Japanaponiýa sözi "günüň dogýan ýurdy" diýmegi aňladýar. Japanaponiýa Pacificuwaş ummanyň günbatar kenarynda ýerleşýär we demirgazyk-gündogardan günorta-günbatara çenli uzalyp gidýän ýaý görnüşli ada ýurtudyr. Gündogar Hytaý deňzi, Sary deňiz, Koreýa bogazy we Japanaponiýa deňzi bilen bölünen Hytaý, Demirgazyk Koreýa, Günorta Koreýa we Russiýa bilen ýüzbe-ýüz bolýar. Bu territoriýa Hokkaýdo, Honşu, Şikoku we Kýuşu ýaly 4 uly adadan we 6800-den gowrak beýleki kiçi adalardan ybarat, şonuň üçin Japanaponiýa “müň adanyň ýurdy” hökmünde hem bellidir. Japanaponiýanyň gury meýdany takmynan 377,800 inedördül kilometre barabardyr. Japanaponiýa howanyň ýumşak howasy we dört aýratyn möwsümi bolan sowuk zonada ýerleşýär. Sakura Japanaponiýanyň milli gülidir. Her ýazda alça gülleri ýaşyl daglaryň we ýaşyl suwlaryň arasynda doly gülleýär. Japanaponiýada daglar köp, daglyk ýerler umumy meýdanyň takmynan 70% -ini tutýar. Daglaryň köpüsi wulkanlar. Olaryň arasynda meşhur işjeň wulkan Fuji dagy deňiz derejesinden 3,776 metr beýiklikde. Japanaponiýanyň iň beýik dagy we Japanaponiýanyň nyşany. Japanaponiýada ýygy-ýygydan ýer titremeler bolýar, her ýylda 1000-den gowrak ýer titremesi bolýar. Dünýäde iň köp ýer titremesi bolan ýurt. Dünýädäki ýer titremeleriň 10% -i Japanaponiýada we onuň töwereginde bolup geçýär.

Japanaponiýanyň paýtagtlary, prefekturalary, prefekturalary we etraplary gönüden-göni merkezi hökümetiň gol astyndaky birinji derejeli administratiw sebitler, emma her şäher, prefektura, prefektura we okrug özbaşdaklyga eýe. 1urt 1 metropol (Tokio: Tokio), 1 welaýat (Hokkaido: Hokkaido), 2 prefektura (Osaka: Osaka, Kýoto: Kýoto) we şäherler, şäherler we obalar bilen 43 okrug (welaýat) bölünýär. Ofislerine "bölümler", ýagny "metropoliten zaly", "dao zal", "prefektura zaly", "etrap häkimligi", baş ýerine ýetiriji "häkim" diýilýär. Her şäher, welaýat, prefektura we okrugda birnäçe şäher, şäher (Hytaý şäherlerine deňdir) we obalar bar. Executiveolbaşçy "häkim", "şäher häkimi" we "oba başlygy" diýilýär.

Japanaponiýanyň 43 prefekturasy: Aýçi, Miýazaki, Akita, Nagano, Aomori, Nagasaki, Çiba, Nara, Fukui, Şinga, Fukuoka, Oita, Fukuşima, Okaýama, Gifu , Saga, Ehime, Okinawa, Gunma, Saitama, Hiroşima, Şiga, Hyogo, Şimane, Ibaraki, Şizuoka, Işikawa, Saga, Iwate, Tokuşima, Kagawa, Tottori, Kagoshima, Toýama , Kanagawa, Wakaýama, Koçi, amagamagata, Kumamoto, amagamaguçi, Mie, amanamanashi, Miýagi.

4-nji asyryň ortalarynda Japanaponiýa atoamato atly bitewi ýurt bolup başlady. Milady 645-nji ýylda Tang neberesiniň kanunçylyk ulgamyna öýkünip, mutlak monarh hökmünde imperator bilen merkezleşdirilen döwlet ulgamyny döredip, "Dahua reformasy" bolup geçdi. XII asyryň ahyrynda Japanaponiýa taryhda "şogan döwri" diýlip atlandyrylýan samuraý synpynyň hakyky güýje ýolbaşçylyk edýän harby feodal ýurda girdi. XIX asyryň ortalarynda Angliýa, Amerikanyň Birleşen Ştatlary, Russiýa we beýleki ýurtlar Japanaponiýany köp deňsiz şertnamalara gol çekmäge mejbur etdi. Etnik we jemgyýetçilik gapma-garşylyklary güýçlendi. Feodal gulplama syýasatyny durmuşa geçiren Tokugawa ýaragy silkindi. Iki feodal wassal "patyşa hormat goýuň we wagşylara garşy söweşiň" we "ýurdy baýlaşdyryň we esgerleri güýçlendiriň" şygarlaryna düşdi. 1868-nji ýylda "Meiji dikeltmek" amala aşyryldy, feodal separatistik re regimeim ýatyryldy, bitewi merkezleşdirilen döwlet guruldy we imperatoryň iň ýokary hökümeti dikeldildi.

