Iordaniýa döwlet kody +962

Nädip aýlamaly Iordaniýa

00

962

--

-----

IDDdöwlet kody Şäher kodyTelefon belgisi

Iordaniýa Esasy maglumatlar

Timeerli wagt Wagtyňyz


Timeerli wagt zolagy Wagt guşaklygynyň tapawudy
UTC/GMT +2 sagat

giňişlik / uzynlyk
31°16'36"N / 37°7'50"E
izo kodlamak
JO / JOR
walýuta
Dinar (JOD)
Dil
Arabic (official)
English (widely understood among upper and middle classes)
elektrik
D köne iňlis wilkasyny ýazyň D köne iňlis wilkasyny ýazyň
F görnüşli Şuko wilkasy F görnüşli Şuko wilkasy
g görnüşi UK 3 pin g görnüşi UK 3 pin

Döwlet baýdagy
IordaniýaDöwlet baýdagy
maýa
Amman
banklaryň sanawy
Iordaniýa banklaryň sanawy
ilaty
6,407,085
meýdany
92,300 KM2
GDP (USD)
34,080,000,000
telefon
435,000
Jübi telefony
8,984,000
Internet eýeleriniň sany
69,473
Internet ulanyjylarynyň sany
1,642,000

Iordaniýa giriş

Iordaniýa 96,188 inedördül kilometr meýdany tutýar. Günbatar Aziýada ýerleşýär. Günortada Gyzyl deňiz, demirgazykda Siriýa, günorta-gündogarda Yrak, günorta-gündogarda Saud Arabystany we günbatarda Palestina we Ysraýyl bilen serhetleşýär. Deňze çykýan ýeke-täk çykalga. Theer günbatarda beýik, gündogarda pes. Günbatar daglyk, gündogar we günorta-gündogar çöller. Çöller ýurduň meýdanynyň 80% -den gowragyny emele getirýär. Iordan derýasy günbatarda Öli deňze akýar. Öli deňiz, dünýädäki iň pes nokat, duzly suw köli we günbatar daglyk sebitde subtropiki Ortaýer deňzi howasy bar.

Iordaniýanyň Haşimit Patyşalygy diýlip atlandyrylýan Iordaniýa 96,188 inedördül kilometre barabardyr. Günbatar Aziýada ýerleşýär we Arap platosynyň bir bölegidir. Günortada Gyzyl deňiz, demirgazykda Siriýa, demirgazyk-gündogarda Yrak, günorta-gündogarda we günortada Saud Arabystany, günbatarda Palestina we Ysraýyl bilen serhetleşýär. Bu esasan gury ýer däl, Aqaba aýlagy deňze çykýan ýeke-täk çykalga. Theer günbatarda beýik we gündogarda pes. Günbatar daglyk, gündogar we günorta-gündogar çöl. Çöller ýurduň meýdanynyň 80% -den gowragyny emele getirýär. Iordan derýasy günbatardan Öli deňze akýar. Öli deňiz, deňiz derejesinden 392 metr pes, duzly suw köli bolup, dünýädäki iň pes nokatdyr. Günbatar daglyk sebitde subtropiki Ortaýer deňzi howasy bar.

Iordaniýa aslynda Palestiniň bir bölegidi. Iň irki şäher-döwlet beöň XIII asyrda gurlupdyr. Oňa yzygiderli Assiriýa, Wawilon, Pars we Makedoniýa höküm sürýärdi. Seventhedinji asyr Arap imperiýasynyň çägine degişlidir. XVI asyrda Osman imperiýasyna degişlidi. Birinji jahan urşundan soň Iňlisleriň mandaty boldy. 1921-nji ýylda Angliýa Palestini gündogara we günbatara Iordan derýasy bilen serhet hökmünde böldi. Günbatara henizem Palestina, gündogara Iordaniýa diýilýärdi. Öňki Hanji şasy Hüseýiniň ikinji ogly Abdullah Iordaniýa Trans-emirliginiň başlygy boldy. 1928-nji ýylyň Baýdak aýynda Angliýa bilen Transjordan 20 ýyllyk Iňlis şertnamasy şertnamasyna gol çekdiler. 1946-njy ýylyň 22-nji martynda Angliýa Iordaniýa Trans-garaşsyzlygyny ykrar etmäge mejbur boldy. Şol ýylyň 25-nji maýynda Abdylla patyşa (Emir) boldy we bu ýurda Iordaniýa Trans-Haşemit Patyşalygy berildi. 1948-nji ýylda, Iňlis şertnama şertnamasy gutarandan soň, Angliýa Transýordany 20 ýyllyk Iňlis "Alýans şertnamasyna" gol çekmäge mejbur etdi. 1948-nji ýylyň maý aýynda Iordaniýa ilkinji Arap-Ysraýyl söweşinde Iordan derýasynyň günbatar kenarynda 4800 inedördül kilometr ýer eýeledi. 1950-nji ýylyň aprelinde Iordan derýasynyň günbatar kenary we Gündogar kenary birleşip, Iordaniýanyň Haşimit şalygy diýlip atlandyryldy.

