ဗဟိုအာဖရိကသမ္မတနိုင်ငံ အခြေခံအချက်အလက်
ဒေသဆိုင်ရာအချိန် | သင်၏အချိန် |
---|---|
|
|
ဒေသတွင်းအချိန်ဇုန် | အချိန်ဇုန်ကွာခြားချက် |
UTC/GMT +1 နာရီ |
လတ္တီတွဒ် / လောင်ဂျီတွဒ် |
---|
6°36'50 / 20°56'30 |
iso encoding ကို |
CF / CAF |
ငွေကြေး |
ဖရန့် (XAF) |
ဘာသာစကား |
French (official) Sangho (lingua franca and national language) tribal languages |
လျှပ်စစ်ဓာတ်အား |
ဥရောပ 2-pin ကိုက c ရိုက်ထည့်ပါ |
နိုင်ငံတော်အလံ |
---|
မြို့တော် |
Bangui |
ဘဏ်များစာရင်း |
ဗဟိုအာဖရိကသမ္မတနိုင်ငံ ဘဏ်များစာရင်း |
လူ ဦး ရေ |
4,844,927 |
.ရိယာ |
622,984 KM2 |
GDP (USD) |
2,050,000,000 |
ဖုန်း |
5,600 |
ဆဲလ်ဖုန်း |
1,070,000 |
အင်တာနက် host အရေအတွက် |
20 |
အင်တာနက်အသုံးပြုသူအရေအတွက် |
22,600 |
ဗဟိုအာဖရိကသမ္မတနိုင်ငံ နိဒါန်း
ဗဟိုအာဖရိက6ရိယာသည် ၆၂၂၀၀၀ စတုရန်းကီလိုမီတာကျယ်ဝန်းသည်။ အာဖရိကတိုက်၏အလယ်ဗဟိုတွင်တည်ရှိပြီးကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ အရှေ့ဘက်တွင်ဆူဒန်၊ ကွန်ဂို (ဘရာဇီဗီးလ်) နှင့်ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ (DRC)၊ တောင်ဘက်တွင်ကင်မရွန်းနှင့်အနောက်မြောက်ဘက်တွင်ချဒ်။ နယ်မြေတွင်တောင်ကုန်းများစွာရှိပြီးအများစုမှာကုန်းမြင့်များဖြစ်သည်။ အမြင့် ၇၀၀ မှ ၁၀၀၀ အထိမြင့်သည်။ ကုန်းပြင်မြင့်ကိုအရှေ့ဘက်ရှိဘွန်ဂိုကုန်းပြင်မြင့်၊ အနောက်ဘက်ရှိအင်ဒိုကုန်းပြင်မြင့်များနှင့်အလယ်ပိုင်းရှိကုန်းမြင့်ဒေသများအဖြစ်ခွဲခြားနိုင်သည်။ မြောက်ဘက်တွင်အပူပိုင်းမြက်ခင်းရာသီဥတုရှိပြီးတောင်ဘက်တွင်အပူပိုင်းမိုးသစ်တောရာသီဥတုရှိသည်။ ဗဟိုအာဖရိကသမ္မတနိုင်ငံအပြည့်အဝခေါ်ဝေါ်သောဗဟိုအာဖရိကသည်squareရိယာ ၆၂၂၀၀၀ စတုရန်းကီလိုမီတာကျယ်ဝန်းသည်။ လူ ဦး ရေသည်ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ၄ သန်း (၂၀၀၆) ဖြစ်သည်။ အဓိကအားဖြင့် Baya၊ Banda, Sango နှင့် Manjia အပါအ ၀ င်ကြီးမားသောနှင့်သေးငယ်သောအနွယ် ၃၂ မျိုးရှိသည်။ ရုံးသုံးဘာသာစကားမှာပြင်သစ်ဖြစ်ပြီး Sango ကိုများသောအားဖြင့်အသုံးပြုကြသည်။ ဒေသခံများကမူရှေး ဦး ဘာသာတရားများ၏ ၆၀% ရှိသည်ဟုယုံကြည်ကြသည်၊ ကက်သလစ်ဘာသာသည် ၂၀%၊ ပရိုတက်စတင့်ခရစ်ယာန်ဘာသာ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့်အစ္စလာမ်ဘာသာ ၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်ဟုယုံကြည်ကြသည်။ ဗဟိုအာဖရိကသည်အာဖရိကတိုက်၏အလယ်ဗဟိုတွင်တည်ရှိသောကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ အရှေ့ဘက်သည်ဆူဒန်နှင့်နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေသည်။ တောင်ဘက်တွင်ကွန်ဂို (ဘရာဇီဗီးလ်) နှင့်ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ၊ အနောက်ဘက်တွင်ကင်မရွန်းနှင့်မြောက်ဘက်တွင်ချဒ်နိုင်ငံတို့နှင့်နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေသည်။ နယ်မြေတွင်တောင်ကုန်းများစွာရှိပြီးအများစုမှာအမြင့် ၇၀၀ မှ ၁၀၀၀ အထိမြင့်သောကုန်းပြင်မြင့်များဖြစ်သည်။ ကုန်းမြင့်မြင့်ကိုအကြမ်းအားဖြင့်အရှေ့ပိုင်းရှိ Bongos ကုန်းပြင်မြင့်၊ အနောက်ဘက်ရှိအိန္ဒိယ - ဂျာမန်ကုန်းပြင်မြင့်နှင့်အလယ်ပိုင်းရှိကုန်းမြင့်မြင့်မြင့်များ၊ ပါးစပ်များကန့်လန့်ကာတောင်နှင့်မြောက်ဘက်အသွားအလာ၏အဓိကလမ်းများဖြစ်သည်။ အရှေ့မြောက်နယ်နိမိတ်ရှိ Njaya တောင်သည်ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ၁,၃၈၈ မီတာရှိပြီးနိုင်ငံ၏အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည်။ Ubangi မြစ်သည်ဒေသအတွင်းအကြီးဆုံးမြစ်ဖြစ်ပြီးရှလီမြစ်လည်းရှိသည်။ မြောက်ဘက်တွင်အပူပိုင်းမြက်ခင်းရာသီဥတုရှိပြီးတောင်ဘက်တွင်အပူပိုင်းမိုးသစ်တောရာသီဥတုရှိသည်။ အေဒီ ၉ ရာစုမှ ၁၆ ရာစုတွင်ဘင်ဂူစူ၊ ရာဖေးနှင့်ဇီမီယိုလူမျိုးစုသုံးမျိုးသည်နိုင်ငံများအဖြစ်သို့ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ၁၆ နှင့် ၁၈ ရာစုအတွင်းကျွန်ရောင်းဝယ်မှုသည်ဒေသခံလူ ဦး ရေကိုများစွာလျော့ကျစေသည်။ ၁၈၈၅ တွင်ပြင်သစ်ကကျူးကျော်ခြင်းကို ၁၈၉၁ တွင်ပြင်သစ်ကိုလိုနီဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၁၀ တွင်၎င်းသည်ပြင်သစ်အီကွေတာအာဖရိကဒေသ ၄ ခုအနက်တစ်ခုအဖြစ်သတ်မှတ်ခံရပြီး Ubangi Shali ဟုခေါ်သည်။ ၎င်းသည် ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင်ပြင်သစ်ပင်လယ်ရပ်ခြားပိုင်နက်ဖြစ်လာသည်။ ၁၉၅၇ အစတွင်၎င်းသည် "တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရသမ္မတနိုင်ငံ" ဖြစ်လာပြီး ၁၉၅၈၊ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်တွင်ပြင်သစ်အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း၌ "ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရသမ္မတနိုင်ငံ" ဖြစ်လာပြီးဗဟိုအာဖရိကသမ္မတနိုင်ငံအဖြစ်သတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည်။ လွတ်လပ်ရေးကို ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်၊ သြဂုတ်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင်ကြေငြာခဲ့ပြီးသူသည်ပြင်သစ်အသိုင်းအဝိုင်းတွင်ဒေးဗစ်ဒိုကိုကိုသမ္မတအဖြစ်ဆက်လက်ရပ်တည်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၆၊ ဇန်နဝါရီလတွင်တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦး