Şwesiýa Patyşalygynyň doly ady Şwesiýa Demirgazyk Europeewropadaky Skandinawiýanyň gündogar böleginde ýerleşýär. Finlýandiýa demirgazyk-gündogarda, Norwegiýada günbatarda we demirgazyk-günbatarda, gündogarda Baltika deňzi we günorta-günbatarda Demirgazyk deňzi bilen serhetleşýär. Bu territoriýa takmynan 450,000 inedördül kilometre barabardyr. Demirgazyk-günbatardan günorta-gündogara çenli eňňitler. Demirgazyk bölegi Nordland platosy, ýurduň iň beýik depesi Kebnekesaý deňiz derejesinden 2123 metr beýiklikde, günorta we kenarýaka sebitleri esasan düzlükler ýa-da depeler. Esasy derýalar Jota, Dal we Ongeman. Köp köl bar, takmynan 92,000. Iň uly Wänern köli 5585 inedördül kilometre barabar bolup, Europeewropada üçünji orunda durýar. Landerleriň takmynan 15% -i Arktika tegeleginde, ýöne Atlantikanyň yssy akymynyň täsirinde gyş gaty sowuk däl. Köp sebitlerde yssy ýaprakly tokaý howasy bar, günorta bölegi bolsa giň ýaprakly tokaý howasy.

21urt 21 welaýata we 289 şähere bölünýär. Häkim hökümet tarapyndan bellenýär, şäher häkimligi saýlanýar we welaýatlar we şäherler has özbaşdaklyga eýe.

millet takmynan 1100-nji ýylda döräp başlady. 1157-nji ýylda Finlýandiýa birikdirildi. 1397-nji ýylda Daniýa we Norwegiýa bilen Kalmar bileleşigini döretdi we Daniýanyň gol astyndady. 1523-nji ýylda Bileleşikden garaşsyzlyk. Şol ýylda Gustaw Wasa patyşa saýlandy. Şwesiýanyň gülläp ösen döwri 1654-nji ýyldan 1719-njy ýyla çenli bolup, onuň çägine häzirki Finlýandiýa, Estoniýa, Latwiýa, Litwa we Russiýanyň, Polşanyň we Germaniýanyň Baltika kenarýaka sebitleri girýärdi. 1718-nji ýylda Russiýa, Daniýa we Polşa garşy ýeňilenden soň kem-kemden pese gaçdy. 1805-nji ýylda Napoleon söweşlerine gatnaşyp, 1809-njy ýylda Russiýa ýeňilenden soň Finlýandiýany terk etmäge mejbur boldy. 1814-nji ýylda Daniýadan Norwegiýany satyn aldy we Norwegiýa bilen Şweýsariýa-Norwegiýa bileleşigini döretdi. Norwegiýa 1905-nji ýylda Bileleşikden garaşsyz boldy. Şwesiýa iki jahan urşunda-da bitarapdy.

Milli baýdak: çep tarapda sary haçly gök. Gök we sary reňkler Şwesiýanyň şa nyşanynyň reňklerinden gelýär.

Şwesiýanyň 9,12 million ilaty bar (2007-nji ýylyň Baýdak aýy). 90% şwesiýalylar (nemes milletiniň nesilleri) we takmynan 1 million daşary ýurtly immigrant we olaryň nesilleri (olaryň 52,6% daşary ýurtlular). Demirgazykdaky sami 10,000 töweregi adam bilen ýeke-täk etnik azlykdyr. Resmi dil şwed dilidir. Halkyň 90% -i hristian lýuteranizmine ynanýar.

Şwesiýa ýokary derejede ösen ýurt we dünýäniň iň baý ýurtlaryndan biridir. 2006-njy ýylda Şwesiýanyň jemi içerki önümi 371,521 milliard ABŞ dollary bolup, adam başyna ortaça 40 962 ABŞ dollary boldy. Şwesiýada baý demir magdany, tokaý we suw baýlyklary bar. Tokaýyň örtügi 54%, saklanylýan material 2,64 milliard kub metr; ýyllyk bar bolan suw baýlyklary 20,14 million kilowat (takmynan 176 milliard kilowat sagat). Şwesiýa esasan magdançylyk, maşyn öndürmek, tokaý we kagyz senagaty, elektrik enjamlary, awtoulaglar, himiýa, telekommunikasiýa, azyk önümçiligi we ş.m. ýaly pudaklary ösdürdi. Eriksson we Volvo ýaly dünýä belli kompaniýalary bar. Esasy eksport harytlary ähli görnüşli tehnika, transport we aragatnaşyk enjamlary, himiýa we derman önümleri, kagyz pulpa, kagyz öndürýän enjamlar, demir magdany, durmuş enjamlary, energiýa enjamlary, nebit önümleri, tebigy gaz we dokma önümleri we ş.m. Esasy import edilýän harytlar azyk, temmäki we içgilerdir. , Çig mal (agaç, magdan), energiýa (nebit, kömür, elektrik), himiýa önümleri, tehnika we enjamlar, egin-eşik, mebel we ş.m. Şwesiýanyň ekin meýdanlary ýurduň meýdanynyň 6% -ini tutýar. Foodurduň azyk, et, ýumurtga we süýt önümleri öz-özüne ýeterlik däl, gök önümler we miweler esasan import edilýär. Esasy oba hojalygy we maldarçylyk önümleri: galla, bugdaý, kartoşka, şugundyr, et, guş, ýumurtga, süýt önümleri we ş.m. Şwesiýa ösen ykdysadyýeti we elektronika we maglumat tehnologiýalary pudagynyň çalt ösmegi bilen ýokary derejede halkaralaşan ýurt. Şwesiýanyň durnukly ykdysady ösüşi ösdürmek, ylmy we tehnologiki gözleglere we ösüşe ähmiýet bermek, sosial deňligi öňe sürmek we sosial üpjünçilik ulgamyny döretmek boýunça baý tejribesi bar. Telekommunikasiýa, derman we maliýe hyzmatlarynda halkara bäsdeşlik artykmaçlyklaryna eýe.

