Ghana numera o le atunuʻu +233

Faʻafefea ona vili Ghana

00

233

--

-----

IDDnumera o le atunuʻu Faʻailoga taulaganumera telefoni

Ghana Faʻamatalaga autu

Taimi i le lotoifale Lou taimi


Sone taimi faʻapitonuʻu Eseesega taimi sone
UTC/GMT 0 itula

latitu / longitude
7°57'18"N / 1°1'54"W
iso faʻailoga
GH / GHA
tupe
Cedi (GHS)
Gagana
Asante 14.8%
Ewe 12.7%
Fante 9.9%
Boron (Brong) 4.6%
Dagomba 4.3%
Dangme 4.3%
Dagarte (Dagaba) 3.7%
Akyem 3.4%
Ga 3.4%
Akuapem 2.9%
other (includes English (official)) 36.1% (2000 census)
eletise
Ituaiga d tuai Peretania momono Ituaiga d tuai Peretania momono
g ituaiga UK 3-pine g ituaiga UK 3-pine
fuʻa a le atunuʻu
Ghanafuʻa a le atunuʻu
laumua
Accra
lisi faletupe
Ghana lisi faletupe
faitau aofai o tagata
24,339,838
eria
239,460 KM2
GDP (USD)
45,550,000,000
telefoni
285,000
Telefoni feaveai
25,618,000
Aofai o Initaneti talimalo
59,086
Aofaʻi o tagata faʻaaoga Initaneti
1,297,000

