Haiki pāʻālua ʻāina +509

Pehea e kelepona ai Haiki

00

509

--

-----

IDDpāʻālua ʻāina Pāʻālua kūlanakauhalehelu kelepona

Haiki ʻIke kumu

Manawa kūloko Kou manawa


Kahi wā kūloko ʻOkoʻa ʻāpana manawa
UTC/GMT -5 hola

latitu / longitude
19°3'15"N / 73°2'45"W
iso hoʻopāʻālua
HT / HTI
kālā
Gourde (HTG)
ʻLelo
French (official)
Creole (official)
uila
ʻAno ʻAmelika Hui Pū ʻIa-Iāpana 2 mau nila ʻAno ʻAmelika Hui Pū ʻIa-Iāpana 2 mau nila
ʻAno b US 3-pin ʻAno b US 3-pin
hae aupuni
Haikihae aupuni
kapikala
Port-au-Prince
papa inoa panakō
Haiki papa inoa panakō
heluna kanaka
9,648,924
ʻāpana
27,750 KM2
GDP (USD)
8,287,000,000
kelepona
50,000
Kelepono paʻa lima
6,095,000
Ka helu o nā pūnaewele Pūnaewele
555
Ka helu o nā mea hoʻohana Pūnaewele
1,000,000

Haiki hoʻolauna

Aia ʻo Haiti ma ke komohana o Hispaniola Island (Haiti Island) ma ke kai Caribbean, me kahi ʻona e pili ana i 27,800 kilomika kilomika. Aia ia i ka Dominican Republic ma ka hikina, ke Kai Caribbean ma ka hema, ka Moana ʻAkelanika ma ka ʻākau, a kū i ke alo o Cuba a me Jamaica ma ke komohana ma ʻō aku o ka Moana. ʻOi aku ka nui o ke kahakai ma kahi o 1,080 kilomita. 3/4 o nā ʻāina i kuahiwi. ʻO nā kahakai a me nā kahawai wale nō e ʻike pono ʻia. ʻO ka piko kiʻekiʻe loa o ka ʻāina ʻo LaSalle Mountain ma nā mauna LaSalle, ʻo ia ka 2,680 mika ma luna o ke kai. ʻO ka muliwai nui ka muliwai ʻo Artibonite, kahi wahi mahiʻai nui. ʻO ka ʻĀkau he ʻūhā ulu ua, a ʻo ka ʻaoʻao hema he aniu nāhelehele.

[Kahi Manaʻāina] He ʻāina ʻo Haiti kahi e noho a hoʻonui ai nā Indians mai ka wā kahiko. I ka 1492, ua ʻike ʻo Columbus iā Hispaniola i kāna huakaʻi mua i ʻAmelika, i kēia lā ʻo Haiti a me ka Dominican Republic. Ua kolone ʻia ka mokupuni e Sepania i ka makahiki 1502. I ka makahiki 1697, ua kau inoa ʻo Sepania i ke kuʻikahi o Lesvik me Palani, e hāʻawi ana i ka ʻaoʻao komohana o ka mokupuni iā ​​Palani a kapa ʻia ka inoa ʻo Santo Domingo. I ka makahiki 1804, ua hoʻolaha kūʻokoʻa ʻia ke kūʻokoʻa a ua hoʻokumu ʻia ka repubalika ʻeleʻele kūʻokoʻa mua o ka honua, a lilo i ʻāina mua ma Latin America e loaʻa ai ke kūʻokoʻa. Ma hope koke iho o ke kūʻokoʻa, ua hoʻokaʻawale ʻia ʻo Haiti i North and South ma muli o ke kaua kūloko, a ua hui hou ʻia i 1820. I ka makahiki 1822, ua lanakila lanakila ke aliʻi o Haiti, ʻo Boière, iā Santo Domingo a ua lanakila i ka mokupuni ʻo Hispaniola. Ua haʻalele ʻo Santo Domingo iā Haiti i ka 1844 a lilo i aupuni kūʻokoʻa-ka Dominican Republic. Ua noho ʻia e ʻAmelika Hui Pū ʻIa mai 1915 a 1934.

hae aupuni: he huinahā lōʻihi me ka lakio o ka lōʻihi i ka laulā o 5: 3. Aia ia i ʻelua mau huinahā kaulike a kaulike hoʻi, me ka uliuli luna a me ka ʻulaʻula i lalo. ʻO ke kikowaena o ka hae he huinahā keʻokeʻo me ka hōʻailona aupuni i pena ʻia i loko. Loaʻa nā kala o ka hae Haitian mai ka hae Farani. ʻO ka hae aupuni me ka hōʻailona aupuni ka hae kūhelu.

Haiti he 8.304 miliona ka heluna kanaka, ka hapanui o nā ʻeleʻele, e helu ana ma kahi o 95%, nā lāhui hui a me nā mamo keʻokeʻo e helu ana no 5%, a ʻo ka nui o ka lehulehu i hoʻonohonoho ʻia ma waena o nā ʻāina Lākina ʻAmelika. ʻO nā ʻōlelo kūhelu ka ʻōlelo Palani a me Creole, a 90% o nā kamaʻāina e ʻōlelo nei iā Creole. Ma waena o nā kamaʻāina, 80% e manaʻoʻiʻo i ka Katolika Roma, 5% e manaʻoʻiʻo i ka Protestantism, a ʻo ke koena e manaʻoʻiʻo iā Iesū a me Voodoo. Lanakila ʻo Voodoo i kuaʻāina.