Gana Esasy maglumatlar
| Timeerli wagt | Wagtyňyz |
|---|---|
|
|
|
| Timeerli wagt zolagy | Wagt guşaklygynyň tapawudy |
| UTC/GMT 0 sagat |
| giňişlik / uzynlyk |
|---|
| 7°57'18"N / 1°1'54"W |
| izo kodlamak |
| GH / GHA |
| walýuta |
| Cedi (GHS) |
| Dil |
| Asante 14.8% Ewe 12.7% Fante 9.9% Boron (Brong) 4.6% Dagomba 4.3% Dangme 4.3% Dagarte (Dagaba) 3.7% Akyem 3.4% Ga 3.4% Akuapem 2.9% other (includes English (official)) 36.1% (2000 census) |
| elektrik |
 D köne iňlis wilkasyny ýazyň g görnüşi UK 3 pin |
| Döwlet baýdagy |
|---|
 |
| maýa |
| Akkra |
| banklaryň sanawy |
| Gana banklaryň sanawy |
| ilaty |
| 24,339,838 |
| meýdany |
| 239,460 KM2 |
| GDP (USD) |
| 45,550,000,000 |
| telefon |
| 285,000 |
| Jübi telefony |
| 25,618,000 |
| Internet eýeleriniň sany |
| 59,086 |
| Internet ulanyjylarynyň sany |
| 1,297,000 |
Gana giriş
|
Gana 238,500 inedördül kilometr meýdany tutýar we günbatar Afrikada, Gwineýa aýlagynyň demirgazyk kenarynda, günbatarda Kot-d'Iwuar, demirgazykda Burkina Faso, gündogarda Togo we günortada Atlantik ummany bilen serhetleşýär. .Er demirgazykdan günorta uzyn we gündogardan günbatara dar. Territoryurduň köp bölegi düz, gündogarda Akwapim daglary, günortada Kwahu platosy we demirgazykda Gambaga gaýalary bar. Kenarýaka düzlük we günorta-günbatardaky Asanti platosy tropiki ýagyş tokaý howasyna, Wolta jülgesinde we demirgazyk platoda tropiki otluk howasy bar. Gana diňe bir kakao bollygy sebäpli "Kakaonyň dogduk şäheri" abraýyny gazanyp bilmän, altyn bollygy sebäpli "Altyn kenar" hökmünde hem wasp edildi. Gana Respublikasynyň doly ady Günbatar Afrikada, Gwineýa aýlagynyň demirgazyk kenarynda, günbatarda Kot-d'Iwuar, demirgazykda Burkina Faso, gündogarda Togo we günortada Atlantik ummany bilen serhetleşýär. .Er demirgazykdan günorta uzyn we gündogardan günbatara dar. Territoryurduň köp bölegi düz, gündogarda Akwapim daglary, günortada Kwahu platosy we demirgazykda Gambaga gaýalary bar. Iň beýik depe, Jebobo dagy deňiz derejesinden 876 metr beýiklikde. Iň uly derýa, Kanadada uzynlygy 1100 kilometre barabar bolan Wolta derýasydyr. Akosombo bendi aşak akymda gurlup, 8,482 inedördül kilometr meýdany tutýan ägirt uly Wolta suw howdanyny emele getirýär. Kenarýaka düzlük we günorta-günbatardaky Asanti platosy tropiki ýagyş tokaý howasyna, Wolta jülgesinde we demirgazyk platoda tropiki otluk howasy bar. Gana diňe bir kakao bollygy sebäpli "Kakaonyň dogduk şäheri" abraýyny gazanyp bilmän, altyn bollygy sebäpli "Altyn kenar" hökmünde hem wasp edildi. 10urtda 10 welaýat, welaýatyň çäginde 110 okrug bar. Gananyň gadymy şalygy 3-nji we 4-nji asyrda gurlup, X-XI asyrlarda gülläp ösüpdir. 1471-nji ýyldan bäri portugaliýaly, gollandiýaly, fransuz we iňlis kolonistleri Gana yzygiderli hüjüm etdiler.Gananyň altyn we pil süňküni talamak bilen çäklenmän, Ganany gul söwdasy üçin berkitme hökmünde ulandylar. 1897-nji ýylda Angliýa beýleki ýurtlary çalşyp, Ganany "Altyn kenar" diýip atlandyryp, Gananyň hökümdary boldy. 1957-nji ýylyň 6-njy martynda Altyn kenar garaşsyzlygyny yglan etdi we adyny Gana diýip üýtgetdi. 1960-njy ýylyň 1-nji iýulynda Gana Respublikasy döredildi we Arkalaşygyň çäginde galdy. Milli baýdak: Uzynlygy 3: 2 bolan ini bilen gönüburçly. Topokardan aşak, gyzyl, sary we ýaşyl üç sany paralel we deň gorizontal gönüburçluklardan durýar, sary böleginiň ortasynda gara bäş burçly ýyldyz bar. Gyzyl, milli garaşsyzlyk üçin gurban edilen şehitleriň ganyny, sary ýurduň baý mineral ýataklaryny we baýlyklaryny, Gananyň asyl ady "Altyn kenar", ýaşyl tokaýlary we oba hojalygyny, ýaşyl bäş ýyldyzly ýyldyz Afrika azatlygynyň Demirgazyk ýyldyzyny alamatlandyrýar. Ilaty 22 million (2005-nji ýylda çak edilýär) we resmi dil iňlis dilidir. Ewe, Fonti we Hausa ýaly etnik diller hem bar. Residentsaşaýjylaryň 69% -i hristiançylyga, 15,6% -i yslama we 8,5% -i dine ynanýar. Gana baý çeşmelere baý. Altyn, göwher, boksit we marganes ýaly mineral baýlyklar dünýäde iň uly ätiýaçlyklaryň hataryna girýär. Mundan başga-da hek daşy, demir magdany, andalusit, kwars gumy we kaolin bar. Gananyň tokaý bilen örtülmegi ýurduň ýer meýdanynyň 34% -ini tutýar we esasy agaç tokaýlary günorta-günbatarda jemlenendir. Altyn, kakao we agaç önümleriniň üçüsi, Gananyň ykdysadyýetiniň diregi bolup durýar. Gana kakao baý we dünýädäki iň uly kakao öndürijilerinden we eksport edijilerinden biridir. Kakao önümçiligi dünýä önümçiliginiň takmynan 13% -ini tutýar. Gananyň ykdysadyýetinde oba hojalygy agdyklyk edýär. Esasy ekinlere mekgejöwen, kartoşka, ýorunja, tüwi, tüwi we başgalar girýär we esasy ykdysady ekinlere palma, rezin, pagta, nohut, gant şugundyry we temmäki degişlidir. Gananyň senagat bazasy gowşak we çig mal importyna bil baglaýar. Esasy pudaklarda agaç we kakao gaýtadan işlemek, dokma, sement, elektrik, metallurgiýa, azyk, egin-eşik, agaç önümleri, deri önümleri we çakyr öndürmek bar. 1983-nji ýylda ykdysady üýtgedip gurmak amala aşyrylandan bäri Gananyň ykdysadyýeti yzygiderli ösüş depginini saklady. 1994-nji ýylda Birleşen Milletler Guramasy Gananyň iň ösen ýurdy diýen ady ýatyrdy. |