Efiopiýa Federal Demokratik Respublikasynyň doly ady Gyzyl deňziň günorta-günbataryndaky Gündogar Afrika platosynda ýerleşýär, gündogarda Jibuti we Somali, günbatarda Sudan, günortada Keniýa we demirgazykda Eritreýa bilen serhetleşýär. Meýdany 1103600 inedördül kilometre barabardyr. Bu çäkde dag eňňitleri agdyklyk edýär, olaryň köpüsi Efiopiýa platosyna degişlidir. Merkezi we günbatar sebitler platonyň esasy bölegi bolup, tutuş meýdanyň 2/3 bölegini tutýar. Uly Rift jülgesi ortaça 3000 metre golaý beýiklik bilen tutuş territoriýadan geçýär. "Afrikanyň üçegi" diýilýär. . Annualyllyk ortaça temperatura 13 ° C. Paýtagt Addis Abebadan başga-da ýurt etnik toparlar boýunça dokuz ştata bölünýär.

Efiopiýa 3000 ýyllyk siwilizasiýasy bolan gadymy ýurt. Miladydan öňki 975-nji ýylda Menelik I bu ýerde Nubiýa Patyşalygyny esaslandyrdy. Biziň eramyzyň başynda bu ýerde ýüze çykan Aksum şalygy bir wagtlar Afrikanyň ajaýyp medeni merkezi bolupdyr. Miladydan öňki XVI-XVI asyrlarda Amhar halky güýçli Abyssiýa şalygyny gurupdyr. XV asyrda günbatar kolonizatorlary Afrikany basyp alandan soň, Efiopiýa Angliýanyň we Italiýanyň koloniýasyna öwrüldi. XVI asyrda Portugaliýa we Osman imperiýasy birin-birin çozdy. XIX asyryň başynda birnäçe gersoglyga bölündi. Iňlisleriň 1868-nji ýylda çozmagy. Italiýa 1890-njy ýylda çozup, Müsüri "goragly" diýip yglan etdi. 1896-njy ýylyň 1-nji martynda Müsür goşuny Italiýa goşunyny ýeňdi. Şol ýylyň oktýabr aýynda Italiýa Müsüriň garaşsyzlygyny ykrar etdi we Ikinji jahan urşunda kolonialistleri doly kowdy. 1930-njy ýylyň Sanjar aýynda Efiopiýanyň imperatory Haile Selassie I tagta çykdy. Efiopiýanyň ady 1941-nji ýylda resmi taýdan açyldy. Gadymy grek dilinde "Gün bilen örtülen adamlaryň ýaşaýan topragy" diýmekdir. 1974-nji ýylyň sentýabr aýynda Wagtlaýyn Harby Dolandyryş Komiteti häkimiýeti ele aldy we monarhiýany agdardy. 1987-nji ýylyň sentýabr aýynda Efiopiýanyň Halk Demokratik Respublikasynyň döredilendigi yglan edildi. 1988-nji ýylda Efiopiýada raýat urşy başlandy. 1991-nji ýylyň maý aýynda Efiopiýanyň Halk Rewolýusiýa Demokratik Fronty Mengistu re regimeimini agdardy we şol ýylyň iýul aýynda geçiş hökümetini döretdi. 1994-nji ýylyň dekabrynda esaslandyryjy mejlis täze konstitusiýa kabul etdi. 1995-nji ýylyň 22-nji awgustynda Efiopiýa Federal Demokratik Respublikasy döredildi.

Efiopiýanyň 77,4 million ilaty bar (2005-nji ýylda resmi sanlar). Inurtda 80 töweregi etnik topar bar, olaryň 54% -i Oromo, 24% Amhar we 5% Tigraý. Beýlekilerine Afar, Somali, Gulag, Sidamo we Voletta degişlidir. Amhar federasiýasynyň işleýän dili we iňlis dili köplenç ulanylýar. Esasy milli diller Oromo we Tigraý. Residentsaşaýjylaryň 45% -i yslama, 40% -i Efiopiýanyň prawoslaw dinine, käbirleri bolsa protestant, katolik we başlangyç dinlere ynanýarlar.

