Guyana Macluumaadka Aasaasiga ah
| Waqtiga maxaliga ah | Waqtigaaga |
|---|---|
|
|
|
| Aaga waqtiga deegaanka | Farqiga aaga waqtiga |
| UTC/GMT -4 saac |
| loolka / Longitude |
|---|
| 4°51'58"N / 58°55'57"W |
| encoding |
| GY / GUY |
| lacag |
| Dollar (GYD) |
| Luqadda |
| English Amerindian dialects Creole Caribbean Hindustani (a dialect of Hindi) Urdu |
| koronto |
 Nooc Waqooyiga Ameerika-Jabbaan ah 2 cirbadood Nooca b US 3-pin Nooca d jir British fur g nooca UK 3-pin |
| calanka qaranka |
|---|
 |
| raasumaal |
| Georgetown |
| liiska bangiyada |
| Guyana liiska bangiyada |
| tirada dadka |
| 748,486 |
| aagga |
| 214,970 KM2 |
| GDP (USD) |
| 3,020,000,000 |
| taleefan |
| 154,200 |
| Taleefanka gacanta |
| 547,000 |
| Tirada martigaliyayaasha internetka |
| 24,936 |
| Tirada dadka isticmaala internetka |
| 189,600 |
Guyana hordhac
|
Guyana waxay ku fadhidaa dhul ka badan 214,000 Km oo laba jibbaaran, kaas oo ka mid ah aagga kayntu ay ka badan tahay 85 %. Waxay ku taal waqooyiga-bari ee Koonfurta Ameerika, waxay xuduud la leedahay Venezuela waqooyiga-galbeed, Brazil koonfurta, Suriname ee bariga, iyo Badweynta Atlantik ee waqooyi-bari. Waxaa jira wabiyo ka gudbaya dhulka, harooyinka iyo marsooyinku waa kuwo baahsan, waxaana jira biyo-dhacyo badan iyo qulqulatooyin, oo ay ku jiraan Kaietul Waterfall caan ah. Qaybta waqooyi-bari ee Guyana waa dhul xeebeed hoose oo hoose, qaybta dhexe waa buuro, koofurta iyo galbeedku waa buuraleyda Guyana, buurta Roraima ee xadka galbeedna waxay ka sarreysaa heerka badda 2,810 mitir.Waa tan ugu sarraysa dalka oo badankeedna leh cimilo hawadeed oo kuleyl ah.Konfur-galbeed waxay leedahay cimilo cimilo kulul. Guudmarka Dalka Guyana, oo ah magaca buuxa ee Iskaashatada Jamhuuriyadda Guyana, wuxuu ku yaal waqooyiga-bari ee Koonfurta Ameerika. Waxay xuduud la leedahay dalka Venezuela dhanka waqooyi-galbeed, koonfurta dalka Brazil, Suriname dhanka bari, iyo waqooyiga-bari ee Badweynta Atlantik. Guyana waxay leedahay cimilo roobeed kuleyl leh cimilo kulkul iyo roob leh, inta badan dadkeedu waxay ku urursan yihiin dhulka xeebta ah. Hindidu waxay degtay halkan ilaa qarnigii 9aad. Tan iyo dhammaadkii qarnigii 15aad, Galbeedka, Holland, Faransiiska, Ingiriiska iyo waddamo kale ayaa marar badan halkan ku tartamay. Nederlandku waxay qabsadeen Guyana qarnigii 17aad. Waxay noqotay gumeysi Ingriis 1814. Waxay si rasmi ah u noqotay gumeysi Ingriis 1831 waxayna u bixisay British Guiana. Ingiriiska ayaa lagu qasbay inuu ku dhawaaqo joojinta addoonsiga sanadkii 1834. Waxay heshay xaalada ismaamulka gudaha 1953. Sannadkii 1961, Ingiriiska wuxuu oggolaaday inuu dhiso dowlad madax-bannaan. Waxay noqotay waddan ka madaxbannaan waddamada Barwaaqo Sooranka May 26, 1966, waxaana loo beddelay "Guyana". Jamhuuriyadda Wadajirka ah ee Guyana waxaa la aasaasay Febraayo 23, 1970, oo noqotay jamhuuriyaddii ugu horreysay ee Kaaribiyaanka ee Boqortooyada Ingiriiska. Calanka Qaranka: Waa afargeesle leh cabbir dherer ahaan iyo ballaciisu yahay 5: 3. Falaarta saddexagalka huruudda ah ee dhinaca cad waxay u qaybisaa laba isleeg saddexagalka cagaaran oo u dhigma dusha calanka, falaarta saddexagalka waxay ka kooban tahay saddexagal isle'eg oo casaan ah oo leh dhinac madow. Cagaar wuxuu matalayaa kheyraadka beeraha iyo kaymaha dalka, cadaanku wuxuu astaan u yahay wabiyada iyo kheyraadka biyaha, huruuduna wuxuu matalaa macdanta iyo hantida, madow wuxuu astaan u yahay geesinimada iyo adkeysiga dadka, casaankuna wuxuu astaan u yahay xamaasada iyo awooda dadka ee dhismaha wadanka hooyo Falaarta saddex-geesoodka ah ayaa astaan u ah horumarka dalka. Guyana waxaa ku nool 780,000 (2006). Faraca Hindida ayaa lagu qiyaasay 48%, Madowga waxay noqdeen 33%, jinsiyadaha isku dhafan, Hindida, Shiinaha, Caddaanka IWM waxay ahaayeen 18%. Ingiriisigu waa luqadda rasmiga ah. Dadka deegaanku badanaa waxay aaminsan yihiin diinta kiristaanka, hinduuga iyo islaamka. Guyana waxay leedahay kheyraad macdan sida bauxite, dahab, dheeman, manganese, naxaas, tungsten, nikkel, iyo uranium sidoo kale waxay hodan ku tahay kaymaha iyo kheyraadka biyaha. Beeraha iyo macdanta ayaa ah aasaaska dhaqaalaha Guyana Wax soo saarka beeraha waxaa kamid ah sonkorta, bariiska, qumbaha, kafee, kookaha, liinta, cananaaska, iyo galleyda. Sonkorta waxaa badanaa loo isticmaalaa dhoofinta. Koofur-galbeed, waxaa ku yaal xanaanada xoolaha oo inta badan dhaqda lo'da, kalluumeysigana xeebta ayaa la horumariyaa, badeecooyinka biyaha ku jira sida haley, kalluun, iyo qoolleyduna way badan yihiin. Aagga kayntu waa 86% bedka dalka oo wuxuu ka mid yahay kuwa ugu fiican adduunka, laakiin kayntu waa mid aan horumarin. Qiimaha waxsoosaarka beeraha wuxuu gaaraa ilaa 30% wax soo saarka guud, dadka beeraleyda ah waxay gaarayaan ilaa 70% guud ahaan tirada dadka. Warshadaha Guyana waxaa ku badan macdanta, iyada oo bauxite macdantu ku jirto kaalinta afaraad ee wadamada reer galbeedka, marka lagu daro dheeman, manganese, iyo dahab. Warshadaha waxsoosaarka waxaa kamid ah sonkorta, khamriga, tubaakada, alwaaxa iyo qaybo kale.Kadib markii sanadihii 1970-meeyadii, waxaa soo ifbaxay bur bur, waxsoosaarka dubitaanka biyaha iyo waaxaha iskuxirka elektarooniga ah. Khamriga Guyana sonkortiisa ayaa caan ku ah adduunka. Guyana ’per capita GDP’ waa US $ 330, taasoo ka dhigeysa waddan dakhligoodu hooseeyo. |