Döwlet baýdagy: uzynlygy 2: 1 ini bolan gorizontal gönüburçluk. Baýdak direginiň gapdalynda ak ýedi burçly ýyldyzly gyzyl izoseles üçburçlygy bar; ýokardan aşaklygyna sag tarapda gara, ak we ýaşyl giň paralel zolak bar. Aboveokardaky dört reňk pan-arap, ak ýedi burçly ýyldyz bolsa Gurhany alamatlandyrýar.

Iordaniýanyň 4,58 million ilaty bar (1997). Olaryň aglabasy araplar, olaryň 60% -i palestinalylar. Şeýle hem birnäçe türkmen, ermeni we gyrgyz bar. Arap dili milli dil bolup, iňlis dili köplenç ulanylýar. Residentsaşaýjylaryň 92% -den gowragy yslama ynanýar we sünni mezhebine degişlidir; takmynan 6% hristian dinine, esasanam grek prawoslawlaryna ynanýar.


Amman : Amman Iordaniýanyň paýtagty we ýurduň iň uly şäheri, ykdysady we medeni merkez, Amman welaýatynyň paýtagty we Günbatar Aziýanyň möhüm söwda we maliýe merkezi Ulag merkezi. Ajloun daglarynyň gündogar böleginiň daglyk ýerinde, Amman derýasynyň we goşundylarynyň golaýynda ýerleşip, 7 depäniň üstünde ýerleşýändigi sebäpli "ýedi dagyň şäheri" diýlip atlandyrylýar. 1967-nji ýyldaky Arap-Ysraýyl söweşinden bäri palestinaly immigrasiýanyň köpelmegi bilen şäher meýdany töwerekdäki daglara çenli giňeldi. 2.126 million ilaty (2003-nji ýylda ýurduň umumy ilatynyň 38,8% -ini emele getirýär. Howa ýakymly, awgust aýynda ortaça temperatura 25,6 January, ýanwar aýynda 8.1 with.

Amman 3000 ýyl mundan ozal Günbatar Aziýanyň meşhur gadymy şäheridir. Amman şol wagt La Paz Amman diýilýän kiçijik bir patyşalygyň paýtagtydy. Gadymy Müsüriň gün taňrysyna (Amon taňrysy) ynanýan amon halky bir wagtlar bu ýerde paýtagtyny "Amon" diýip atlandyrypdyr, ýagny "bolmak" Amon hudaýynyň berekedi ". Taryhy taýdan şäheri Assiriýa, Haldeýa, Pars, Gresiýa, Makedoniýa, Arabystan we Osman Türkiýe basyp aldy. Makedoniýa döwründe Felterfiýa diýlip atlandyryldy we 635-nji ýylda araplar tarapyndan basylyp alyndy. Ilkibaşda Amman diýlip atlandyrylýar. Orta asyrlaryň irki döwürlerinde Günbatar Aziýada we Demirgazyk Afrikada söwda merkezleriniň we transport ýollarynyň biri bolupdyr. 7-nji asyrdan soň pese gaçypdyr. 1921-nji ýylda Iordaniýa Trans-Emirliginiň paýtagty bolupdyr. >

Amman içerki täjirçilik, maliýe we halkara söwda merkezidir. Azyk, dokma, temmäki, kagyz, deri, sement we beýleki pudaklar bar. Bu esasy içerki transport merkezidir. Iýerusalime, Aqaba we Saud Arabystanyna barýan awtoulag ýollary bar. Wertikal bar Serhetden geçýän demir ýol. Alia howa menziliniň günortasy halkara howa menzili we howa güýçleri bazasydyr. Syýahatçylyk merkezi bolan Günbatar Aziýanyň gadymy şäheri köp taryhy ýadygärliklere eýe.