စီးချုပ်ဘိုကိုဆာသည်အာဏာသိမ်းကာသမ္မတဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၇၆ ခုနှစ်တွင်ဘိုကိုဆာသည်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကိုပြန်လည်ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ သမ္မတအားဖျက်သိမ်းကာအင်ပါယာတစ်ခုတည်ထောင်ခဲ့သည်။ သူသည် ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင်တရားဝင်သရဖူဆောင်းခဲ့ပြီး Bokassa ၁ ဟုခေါ်တွင်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၉ ခုနှစ်စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်တွင်အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ခဲ့ပြီးဘိုကိုဆာသည်ဖြုတ်ချခံခဲ့ရပြီးဘုရင်စနစ်ကိုဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီးသမ္မတနိုင်ငံကိုပြန်လည်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၁ ခုနှစ်စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့တွင်တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦး စီးချုပ် Andre Kolimba ကစစ်တပ်သည်အာဏာကိုလွှဲပြောင်းယူလိမ့်မည်ဟုကြေငြာခဲ့သည်။ Kolimba အားပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးအမျိုးသားစစ်ရေးကော်မရှင်ဥက္ကChairman္ဌ၊ ပြည်နယ်အကြီးအကဲနှင့်အစိုးရအဖွဲ့အကြီးအကဲများကခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၅ ခုနှစ်စက်တင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့တွင်ကိုလမ်ဘားသည်စစ်ကော်မရှင်ဖျက်သိမ်းခြင်း၊ အစိုးရသစ်တည်ထောင်ခြင်းနှင့်သူ၏ကိုယ်ပိုင်သမ္မတကိုကြေငြာခဲ့သည်။ ဆန္ဒခံယူပွဲကို ၁၉၈၆၊ နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက်တွင်ကျင်းပခဲ့ပြီး Kolimba ကိုသမ္မတ၏သမ္မတအဖြစ်တရားဝင်ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခဲ့သည်။ ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင်ဤအပိုင်းသည်စစ်အစိုးရမှဒီမိုကရေစီနည်းကျရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားသောအစိုးရသို့ကူးပြောင်းခြင်းကိုသဘောပေါက်။ ပထမဆုံးဒီမိုကရေစီနည်းကျရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားသောအစိုးရကိုဖွဲ့စည်းခဲ့သည်ဟုကြေငြာခဲ့သည်။ ၁၉၈၇ ခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီလတွင် Kolimba သည် "တရုတ် - အာဖရိကဒီမိုကရက်တစ်မဟာမိတ်အဖွဲ့" ကိုနိုင်ငံရေးပါတီတစ်ခုတည်းအဖြစ်တည်ထောင်ခဲ့ပြီးဇူလိုင်လတွင်ဗဟိုအာဖရိကသည်ဥပဒေပြုရွေးကောက်ပွဲများကျင်းပခဲ့ပြီး ၂၂ နှစ်ကြာရပ်ဆိုင်းထားသောပါလီမန်စနစ်ကိုပြန်လည်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ အမျိုးသားအလံ - အရှည်ဟာ ၅: ၃ နဲ့အချိုးအစားရှိတဲ့စတုဂံထောင့်မှန်။ အလံမျက်နှာပြင်မှာအပြိုင်နှင့်တန်းတူအလျားလိုက်စတုဂံလေးခုနှင့်ဒေါင်လိုက်စတုဂံတစ်ခုပါဝင်သည်။ အလျားလိုက်စတုဂံသည်အပြာ၊ အဖြူ၊ အစိမ်းနှင့်အဝါမှအပေါ်မှအောက်သို့ဖြစ်ပြီးဒေါင်လိုက်အနီရောင်စတုဂံသည်အလံမျက်နှာပြင်ကိုညီမျှသောအပိုင်းနှစ်ပိုင်းခွဲထားသည်။ အလံ၏ဘယ်ဘက်အပေါ်ထောင့်တွင်အဝါရောင်ငါးပွင့်ကြယ်တစ်လုံးရှိသည်။ အပြာ၊ အဖြူနှင့်အနီရောင်တို့သည်ပြင်သစ်အလံနှင့်အတူတူဖြစ်သည်။ တရုတ်နှင့်ပြင်သစ်တို့အကြားသမိုင်းကြောင်းအရဆက်နွယ်မှုကိုပြသသည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်ယဇ်ပူဇော်ခြင်း၊ အစိမ်းရောင်သည်သစ်တောများကိုကိုယ်စားပြုသည်၊ ကြယ်ပွင့်ငါးပွင့်သည်ကြယ်တစ်ပွင့်ဖြစ်ပြီးတရုတ်နှင့်အာဖရိကပြည်သူများကိုအနာဂတ်ဆီသို့ပို့ဆောင်ပေးသည်။ ဗဟိုအာဖရိကသမ္မတနိုင်ငံကိုကုလသမဂ္ဂကကမ္ဘာ့ဖွံ့ဖြိုးမှုအနည်းဆုံးနိုင်ငံများထဲမှတစ်ခုအဖြစ်ကြေငြာခဲ့သည်။ စီးပွားရေးကိုစိုက်ပျိုးရေးကဏ္ by လွှမ်းမိုးထားပြီးစက်မှုအခြေခံအုတ်မြစ်သည်အားနည်းနေသည်။ စက်မှုထုတ်ကုန်များ၏ ၈၀% ကျော်သည် သွင်းကုန်အပေါ်မှီခို။ မြစ်များစွာ၊ ရေအရင်းအမြစ်များနှင့်မြေသြဇာကောင်းသောမြေများရှိသည်။ နိုင်ငံ၏heရိယာမှာဟက်တာ ၆ သန်းရှိပြီးစိုက်ပျိုးရေး ဦး ရေမှာစုစုပေါင်းလူ ဦး ရေ၏ ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်။ ပြောင်းဖူး၊ နှံစားပြောင်းနှင့်ဆန်တို့ဖြစ်သည်။ ဝါ၊ ကော်ဖီ၊ စိန်နှင့် Kimura တို့သည်ဗဟိုအာဖရိကစီးပွားရေး၏အဓိကအကြောင်းအရင်းဖြစ်သည်။ ကွန်ဂိုတောင်ပိုင်းတွင်အဖိုးတန်သစ်သားများဖြင့်ပြည့်နှက်နေသောသစ်တောကြီးများဖြင့်ဖုံးလွှမ်းထားသည်။ အဓိကဓာတ်သတ္တုအရင်းအမြစ်များမှာစိန်များ (၁၉၇၅ ခုနှစ်တွင်ထုတ်လုပ်သောကာရက် ၄၀၀,၀၀၀) ဖြစ်ပြီးစုစုပေါင်းပို့ကုန်တန်ဖိုး၏ ၃၇% ရှိသည်။ စိန်၊ ကော်ဖီနှင့်ဝါဂွမ်းများသည်အဓိကပို့ကုန်များဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွား Man ည့်ဆွဲဆောင်မှုမှာ Manovo-Gonda-St ။ Floris National Park ဖြစ်သည်။ ဤပန်းခြံ၏အရေးပါမှုသည်၎င်း၏သစ်ပင်ပန်းမန်များနှင့်တိရစ္ဆာန်များပေါ်တွင်မူတည်သည်။ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့အချက်တစ်ခုကတော့ဗဟိုအာဖရိကသားတွေဟာ Totem ကိုယုံကြည်တယ်။ မိသားစုတိုင်းကတိရစ္ဆာန်တစ်ကောင်အားခွန်အားအထိမ်းအမှတ်အနေနဲ့ကိုးကွယ်ပြီးအသတ်ခံရတာ၊ မစားရဘူး။ အာဖရိကတိုက်အလယ်ပိုင်းရှိအမျိုးသမီးများသည်အနက်ရောင်ငိုကြွေးမြည်တမ်းသောအဝတ်အစားများဖြင့်အမျိုးသမီးများနှင့်လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခြင်းမပြုနိုင်ပါ။ နှုတ်အားဖြင့်သာနှုတ်ခွန်းဆက်နိုင်ကြသည်။ |