Polşa Respublikasynyň doly ady 310,000 inedördül kilometrden gowrak meýdany tutýar. Demirgazyk-gündogar Merkezi Europeewropada, demirgazykda Baltika deňzi, günbatarda Germaniýa, günortada Çehiýa we Slowakiýa, demirgazyk-gündogarda we günorta-gündogarda Belarus we Ukraina bilen serhetleşýär. Kenar ýakasynyň uzynlygy 528 kilometre barabardyr. Theer demirgazykda pes we günortada beýik, konkaw merkezi bölegi bar. Deňiz derejesinden 200 metr aşakda ýerleşýän düzlükler ýurduň meýdanynyň 72% -ini tutýar. Esasy daglar Karpat daglary we Sudeten daglarydyr. Uly derýalar Vistula (uzynlygy 1047 kilometr) we Oder (Polşada uzynlygy 742 kilometr). Iň uly köl, meýdany 109,7 inedördül kilometre barabar Hinaardwi köli. Tutuş sebit, deňizden kontinental howasyna geçýän ortaça giň ýaprakly tokaý howasyna degişlidir.

1998-nji ýylyň iýulynda Polşanyň Wekiller palatasy tutuş ýurt boýunça 49 welaýaty 16 welaýata üýtgetmek we şol bir wagtyň özünde häzirki welaýatlardan we şäherçelerden welaýatlara, etraplara çenli etrap ulgamyny täzeden gurmak barada karar kabul etdi. Üç derejeli şäherçe 16 welaýatdan, 308 okrugdan we 2489 şäherçeden ybarat.

Polşa ýurdy Günbatar Slawýanlaryň arasynda Polşa, Wisla, Silesiýa, Gündogar Pomeraniýa we Mazowiýa taýpalarynyň bileleşiginden döräpdir. Feodal dinastiýasy 9-10-njy asyrlarda, 14 we 15-nji ýyllarda döredilipdir. Asyr gülläp ösdi we XVIII asyryň ikinji ýarymy pese gaçyp başlady. Patyşa Russiýasy, Prussiýa we Awstro-Wengriýa üç gezek bölündi. XIX asyrda polýak halky garaşsyzlyk üçin birnäçe ýaragly gozgalaň geçirdi. Garaşsyzlyk 1918-nji ýylyň 11-nji noýabrynda dikeldildi we bururuaz respublikasy döredildi. 1939-njy ýylyň sentýabr aýynda faşistik Germaniýa Polşany basyp aldy we Ikinji jahan urşy başlandy. German nasist goşunlary Polşanyň hemmesini basyp aldy. 1944-nji ýylyň iýul aýynda Sowet Soýuzynda döredilen Sowet Goşuny we Polşa Goşuny Polşa girdi. 22-nji güni Polşanyň Milli azat ediş komiteti täze Polşa ýurdunyň dörändigini habar berdi. 1989-njy ýylyň aprelinde Polşanyň Mejlisi Raýdaşlyk Kärdeşler arkalaşygynyň kanunlaşdyrylmagyny tassyklaýan konstitusiýa üýtgetme girizdi we prezident ulgamyny we parlament demokratiýasyny ornaşdyrmak kararyna geldi. Polşa Halk Respublikasy 1989-njy ýylyň 29-njy dekabrynda Polşa Respublikasy diýlip atlandyryldy.

Milli baýdak: Uzynlygy 8: 5 töweregi bolan gorizontal gönüburçluk. Baýdagyň üstü ak we gyzyl tarapda iki sany parallel we deň gorizontal gönüburçlukdan durýar. Ak diňe bir gadymy rowaýatlarda ak bürgüdi aňlatman, eýsem polýak halkynyň erkinlige, parahatçylyga, demokratiýa we bagt islegini beýan edýän arassalygy hem aňladýar, gyzyl rewolýusiýa göreşinde gany we ýeňşi alamatlandyrýar.

Polşanyň ilaty 38,157 million (2005-nji ýylyň dekabry). Şolaryň arasynda ukrain, belarus, litwa, rus, nemes we ýewreý azlyklaryndan başga-da Polşanyň raýatlygy 98% boldy. Resmi dil polýak dilidir. Residentsurduň ýaşaýjylarynyň takmynan 90% -i Rim Hudaýyna ynanýarlar.

Polşa mineral baýlyklara baý, esasy minerallar kömür, kükürt, mis, sink, gurşun, alýumin, kümüş we ş.m. 2000-nji ýylda gaty kömüriň ätiýaçlyklary 45,362 milliard tonna, lignit 13,984 milliard tonna, kükürt 504 million tonna we mis 2,485 milliard tonna boldy. Amber ätiýaçlyklara baý, bahasy takmynan 100 milliard ABŞ dollaryna barabardyr. Dünýädäki iň uly amber öndüriji we ýüzlerçe ýyl bäri amber gazyp almak taryhyna eýe. Bu pudakda kömür gazmak, maşyn gurluşygy, gämi gurluşygy, awtoulag we polat agdyklyk edýär. 2001-nji ýylda 18,39 million gektar ekerançylyk ýerleri bardy. 2001-nji ýylda oba ilaty milli ilatyň 38,3% -ini emele getirdi. Oba hojalygynda işleýänleriň sany umumy işiň 28,3% -ini emele getirýär. Polşa dünýädäki syýahatçylyk ýurtlarynyň iň gowy onlugynyň biridir. Climateakymly howasy bolan Baltika duralgasy, ajaýyp Karpat daglary we ussat Wieliczka duz magdany her ýyl sansyz syýahatçylary özüne çekýär. Bu ýerdäki adamlar tokaýlaryň ekologiki gurşawy goramagyň baş gahrymanydygyna düşünýärler, şonuň üçin tokaýlary durmuş ýaly gowy görýärler. Polşada 8,89 million gektardan gowrak tokaý meýdany bar, tokaýyň örtügi 30% töweregi. Polşa täze gelen adamlar köplenç bu şahyrana we ýaşyl dünýäden serhoş bolýarlar. Syýahatçylyk Polşanyň walýuta girdejileriniň esasy çeşmesine öwrüldi.

Warşawa: Polşanyň paýtagty Warşawa (Warşawa) Polşanyň merkezi düzlüklerinde ýerleşýär. Wistula derýasy şäheriň günortasyndan demirgazyga geçýär. Bu ýerde pes ýer, ýumşak howa, ortaça ýagyş we ortaça ýyllyk 500 mm ýagyş bar. Polşada balyk we tüwi topragy. Ilaty 1,7 million (2005-nji ýylyň dekabry) we meýdany 485,3 inedördül kilometr. Gadymy Warşawa şäheri XIII asyrda Wistula derýasynyň boýundaky orta asyr şäheri hökmünde guruldy. 1596-njy ýylda Polşanyň şasy Zygmunt Vasa III imperatory we merkezi hökümeti Krakowdan Warşawa geçirdi we Warşawa paýtagt boldy. 1655-nji ýyldan 1657-nji ýyla çenli Şwesiýa söweşinde agyr zeper ýetdi we güýçli ýurtlar tarapyndan ençeme gezek çozupdy we bölünipdi. Polşa 1918-nji ýylda gaýtadan dikeldilenden soň, ýene bir gezek paýtagt hökmünde bellendi. Ikinji jahan urşy wagtynda şäher uly zyýan çekdi we binalaryň 85% -i bomba bilen ýykyldy.

Warşawa Polşanyň syýasy, ykdysady we medeni merkezidir. Onuň pudaklaryna polat, maşyn öndürmek (takyk tehnika, torna we ş.m.), awtoulaglar, hereketlendirijiler, derman önümleri, himiýa, dokma we ş.m. elektronika, elektromehaniki, Iýmit esasly. 172 syýahatçylyk merkezi we 12 syýahat ýoly bilen syýahatçylyk pudagy ösdi. Şäherde 14 kollej we uniwersitet bar. XIX asyrda döredilen Warşawa uniwersiteti baý kitap ýygyndysy bilen tanalýar. Uniwersitet şäherçesinde botanika bagy we howa menzili hem bar. Mundan başga-da, Polşanyň Ylymlar akademiýasy, Opera teatry, konsert zaly we şäher ýerinde 100 000 töweregi tomaşaçy kabul edip biljek “10 ýyllyk stadion” bar.

1945-nji ýylda Polşa azat edilenden soň, hökümet Warşawadaky ýaly köne şäheri täzeden gurdy, orta asyr stilini we daşky görnüşini saklady we täze şäher meýdanyny giňeltdi. Vistulanyň günbatar kenary XIII asyryň gyzyl kerpiç içki diwarlary we XIV asyryň daşarky diwarlary bilen gurşalan köne şäherdir, gadymy galalar bilen gurşalan. Bu ýerde orta asyrlarda ajaýyp we ajaýyp gyzyl naýza binalary, "Polşanyň milli medeni ýadygärligi" diýlip atlandyrylýan gadymy gala - öňki şa köşgi we orta asyrlardan we Galkynyş zamanasyndan köp gadymy binalar ýygnanýar. Krasinski köşgi Warşawadaky iň owadan barok binasydyr. Lazienki köşgi polýak klassikasynyň ajaýyp eseri. Mukaddes haç buthanasy, Keramatly Jon buthanasy, Rim kilisesi we rus buthanasy ýaly binalar hem bar. Mukaddes haç buthanasy beýik polýak kompozitory Çopiniň dynç alýan ýeri. Şäheriň hemme ýerinde beýik ýadygärlikler, heýkeller ýa-da desgalar bar. Wistula derýasyndaky suw perdesiniň bürünçden ýasalan heýkeli diňe Warşawanyň nyşany bolman, eýsem polýak halkynyň edermenliginiň we gaýduwsyzlygynyň nyşanydyr. Lazienki seýilgähindäki Şopiniň bürünç heýkeli ullakan çüwdürimiň gapdalynda dur. Warşawadaky aprel gozgalaňynyň lideri Kirinskiniň heýkelleri we şazada Poniadowskiniň heýkelleri batyr we gahrymançylyklydy. Rewolýusiýa däp-dessuryny görkezýän Warşawa Halk Awgust gozgalaňynyň merkezi we Dzerzhinskiniň Polşa Respublikasyny döreden ýeri hem köne şäherde. Dünýä belli fizik we radiumy açan öý, Madam Kýuri doglan ýeri we Çopiniň öňki ýaşaýan ýeri muzeýlere öwrüldi.