Gambiya kode y'igihugu +220

Uburyo bwo guhamagara Gambiya

00

220

--

-----

IDDkode y'igihugu Umujyinimero ya terefone

Gambiya Amakuru Yibanze

Igihe cyaho Igihe cyawe


Umwanya wigihe Itandukaniro ryigihe
UTC/GMT 0 isaha

ubunini / uburebure
13°26'43"N / 15°18'41"W
kodegisi
GM / GMB
ifaranga
Dalasi (GMD)
Ururimi
English (official)
Mandinka
Wolof
Fula
other indigenous vernaculars
amashanyarazi
g andika UK 3-pin g andika UK 3-pin
ibendera ry'igihugu
Gambiyaibendera ry'igihugu
umurwa mukuru
Banjul
urutonde rwa banki
Gambiya urutonde rwa banki
abaturage
1,593,256
akarere
11,300 KM2
GDP (USD)
896,000,000
telefone
64,200
Terefone ngendanwa
1,526,000
Umubare wabakoresha interineti
656
Umubare w'abakoresha interineti
130,100

Gambiya Intangiriro

Gambiya ni igihugu cy’abayisilamu. 90% by’abaturage bacyo bemera Islam. Buri Mutarama, haba umunsi mukuru wa Ramadhan kandi Abayisilamu benshi bihutira kujya mu mujyi mutagatifu wa Maka kugira ngo basenge. Gambiya ifite ubuso bwa kilometero kare 10.380. Iherereye mu burengerazuba bwa Afurika, ihana imbibi n'inyanja ya Atalantika iburengerazuba, kandi ifite inkombe ya kilometero 48. Ifasi yose ni ikibaya kirekire kandi kigufi kigabanya ku butaka bwa Repubulika ya Senegali, kandi umugezi wa Gambiya uva iburasirazuba ugana iburengerazuba ugatemba mu nyanja ya Atalantika. Gambiya igabanyijemo ibihe by'imvura n'ibihe by'izuba.Umutungo w'amazi yo mu butaka urasukuye kandi ni mwinshi, kandi amazi yo mu butaka ni menshi, nko muri metero 5 gusa uvuye hejuru.

Gambiya, izina ryuzuye rya Repubulika ya Gambiya, iherereye mu burengerazuba bwa Afurika, ihana imbibi n’inyanja ya Atalantika iburengerazuba, kandi ifite inkombe ya kilometero 48. Ifasi yose ni ikibaya kirekire kandi kigufi, kigabanywa kubutaka bwa Repubulika ya Senegali. Umugezi wa Gambiya uva iburasirazuba ugana iburengerazuba ugatemba mu nyanja ya Atalantika.

Abaturage ba Gambiya ni miliyoni 1.6 (2006). Amoko nyamukuru ni: Mandingo (42% byabaturage), Fula (uzwi kandi nka Pall, 16%), Wolof (16%), Jura (10%) na Sairahuri (9%). Ururimi rwemewe ni Icyongereza, kandi indimi z'igihugu zirimo Mandingo, Wolof, na Fula itari isanzwe (izwi kandi nka Pall) na Serahuri. 90% by'abaturage bemera Islam, abasigaye bemera abaporotesitanti, abagatolika na fetishisme.

Mu mpera z'ikinyejana cya 16, abakoloni b'Abongereza bateye. Mu 1618, Abongereza bashinze ibirindiro by'abakoloni ku kirwa cya James ku munwa wa Gambiya. Mu mpera z'ikinyejana cya 17, abakoloni b'Abafaransa na bo bageze ku nkombe y'amajyaruguru y'uruzi rwa Gambiya. Mu myaka 100 iri imbere, Ubwongereza n'Ubufaransa byateye intambara muri Gambiya na Senegali. Mu 1783, "Amasezerano ya Versailles" yashyize inkombe z'umugezi wa Gambiya munsi y'Ubwongereza na Senegali munsi y'Ubufaransa. Ubwongereza n'Ubufaransa byumvikanye mu 1889 byo kugena umupaka wa Gambiya y'ubu. Mu 1959, Ubwongereza bwahamagaye Ihuriro ry’Itegeko Nshinga rya Gambiya kandi ryemera ko hashyirwaho "guverinoma yigenga" muri Gambiya. Mu 1964, Ubwongereza bwemeye ubwigenge bwa Gambiya ku ya 18 Gashyantare 1965. Ku ya 24 Mata 1970, Gambiya yatangaje ko hashyizweho repubulika.

Ibendera ry'igihugu: Ni urukiramende rufite igipimo cy'uburebure n'ubugari bwa 3: 2. Kuva hejuru kugeza hasi, igizwe nibice bitatu bibangikanye bitambitse byurukiramende rwumutuku, ubururu, nicyatsi.Hariho umurongo wera uhuza ubururu, umutuku nicyatsi. Umutuku ushushanya izuba; ubururu bugereranya urukundo n'ubudahemuka, kandi bugereranya n'umugezi wa Gambiya unyura mu burasirazuba no mu burengerazuba bw'igihugu; icyatsi kigereranya kwihanganira kandi kigereranya n'ubuhinzi; utubari twombi twera tugereranya ubuziranenge, amahoro, kubahiriza amategeko, n'ibyiyumvo bya gicuti by'Abanyagambiya ku isi.