gan y gogledd hinsawdd glaswelltir drofannol, ac mae gan y de hinsawdd coedwig law drofannol.

Overview

Mae Canolbarth Affrica, o'r enw Gweriniaeth Canolbarth Affrica yn llawn, yn cwmpasu ardal o 622,000 cilomedr sgwâr. Mae'r boblogaeth oddeutu 4 miliwn (2006). Mae 32 llwyth mawr a bach yn y wlad, gan gynnwys Baya, Banda, Sango a Manjia yn bennaf. Ffrangeg yw'r iaith swyddogol, a defnyddir Sango yn gyffredin. Mae preswylwyr yn credu mewn crefyddau cyntefig yn cyfrif am 60%, Catholigiaeth yn cyfrif am 20%, Cristnogaeth Brotestannaidd yn cyfrif am 15%, ac Islam yn cyfrif am 5%.

Mae Canolbarth Affrica yn wlad dan ddaear wedi'i lleoli yng nghanol cyfandir Affrica. Mae'r dwyrain yn ffinio â Sudan. Mae'n ffinio â'r Congo (Brazzaville) a Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo i'r de, Camerŵn i'r gorllewin, a Chad i'r gogledd. Mae yna lawer o fryniau yn y diriogaeth, y mwyafrif ohonyn nhw'n llwyfandir gydag uchder o 700-1000 metr. Gellir rhannu'r llwyfandir yn fras i Lwyfandir Bongos yn y dwyrain; Llwyfandir India-Almaeneg yn y gorllewin; a'r ucheldiroedd cribog yn y canol, gyda llawer o geg cyfyng, sef prif ffyrdd traffig y gogledd i'r de. Mae Mynydd Njaya ar ffin y gogledd-ddwyrain 1,388 metr uwch lefel y môr, y pwynt uchaf yn y wlad. Afon Ubangi yw'r afon fwyaf yn y diriogaeth, ac mae yna Afon Shali hefyd. Mae gan y gogledd hinsawdd glaswelltir drofannol, ac mae gan y de hinsawdd coedwig law drofannol.

Yn y 9fed-16eg ganrif OC, ymddangosodd tair teyrnas lwythol, sef Bangasu, Rafai, a Zimio yn olynol. Fe wnaeth y fasnach gaethweision yn yr 16eg a'r 18fed ganrif leihau'r boblogaeth leol yn fawr. Wedi'i goresgyn gan Ffrainc ym 1885, daeth yn wladfa Ffrengig ym 1891. Yn 1910, fe'i dosbarthwyd yn un o bedair tiriogaeth Affrica Gyhydeddol Ffrainc a'i enw oedd Ubangisari. Daeth yn diriogaeth dramor Ffrainc ym 1946. Ar ddechrau 1957, daeth yn "weriniaeth lled-ymreolaethol" ac ar 1 Rhagfyr, 1958, daeth yn "weriniaeth ymreolaethol" yng Nghymuned Ffrainc ac fe'i henwyd yn Weriniaeth Canolbarth Affrica. Cyhoeddwyd annibyniaeth ar Awst 13, 1960, ac arhosodd yng Nghymuned Ffrainc gyda David Dakko yn arlywydd. Ym mis Ionawr 1966, lansiodd Pennaeth Staff y Fyddin Bokassa coup a daeth yn arlywydd. Yn 1976 adolygodd Bokassa y cyfansoddiad, diddymodd y weriniaeth a sefydlu ymerodraeth. Cafodd ei goroni’n swyddogol ym 1977 a’i alw’n Bokassa I. Digwyddodd coup ar Fedi 20, 1979, dymchwelwyd Bokassa, diddymwyd y frenhiniaeth, ac adferwyd y weriniaeth. Ar 1 Medi, 1981, cyhoeddodd Andre Kolimba, Pennaeth Staff y Lluoedd Arfog, y byddai'r fyddin yn cymryd drosodd pŵer. Penodwyd Kolimba yn Gadeirydd y Comisiwn Milwrol Cenedlaethol ar gyfer Ailadeiladu, Pennaeth y Wladwriaeth a Phennaeth y Llywodraeth. Ar Fedi 21, 1985, cyhoeddodd Kolimba ddiddymiad y Comisiwn Milwrol, sefydlu llywodraeth newydd, a'i lywydd ei hun. Cynhaliwyd refferendwm ar Dachwedd 21, 1986, ac etholwyd Kolimba yn ffurfiol yn Arlywydd y Weriniaeth. Ar Ragfyr 8, cyhoeddodd yr adran sefydlu'r llywodraeth gyntaf a etholwyd yn ddemocrataidd, gan wireddu'r newid o drefn filwrol i lywodraeth a etholwyd yn ddemocrataidd. Ym mis Chwefror 1987, sefydlodd Kolimba "Gynghrair Ddemocrataidd Tsieina-Affrica" ​​fel un blaid wleidyddol; ym mis Gorffennaf, cynhaliodd Canol Affrica etholiadau deddfwriaethol ac adfer y system seneddol a oedd wedi'i hatal am 22 mlynedd.