Ghana folasaga

O Ghana e aofia ai le lautele o le 238,500 sikuea kilomita ma o loʻo tu i sisifo o Aferika, i le itu i matu o le Fagaloa o Guinea, e tuaoi ma Côte dʻIvoire i sisifo, Burkina Faso i matu, Togo i sasaʻe ma le Vasa Atelani i saute. O le laueleele e umi mai i matu i saute ma vaapiapi mai sasaʻe i sisifo. O le tele o teritori e laugatasi, ma Akwapim Mountains i sasaʻe, Kwahu Plateau i le itu i saute, ma Gambaga papa i matu. O le laufanua laugatasi ma le Asanti Plateau i sautesisifo o loʻo iai se vaomatua vaomatua, ae o le Volta Valley ma le laugatasi i matu o loʻo iai se tau mafanafana. E le gata na manumalo le Ghana i le igoa o le "Aai o le koko" ona o le tele o le koko, ua faʻapea foi ona viia o le "Gold Coast" ona o le tele auro. O le Ghana, le igoa atoa o le Republic of Ghana, o loʻo tu i sisifo o Aferika, i le itu i matu o le Fagaloa o Guinea, e tuaoi ma Côte dʻIvoire i sisifo, Burkina Faso i matu, Togo i sasaʻe ma le Vasa Atelani i saute. O le laueleele e umi mai i matu i saute ma vaapiapi mai sasaʻe i sisifo. O le tele o teritori e laugatasi, ma Akwapim Mountains i sasaʻe, Kwahu Plateau i le itu i saute, ma Gambaga papa i matu. O le tumutumu maualuga, Mount Jebobo, e 876 mita i luga atu o le sami. O le vaitafe sili ona tele o le Vaitafe o Volta, e 1,100 kilomita le umi i Kanata.O le Akosombo Dam ua fausia i lalo, ma fausia ai se Volta Reservoir tele i le teritori, e aofia ai le lautele o le 8,482 sikuea kilomita. O le laufanua laugatasi ma le Asanti Plateau i sautesisifo o loʻo iai se vaomatua vaomatua, ae o le Volta Valley ma le fanua laugatasi i matu o loʻo iai se tau mafanafana. E le gata na manumalo le Ghana i le igoa o le "Aai o le koko" ona o le tele o le koko, ua faʻapea foi ona viia o le "Gold Coast" ona o le tele auro. E 10 itumalo i le atunuʻu ma 110 itumalo i lalo o le itumalo. O le malo anamua o Kana na fausia i le lona tolu i le lona 4 seneturi, ma na oʻo i lona vaitaimi taua i le senituri lona 10 i le 11. Talu mai le 1471, Potukale, Dutch, Farani ma Peretania na faʻasolosolo ona osofaʻia Ghana.E le gata na latou gaoia auro ma nifo elefani a Ghana, ae na latou faʻaaogaina foi Ghana o se 'olo malosi mo le fefaʻatauaiga o pologa. I le 1897, Peretania suia isi atunuu ma avea ma pule o Ghana, taʻua Ghana o le "Gold Coast". O Mati 6, 1957, na folafola ai e le Gold Coast lona tutoʻatasi ma suia lona igoa ia Ghana. O Iulai 1, 1960, na faatuina ai le Republic of Ghana ma tumau ai i le Taupulega. Fua ole fuʻa a le atunuʻu: E faatafafā ma le fua faʻatatau o le umi i le lautele o le 3: 2. Mai luga e oʻo i lalo, e aofia ai faʻatolu tutusa ma faʻatulaga faʻatafafatafaʻo mumu, samasama, ma lanumeamata I le ogatotonu o le samasama vaega o se uliuli lima-faʻailoga fetu. O le mumu faatusa i le toto o maturo na osia mo le tutoʻatasi o le atunuʻu; samasama faʻailoga o le tamaoaiga oa o le atunuʻu ma punaoa; o loʻo faʻatusalia foi le uluaʻi atunuʻu igoa o "Gold Coast"; lanumeamata faʻatusa vaomatua ma faʻatoʻaga; ma le uliuli lima-faʻailoga fetu faʻatusalia le North Star o Aferika saolotoga. O le faitau aofaʻi e 22 miliona (fuafua i le 2005), ma le gagana aloaʻia o le Igilisi. E iai foʻi gagana a ituaiga e pei o Ewe, Fonti ma Hausa. 69% o tagata nonofo talitonu i le Faakerisiano, 15.6% talitonu i isalama, ma 8.5% talitonu i anamua lotu. Ghana e mauoa i punaoa. O mea taua a le minerale e pei o auro, taimane, bauxite, ma le manganese o loʻo i totonu o faʻaputuga tupe sili ona taua i le lalolagi.E le gata i lea, o loʻo iai maʻa maʻa, uʻamea uʻamea, andalusite, quartz sand ma kaolin. O le fua faatatau o le togavao a Kana mo le 34% o le laufanua o le laueleele, ma o le vaomatua autu o togavao o loo taulaʻi i sautesisifo. O le tolu oloa masani auina atu i fafo o auro, koko ma laupapa o le ivitu o le tamaoaiga o Ghana. O Ghana e tamaoaiga i le koko ma o se tasi o tele tele koko koko faʻatauina ma faʻatau atu i le lalolagi. O le gaosiga o le koko e tusa ma le 13% o le lalolagi. O mea tau toto e aofia ai sana, pateta, sorghum, araisa, millet, ma isi mea faapena, ma o le tamaoaiga o loʻo totoina le suauʻu popo, paʻu, vavae, pinati, suka, ma tapaa. O loʻo iai le faʻaletonu o falefaigaluega i Ghana ma faʻamoemoeina i oloa faʻaulufale mai i fafo mo le gaosiga o laʻau, koko, sima, eletise, uʻamea, meaʻai, lavalava, mea e gaosi ai le laʻau, mea e gaosi mai le paʻu, ma le gaosia o uaina. Talu mai le faʻatinoga o le toe faʻatulagaina o le tamaoaiga i le 1983, o le tamaoaiga a Ghana na tumau i se malosiaga o le faʻatupulaia o le tuputupu aʻe. I le 1994, na soloia ai e le Malo Aufaatasi le ulutala o le atunuu laititi atinae a Ghana.