Armenia, magaca buuxa ee Jamhuuriyadda Armenia, wuxuu ku fadhiyaa dhul dhan 29,800 kiiloomitir oo laba jibbaaran. Armenia waa dal aan bad lahayn oo ku yaal koonfurta Transcaucasus ee isgoyska Aasiya iyo Yurub. Waxay xaduud la leedahay Azerbaijan dhanka bari, Turkiga, Iiraan, iyo Jamhuuriyadda Nakhichevan ee Azerbaijan ee galbeedka iyo koonfur-bari, iyo Georgia waqooyiga. Waxay ku taal woqooyi-bari qaybta sare ee Armenia plateau, dhulku waa buuro, 90% dhulkuna wuxuu ka sarreeyaa 1,000 mitir heerka badda. Qaybta woqooyi waa Buuraha Yaryar ee Caucasus, meesha ugu sarraysa ee dhulkaasina waa Buurta Aragat ee ku taal woqooyi-galbeed sare, jooggeeduna yahay 4,090 mitir. Waxaa jira Sevan Depression oo dhanka bari ah.Harada Sevan ee walbahaarka waxay ku fadhidaa aag dhan 1,360 kiiloomitir oo laba jibbaaran, oo ah harada ugu weyn Armenia. Webiga ugu weyn waa webiga Araks. Bannaanka Ararat ee koonfur-galbeed wuxuu u qaybsan yahay laba qaybood oo uu maro webiga Arax, iyadoo Armenia ay ka jirto waqooyiga iyo Turkiga iyo Iiraan oo ku taal koonfurta. Cimiladdu way ku kala duwan tahay dhulka, laga bilaabo cimilo kuleylka kuleylka ah illaa cimilo qabow. Waxay ku yaalliin qaybta woqooyi ee aagga cimilada hoose, cimilada gudaha waa qalalan tahay waxayna leedahay cimilo-buuraleyda buuraleyda. Celceliska heerkulka bisha Janaayo waa -2-12 ℃; celceliska heerkulka bisha Luulyo waa 24-26 ℃.

Dalku wuxuu u qaybsan yahay 10 gobol iyo 1 magaalo heer gobol ah: Chirac, Lori, Tavush, Aragatsotn, Kotayk, Ggarkunik, Armavir, Ararat, Vayots-Zor, Shunnik iyo Yerevan.

Qarnigii 9aad ee miilaadiga ilaa qarnigii 6aad ee dhalashadii Ciise ka hor, addoonsiga Ullad State waxaa laga aasaasay Armenia. Laga soo bilaabo qarnigii 6aad ee miilaadiga ilaa iyo qarnigii 3aad ee dhalashadii miilaadiga, dhulka Armenia wuxuu ku hoos jiray xukunkii boqortooyooyinkii Akemenid iyo Seleucid, waxaana la aasaasay Armenia Weyn. Labadii dambe waxay u qaybsameen Turkiga iyo Iiraan. Laga soo bilaabo 1804 ilaa 1828, labadii dagaal ee Ruushka iyo Iiraan waxay ku dhammaadeen guuldarradii Iiraan, Bariga Armenia oo markii hore ay Iiraan qabsatay ayaa lagu daray Ruushka. Bishii Nofeembar 1917, Armenia waxaa qabsaday Ingiriiska iyo Turkiga. Bishii Janaayo 29, 1920, waxaa la aasaasay Jamhuuriyadda Hantiwadaagga Soofiyeeti ee Armenia. Wuxuu ku biiray Transcaucasian Soviet Socialist Federal Republic bishii Maarso 12, 1922, wuxuuna ku biiray Midowgii Soofiyeeti isagoo xubin ka ahaa Xiriirka bishii Diseembar 30 ee isla sanadkaas. Bishii Diseembar 5, 1936, Armenia Soviet Socialist Republic waxaa loo beddelay inay si toos ah u hoos tagto Midowgii Soofiyeeti waxayna ka mid noqotay jamhuuriyadihii. Ogast 23, 1990, Midowgii Soofiyeeti ee ugu sarreeyay Armenia wuxuu meel mariyey Baaqii Madax-bannaanida wuxuuna u beddelay magaciisii ​​"Jamhuuriyadda Armenia". Bishii Sebtember 21, 1991, Armenia waxay qabatay afti waxayna si rasmi ah ugu dhawaaqday madax-bannaanideeda. Wuxuu ku biiray CIS bishii Diseembar 21 ee isla sannadkaas.

Calanka qaranka: Waa leydi jiif ah oo le'eg cabirka dhererka iyo ballaca 2: 1. Xagga sare ilaa hoose, waxay ka kooban tahay saddexagal leysku siman oo siman oo siman oo casaan, buluug, iyo liin dhanaan ah. Casaanku wuxuu astaan ​​u yahay dhiigga shuhadada iyo guushii kacaankii qaran, buluug wuxuu u taagan yahay kheyraadka hodanka ah ee dalka, liin-dhanaanta waxay astaan ​​u tahay iftiin, farxad iyo rajo. Armenia waxay mar ahaan jirtay jamhuuriyad midowgii sofiyeeti ee xiligaas, calanka wadanku wuxuu ahaa xariiqa buluugga ah oo waxyar ka ballaadhan kana dhexeysa calanka midowgii Soofiyeeti ee hore. Sannadkii 1991, madax-bannaanida ayaa lagu dhawaaqay waxaana si rasmi ah loo qaatay calanka saddexda midab leh ee casaanka, buluuga iyo liinta ah calanka qaranka.