Efiopiýa dünýäde iň ösen ýurtlaryň biri. Oba hojalygy we maldarçylyk milli ykdysadyýetiň we eksport arkaly gazanan daşary ýurt walýutasynyň diregi bolup durýar we senagat binýady gowşak. Mineral we suw baýlyklaryna baý. Efiopiýa "Gündogar Afrika suw diňi" diýlip atlandyrylýan sebitde köp derýa we köl bolup, suw çeşmelerine örän baý. Territoryerde köp derýalar we köller bar. Gök Nil derýasy bu ýerden gözbaş alýar, ýöne ulanylyş derejesi 5% -den az. Müsür hem iň baý geotermiki baý ýurtlaryň biridir. Topragyň eroziýasy we kör agaçlar sebäpli tokaý agyr zaýalanýar. Senagat kategoriýalary doly däl, gurluşy manysyz, bölekler we çig mal import edilýär we önümçilik we gaýtadan işleýän pudaklar esasan azyk, içgi, dokma, çilim we deri. Düzümi deň däl, paýtagt bilen birlikde iki ýa-da üç şäherde jemlenendir. Oba hojalygy halk hojalygynyň we eksport girdejileriniň diregi bolup durýar. Esasy azyk ekinleri arpa, bugdaý, mekgejöwen, mekgejöwen we Efiopiýanyň özboluşly täsiri. Teff kiçijik bölejiklere eýedir we krahmal baýdyr. Efiopiýanyň halkynyň iň halaýan iýmitidir. Nagt ekinlere kofe, ot otlary, güller, ýag ekinleri we ş.m. Efiopiýa kofe baý we dünýäde iň gowy 10 kofe öndürijiniň biridir. Önümi Afrikada üçünji, eksporty bolsa eksport girdejisiniň üçden iki bölegini tutýar. 2005-2006-njy ýyllar aralygynda Efiopiýa ABŞ-nyň 427 million dollaryna barabar 183,000 tonna kofe eksport etdi. Efiopiýada köp öri meýdanlary bar we ýurduň ýerleriniň ýarysyndan gowragy öri meýdanlary üçin amatly. 2001-nji ýylda Afrika ýurtlarynyň arasynda birinji orunda 130 million baş mal bardy we önümiň gymmaty jemi içerki önümiň 20% -ini tutdy. Köp medeni ýadygärlikler we ýabany haýwan seýilgähleri ​​bolan syýahatçylyk çeşmelerine baý. Efiopiýa köp sanly medeni ýadygärlik we ýabany tebigat seýilgähi bilen syýahatçylyk çeşmelerine baý. 2001-nji ýylda jemi 140,000 daşary ýurtly syýahatçy kabul edildi we walýuta girdejisi 79 million ABŞ dollary boldy.

Gyzykly bir hakykat - kofeniň "kökü" Efiopiýada. Takmynan 900-nji ýyllarda, Efiopiýanyň Kafa sebitindäki bir çopan daglarda otlap otyrka, goýunlaryň gyzyl berry üçin bäsleşýändigini gördi. Nahardan soň goýunlar böküp, adatdan daşary reaksiýa bildirdiler. Çopan goýunlarynyň näme iýendigini pikir etdi. Zyýanly iýmit we bütin gije alada. Geň zat, ertesi gün goýun sürüleri howpsuz we sagdyn boldy. Bu garaşylmadyk açyş çopany suwsuzlygyny ödemek üçin bu ýabany miwäni ýygnamaga mejbur etdi. Şiräniň ajaýyp yslydygyny duýdy we içeninden soň gaty tolgundy. Şeýdip, häzirki wagtda uly göwrümli kofe ösdürip ýetişdiren bu ösümligi ekip başlady. Kofeniň ady kofe usulyndan alnan. Kafa sebitine hemişe "kofeniň dogduk şäheri" diýilýärdi.

Addis Ababa : Efiopiýanyň paýtagty Addis Ababa merkezi platoda jülgede ýerleşýär. 2350 metr belentlikde Afrikanyň iň beýik şäheridir. Ilaty 3 milliondan gowrak (Müsüriň 2004-nji ýyldaky resmi sanlary). Afrika Bileleşiginiň merkezi bu şäherde ýerleşýär. Hundredüz ýyldan gowrak ozal bu ýer henizem çöl bolupdy. Menelik II-iň aýaly Taito şäheriň gurluşygynyň başlangyjy hökmünde yssy çeşmäniň gapdalynda jaý gurupdy we soňra beglere bu ýere ýer almaga rugsat beripdir. 1887-nji ýylda Menelik II paýtagty resmi taýdan bu ýere göçürdi. Amharigiň pikiriçe, Addis Ababa "täze gülleriň şäheri" diýmekdir we şa aýal Taitu tarapyndan döredilipdir. Addis Ababa daglar bilen gurşalan dag eteklerinde, topografiýa boýunça iki bölege bölünýär. .Er ekwora ýakyn bolsa-da, howanyň ýylboýy bahar ýaly salkynlygy, şäheriň töwereginde daglar we daglar bar. Şäheriň keşbi ajaýyp, köçeler daglar bilen örtülendir we ýollar geň güllerden doly; ewkalipt agaçlary hemme ýerde, inçe we näzik, ýaşyl we gülgüne, üçburç ýaprakly ýaprakly, reňki birneme aýazly we doňan doňan bambuk ýaly görünýär. , Bu şäheriň täsin görnüşi.

Addis Ababa Efiopiýanyň ykdysady merkezidir. Inurtdaky kärhanalaryň ýarysyndan gowragy şäheriň günorta-günbatarynda, günorta töwerekleri bolsa senagat sebitlerinde jemlenendir. Şäherde kofe söwda merkezi bar. Afrikanyň, Europeewropanyň we Aziýanyň içerki şäherlerini we ýurtlaryny birleşdirýän uçuşlar bilen awtoulag we demir ýol transport merkezidir.