An Ghuáin Eolas Bunúsach
| Am áitiúil | Do chuid ama |
|---|---|
|
|
|
| Crios ama áitiúil | Difríocht crios ama |
| UTC/GMT -4 uair an chloig |
| domhanleithead / domhanfhad |
|---|
| 4°51'58"N / 58°55'57"W |
| ionchódú iso |
| GY / GUY |
| airgeadra |
| Dollar (GYD) |
| Teanga |
| English Amerindian dialects Creole Caribbean Hindustani (a dialect of Hindi) Urdu |
| leictreachas |
 Snáthaid de chineál Mheiriceá Thuaidh-an tSeapáin 2 Cineál b US 3-bioráin Cineál d sean-bhreiseán na Breataine g cineál 3-bioráin na RA |
| bratach náisiúnta |
|---|
 |
| caipitil |
| Baile Sheoirse |
| liosta na mbanc |
| An Ghuáin liosta na mbanc |
| daonra |
| 748,486 |
| limistéar |
| 214,970 KM2 |
| GDP (USD) |
| 3,020,000,000 |
| fón |
| 154,200 |
| Fón póca |
| 547,000 |
| Líon na n-óstach Idirlín |
| 24,936 |
| Líon na n-úsáideoirí Idirlín |
| 189,600 |
An Ghuáin Réamhrá
|
Clúdaíonn an Ghuáin limistéar níos mó ná 214,000 ciliméadar cearnach, a bhfuil níos mó ná 85% de limistéar na foraoise ann. Tá sé suite in oirthuaisceart Mheiriceá Theas, ar theorainn Veiniséala san iarthuaisceart, an Bhrasaíl sa deisceart, Suranam san oirthear, agus an tAigéan Atlantach san oirthuaisceart. Tá aibhneacha ag dul trasna na críche, tá lochanna agus riasca forleathan, agus tá go leor easanna agus coirp ann, lena n-áirítear Eas cáiliúil Kaietul. Is éard atá sa chuid thoir thuaidh den Ghuáin ná machaire íseal cósta, tá an chuid lár cnocach, tá an t-ardchlár ó dheas agus an iarthar ag an nGuáin, agus tá Sliabh Roraima ar an teorainn thiar 2,810 méadar os cionn leibhéal na farraige. Is é an bhuaic is airde sa tír é agus tá aeráid trópaiceach foraoise báistí sa chuid thiar theas. Forbhreathnú Tíre Tá an Ghuáin, ainm iomlán Phoblacht Chomharchumann na Ghuáin, suite in oirthuaisceart Mheiriceá Theas. Teorainn sé Veiniséala san iarthuaisceart, an Bhrasaíl ó dheas, Suranam san oirthear, agus an tAigéan Atlantach soir ó thuaidh. Tá aeráid foraoise báistí trópaiceach sa Ghuáin le teocht ard agus báisteach, agus tá an chuid is mó dá daonra comhchruinnithe sa mhachaire cósta. Tá Indians lonnaithe anseo ón 9ú haois. Ó dheireadh an 15ú haois, tá an Iarthar, an Ísiltír, an Fhrainc, an Bhreatain agus tíortha eile san iomaíocht anseo arís agus arís eile. Ghabh an Ollainnis seilbh ar Ghuáin sa 17ú haois. Rinneadh coilíneacht Briotanach di in 1814. Rinneadh coilíneacht Briotanach de go hoifigiúil in 1831 agus thug sé Guiana na Breataine air. Cuireadh iallach ar an mBreatain deireadh a chur le sclábhaíocht i 1834. Fuair sé stádas an neamhspleáchais inmheánaigh i 1953. I 1961, d’aontaigh an Bhreatain rialtas uathrialach a bhunú. Tháinig sí chun bheith ina tír neamhspleách laistigh den Chomhlathas ar 26 Bealtaine, 1966, agus athainmníodh mar "Ghuáin" í. Bunaíodh Poblacht Chomharchumann na Ghuáin ar 23 Feabhra, 1970, agus ba í an chéad phoblacht í sa Mhuir Chairib de Chomhlathas na Breataine. Bratach náisiúnta: Tá sé dronuilleogach le cóimheas faid go leithead 5: 3. Roinneann an tsaighead triantán buí le taobh bán dhá thriantán glas atá comhionann agus comhfhreagrach ar dhromchla na brataí, agus tá triantán comhshleasach dearg le taobh dubh socraithe sa tsaighead triantáin. Léiríonn Glas acmhainní talmhaíochta agus foraoiseachta na tíre, siombailíonn bán aibhneacha agus acmhainní uisce, is ionann buí agus mianraí agus saibhreas, siombailíonn dubh misneach agus buanseasmhacht na ndaoine, agus siombalíonn dearg díograis agus neart na ndaoine chun an tír dhúchais a thógáil. Siombailíonn an tsaighead triantánach dul chun cinn na tíre. Tá daonra 780,000 sa Ghuáin (2006). B'ionann sliocht na nIndiach agus 48%, ba ionann blacks agus 33%, rásaí measctha, Indiaigh, Sínigh, daoine geala, srl. 18%. Is é an Béarla an teanga oifigiúil. Creideann na cónaitheoirí go príomha sa Chríostaíocht, san Hiondúchas agus san Ioslam. Tá acmhainní mianracha ag an nGuáin mar bháicsít, ór, diamaint, mangainéis, copar, tungstain, nicil agus úráiniam. Tá sé saibhir freisin in acmhainní foraoise agus acmhainní uisce. Is iad an talmhaíocht agus an mianadóireacht bunús gheilleagar na Ghuáin. I measc na dtáirgí talmhaíochta tá siúcra, rís, cnó cócó, caife, cócó, citris, anann agus arbhar. Úsáidtear siúcra go príomha le haghaidh onnmhairiú. San iardheisceart, tá bhfeirmeoireacht ainmhithe a ardaíonn eallach den chuid is mó, agus déantar iascaigh chósta a fhorbairt, agus tá táirgí uisceacha cosúil le ribí róibéis, iasc agus turtair flúirseach. Tá limistéar foraoise freagrach as 86% d’achar talún na tíre agus tá sé ar na cinn is fearr ar domhan, ach tá an fhoraoiseacht tearcfhorbartha. Is ionann luach aschuir talmhaíochta agus thart ar 30% den OTI, agus is ionann an daonra talmhaíochta agus thart ar 70% den daonra iomlán. Is é mianadóireacht is mó atá i dtionscal na Ghuáin, agus tá mianadóireacht bauxite sa cheathrú háit i dtíortha an Iarthair, chomh maith le diamaint, mangainéis agus ór. Cuimsíonn an tionscal déantúsaíochta siúcra, fíon, tobac, próiseáil adhmaid agus ranna eile. Tar éis na 1970idí, bhí ranna próiseála plúir, próiseáil canning uisceach agus cóimeáil leictreonach le feiceáil. Tá cáil dhomhanda ar fhíon cána siúcra Ghuáin. Is é US $ 330 OTI per capita an Ghuáin, rud a chiallaíonn gur tír ar ioncam íseal í. |