Tirada dadka reer Armenia waa 3.2157 milyan (Janaayo 2005). Armenia waxay tirisay 93.3%, kuwa kalena waxay isugu jireen Ruushka, Kurdiyiinta, Yukreeniyaan, Ashuur, iyo Griig. Luqadda rasmiga ahi waa Armeniya, inta badan dadka degganna waxay ku yaqaanaan Ruush. Badankood waxay aaminsan yihiin diinta kiristaanka.

Kheyraadka Armenia inta badan waxaa kamid ah macdanta naxaasta, macdanta-molybdenum iyo macdanta polymetallic. Intaa waxaa dheer, waxaa jira baaruud, marmar iyo tuff midab leh. Qaybaha ugu waaweyn ee warshadaha waxaa ka mid ah soo saarista mashiinka, kiimikada iyo injineernimada, iskudhiska jirka, iyo dhalaalida biraha aan birta ahayn. Soojiidashada dalxiis ee ugu waa weyn waa caasimada Yerevan iyo Lake Sevan Nature Reserve. Badeecadaha ugu badan ee la dhoofiyo waa geedo warshadaysan iyo dhagaxyo qaali ah, cunto, biro aan qaali ahayn iyo wax soo saarkooda, wax soo saarka macdanta, dharka, mashiinada iyo qalabka. Wax soo saarka ugu muhiimsan ee la soo dhoofiyo waa dhagxaan qaali ah iyo nus-qaali ah, waxsoosaarka macdanta, biraha aan qaaliga ahayn iyo wax soo saarkooda, cunnadooda, iwm.

Yerevan: Yerevan, oo ah caasimada Armenia, waa caasimad dhaqameed qadiimi ah oo taariikh dheer leh, waxay ku taal dhinaca bidix ee wabiga Razdan, oo 23 kiiloomitir u jirta xadka Turkiga. Buurta Ararat iyo Buurta Aragaz waxay kala taaganyihiin waqooyiga iyo koonfurta dhinacyadooda, midba midka kale wuxuu wajahayaa Magaalada waxay 950-1300 mitir ka sarreysaa heerka badda, celceliska heerkulka bisha Janaayo waa -5 ℃, celcelis ahaan heerkulka bisha Luulyo waa 25 ℃. "Yerevan" waxaa loola jeedaa "waddanka qabiilka Eri". Waxay ku nooshahay 1.1028 milyan (Janaayo 2005).

Yerevan wuxuu soo maray kor iyo hoos. Dadku waxay halkan ku noolaayeen qarniyadii 60aad ilaa 30aad ee dhalashadii Ciise ka hor, wakhtigaasna waxay noqotay xarun ganacsi oo muhiim ah. Sannadihii xigay, Yerevan waxaa xukumayay Roomaaniyiin, Nasasho, Carab, Mongolia, Turkey, Beershiyaan, iyo Jorjiya, 188, Yerevan wuxuu katirsanaa Ruushka. Burburkii Midowgii Soofiyeeti kadib waxay noqotay caasimaddii Jamhuuriyadda xorta ah ee Armenia.

Yrevan waxaa lagu dhisay buur dhinaceeda ah, oo ay ku hareeraysan yihiin muuqaal dabiici ah oo qurux badan. Markaad meel fog ka eegto, Buurta Ararat iyo Buurta Aragaz waa baraf xiiran, Qianren Bingfengna waa la arkaa. Buurta Ararat waa astaamo lagu yaqaan ummada Armenia, qaabka astaamaha qaran Armenia u leeyahay waa Ararat Mount.

Armenia waxay caan ku tahay farshaxan-dhismeedka farshaxanka, oo ay hodan ku tahay dhagaxyo kala duwan iyo marmariyo kala duwan, waxaana loo yaqaan "dhul dhagax ah". Guryaha ugu badan Yerevan waxaa lagu dhisay dhagxaan qurux badan oo dalka gudihiisa laga soo saaray. Sababtoo ah meesha ay ku taallo dhul dheer, hawadu waa khafiif tahay, guryaha midabada lehna waxaa lagu maydhaa qorraxda oo dhalaalaysa, taas oo ka dhigaysa kuwo aan caadi ahayn oo qurux badan.

Yerevan waa xarun dhaqameed muhiim u ah Armenia, waxay leedahay jaamacad iyo 10 machad oo kale oo tacliinta sare ah, sanadkii 1943 ayaa la aasaasay Akadeemiyada Cilmiga, waxay leedahay kaydadyo, tiyaatarro iyo matxafyo taariikhi ah, matxafyada farshaxanka, iyo Matxafka Qaranka ee 14,000 sawir. Hoolka Bandhigga Manuscript-ka ee Dukumiintiyada Matannadaran waa mid caan ah.Wuxuu kakoobanyahay in kabadan 10,000 oo dukumiinti qadiimi ah oo Armenia ah iyo kudhowaad 2000 oo qalab qaali ah oo lagu qoray Carabi, Beershiya, Gariig, Latin iyo luqado kale. Waxaa si toos ah ugu qoran maqaarka idaha lagu farsameeyo.