Stokgolm: Şwesiýanyň paýtagty Stokgolm Demirgazyk Europeewropadaky ikinji uly şäherdir. Mälaren köli bilen Baltika deňziniň goşulyşýan ýerinde ýerleşýär we 14 adadan ybarat. Bu adalar köl bilen deňziň arasynda goýlan ýalpyldawuk merjenlere meňzeýär.

Stokgolm "Demirgazyk Wenesiýa" ady bilen bellidir. Guşlaryň şäher gözüne serediň. Deňziň üstündäki tapawutly köprüler şäher adalaryny birleşdirýän guşak guşaklara meňzeýär. Greenaşyl depeler, gök suwlar we aýlawly köçeler birleşdirildi. Orta asyrlaryň ajaýyp binalary, häzirki zaman binalaryň hatary we Greenaşyl agaçlardaky we gyzyl güllerdäki ajaýyp willalar biri-birine garşy durýarlar.

XIII asyryň ortalarynda gurlan Stokgolmyň köne şäheriniň 700 ýyldan gowrak taryhy bar. Uruş zerarly hiç wagt zeper ýetmändigi sebäpli, şu wagta çenli saklanyp galypdyr. Agaç nagyşlary we daş nagyşlar we dar köçeler bilen bezelen orta asyr binalary köne şäheri gadymy şäher hökmünde tapawutlandyrýar we köp sanly syýahatçyny özüne çekýär. Golaýda ajaýyp köşk, gadymy Nikolaý buthanasy we hökümet binalary we beýleki binalar ýerleşýär. Haýwanat bagy köne şäherden uzakda. Meşhur Skansen açyk howa muzeýi, Demirgazyk muzeýi, "Wasa" gämi heläkçiligi muzeýi we "Tivoli" oýun meýdançasy bu ýere ýygnanýar.

Stokgolm hem medeni şäher. XVII asyryň başynda 1 million kitap ýygyndysy bilen gurlan şa kitaphanasy bar. Mundan başga-da, 50-den gowrak hünärmen we giňişleýin muzeý bar. Meşhur Stokgolm uniwersiteti we Şwesiýanyň Korollyk in Engineeringenerçilik akademiýasy hem şu ýerde ýerleşýär. Ajaýyp Şa aýal adasy we Millers oýma seýilgähi şäherdäki iň meşhur syýahatçylyk ýerleridir. Şa aýal adasynda XVIII asyrda Chineseewropanyň hytaý medeniýetine haýran galmagynyň önümi bolan "Hytaý köşgi" bar.

Göteborg: Göteborg Şwesiýanyň ikinji uly senagat şäheridir. Şwesiýanyň günbatar kenarynda, Kattegat bogazynyň we Daniýanyň demirgazyk çetinde ýerleşýär. Şwesiýanyň "Günbatar penjire" diýlip atlandyrylýar. Göteborg Skandinawiýanyň iň uly deňiz portudyr we port ýylyň dowamynda doňmaýar.

Göteborg XVII asyryň başynda esaslandyryldy we Kalmar söweşinde Daniýalylar tarapyndan ýok edildi. 1619-njy ýylda Şwesiýanyň koroly Gustaw II şäheri täzeden gurup, tiz wagtdan Şwesiýanyň söwda merkezine öwürdi. 1731-nji ýylda Göteborgda Şwesiýanyň Gündogar Hindistan kompaniýasynyň döredilmegi we 1832-nji ýylda Göta kanalynyň gurulmagy bilen Göteborg portunyň gerimi giňeldi we şäher gülläp ösdi. Götenburg ýüzlerçe ýyllap üznüksiz gurluşykdan we ösüşden soň döwrebaplygy we gadymylygy birleşdirýän syýahatçylyk şäherine öwrüldi. Bu ýerde ýaşan iň irki ýaşaýjylaryň köpüsi Gollandiýaly bolansoň, şäheriň köne böleginiň daşky görnüşi adaty Gollandiýa aýratynlyklaryna eýedir. Directionshli tarapa uzalyp gidýän kanallar ulgamy şäheri gurşap alýar, häzirki zaman binalary hatara düzülýär we XVII asyrda gurlan ajaýyp şa rezidensiýalary ajaýyp, bularyň hemmesi müňlerçe jahankeşdäni özüne çekýär.