Baner genedlaethol: Mae'n betryal gyda chymhareb hyd i led o 5: 3. Mae wyneb y faner yn cynnwys pedwar petryal llorweddol cyfochrog a chyfartal ac un petryal fertigol. Mae'r petryal llorweddol yn las, gwyn, gwyrdd a melyn o'r top i'r gwaelod, ac mae'r petryal fertigol coch yn rhannu wyneb y faner yn ddwy ran gyfartal. Mae seren bum pwynt melyn yng nghornel chwith uchaf y faner. Mae glas, gwyn a choch yr un lliwiau â baner genedlaethol Ffrainc, gan nodi'r berthynas hanesyddol rhwng China a Ffrainc, a hefyd yn symbol o heddwch ac aberth; mae gwyrdd yn symbol o goedwigoedd; mae melyn yn symbol o savanna ac anialwch. Mae'r seren bum pwynt yn seren wych sy'n tywys pobl China ac Affrica tuag at y dyfodol.

Cyhoeddwyd Gweriniaeth Canolbarth Affrica gan y Cenhedloedd Unedig fel un o'r gwledydd lleiaf datblygedig yn y byd. Mae amaethyddiaeth yn dominyddu ei heconomi, ac mae ei sylfaen ddiwydiannol yn wan. Mae mwy nag 80% o gynhyrchion diwydiannol Dibynnu ar fewnforion. Mae yna lawer o afonydd, digonedd o adnoddau dŵr a phridd ffrwythlon. Mae ardal drin y wlad yn 6 miliwn hectar, ac mae'r boblogaeth amaethyddol yn cyfrif am 85 y cant o gyfanswm y boblogaeth. Mae'r grawn yn bennaf yn casafa, corn, sorghum a reis. Cotwm, coffi, diemwntau a Kimura yw pedair colofn economi Canolbarth Affrica. Mae Basn Congo deheuol wedi'i orchuddio â choedwigoedd mawr, sy'n llawn pren gwerthfawr. Y prif adnoddau mwynau yw diemwntau (cynhyrchwyd 400,000 carat ym 1975), a oedd yn cyfrif am 37% o gyfanswm y gwerth allforio. Diemwntau, coffi a chotwm yw'r prif nwyddau allforio. Yr atyniad i dwristiaid yw Parc Cenedlaethol Manovo-Gonda-St. Floris. Mae pwysigrwydd y parc hwn yn dibynnu ar ei nifer fawr o fflora a ffawna.

Ffaith ddiddorol: Mae Canol Affrica yn cynnal y gred mewn totemau. Mae pob teulu'n addoli anifail fel symbol o gryfder ac ni ellir ei ladd na'i fwyta. Ni all Affrica Ganol ysgwyd llaw â menywod mewn dillad galar du, dim ond ar lafar y gallant gyfarch neu nodio eu pennau.