Meiji dikeldilenden soň, ýapon kapitalizmi çalt ösdi we agressiýa we giňeliş ýoluna başlady. 1894-nji ýylda Japanaponiýa 1894-1895-nji ýyllardaky Hytaý-Japaneseapon söweşini başlady; 1904-nji ýylda Rus-Japaneseapon söweşini öjükdirdi we 1910-njy ýylda Koreýa çozdy. Ikinji jahan urşy döwründe Japanaponiýa agressiýa söweşini başlady 1945-nji ýylyň 15-nji awgustynda Japanaponiýa şertsiz boýun bolandygyny yglan etdi we ýeňilen ýurt boldy. Uruşdan soňky döwürde ABŞ harby güýçleri Japanaponiýany aýratyn basyp aldy. 1947-nji ýylyň maý aýynda Japanaponiýa täze bir konstitusiýany durmuşa geçirdi, absolýut imperator ulgamyndan milli nyşan hökmünde imperator bilen parlament kabinet ulgamyna öwrüldi. Imperator Japanaponiýanyň we Japaneseaponiýanyň raýatlarynyň umumy "nyşany".

Milli baýdak: Günüň baýdagy, uzynlygy 3: 2 bolan ini bilen gönüburçly. Baýdak ortasynda gyzyl gün bilen ak. Ak reňk bitewiligi we arassalygy, gyzyl bolsa yhlasy we joşguny aňladýar. Japanaponiýa sözi "günüň dogýan ýurdy" diýmegi aňladýar. Japanaponiýanyň gün taňrysy tarapyndan döredilendigi, imperatoryň gün hudaýynyň oglydygy we Gün baýdagynyň şu ýerden dörändigi aýdylýar.

Japanaponiýanyň umumy ilaty takmynan 127,74 million (2006-njy ýylyň fewral aýyna çenli). Esasy etnik topar atoamato bolup, Hokkaýdoda takmynan 24,000 Aýnu bar. Japaneseapon dilinde gürlenýär we Hokkaýdoda az sanly adam Aýnuda gürläp bilýär. Esasy dinler Şintoizm we Buddizm bolup, dini ilatyň degişlilikde 49,6% we 44,8% dini ilaty bar. .

Japanaponiýa ykdysady taýdan ösen ýurt we jemi milli önümi ABŞ-dan soň ikinji ýerde durýar we dünýäde ikinji ýerde durýar. 2006-njy ýylda Japanaponiýanyň jemi içerki önümi 4,911,362 milliard ABŞ dollary bolup, adam başyna ortaça 38,533 ABŞ dollary bilen üçünji orunda durýan Germaniýanyňkydan iki esse köpdi. Japanaponiýanyň senagaty ýokary derejede ösen we milli ykdysadyýetiň esasy sütünidir. Jemi senagat önümçiliginiň gymmaty jemi içerki önümiň 40% -ini tutýar. Esasan theuwaş ummanyň kenarynda jemlenendir. Keihama, Hanşin, Çukýo we Kitakyuşu dört adaty senagat sebitidir. Kanto, Çiba, Seto Içer deňzi we Suruga aýlagy ýaly täze senagat zolaklary. Japanaponiýanyň esasy söwda hyzmatdaşlary ABŞ, Aziýa ýurtlary we EUB ýurtlarydyr. Mineralaponiýa mineral baýlyklarda gaty pes, belli ätiýaçlyklary bolan kömür we sinkden başga köpüsi importa bil baglaýar. Tokaý meýdany 25,26 million gektar bolup, umumy meýdanyň 66,6% -ini tutýar, ýöne agaçlaryň 55,1% -i importa bagly bolup, ony dünýäde iň köp agaç import edýän ýurda öwürýär. Gidroenergetika serişdeleri köp we gidroelektrik energiýasy öndürmek umumy elektrik energiýasynyň takmynan 12% -ini tutýar. Deňizdäki balykçylyk baýlyklary baý.

Japanaponiýanyň özboluşly geografiki şertleri we uzak taryhy özboluşly ýapon medeniýetini ösdürdi. Sakura, kimono, haiku we samurai, sake we Shinto adaty Japanaponiýa-hrizantema we gylyçdan ybarat. Japanaponiýada meşhur "üç ýol", ýagny Japaneseaponiýanyň halk çaý dabarasy, gül dabarasy we kalligrafiýa bar.

Çaý dabarasy çaý çorbasy (Ting Ming Hui) diýlip hem atlandyrylýar we gadymy döwürlerden bäri estetiki däp hökmünde ýokary gatlak tarapyndan gowy görülýär. Häzirki wagtda çaý dabarasy konsentrasiýany öwretmek ýa-da halk köpçüligi tarapyndan giňden kabul edilýän edep terbiýesini bermek üçin ulanylýar.

Gül ýoly, çaý otagynda ýabany ýerde gülleýän gülleri köpeltmegiň usuly hökmünde dünýä indi. Serginiň düzgünleriniň we usullarynyň tapawudy sebäpli ikebana 20-den gowrak resanra bölünip bilner. Japanaponiýada her reanryň usullaryny öwredýän mekdepler hem köp.

Sumo ýapon Şintonyň dini däp-dessurlaryndan gelip çykýar. Adamlar gowy hasyl getirmegi umyt edip ybadathanada hasyl hudaýy üçin ýaryşlar geçirdiler. Nara we Heian döwründe sumo kazyýet sagady sportydy we Kamakura Sengoku döwründe sumo samuraý okuwynyň bir bölegine öwrüldi. Professional sumo göreşi häzirki sumo ýaryşyna gaty meňzeýän XVIII asyrda ýüze çykdy.

Kimono Japaneseaponiýanyň adaty milli geýiminiň ady. Japanaponiýada "zhewu" hem diýilýär. Kimono Hytaýda Sui we Tang nebereleriniň üýtgedilip gurulmagyndan soň modellendirildi. Biziň eramyzyň 8-nji we 9-njy asyrynda “Tang stili” eşikleri bir wagtlar Japanaponiýada meşhur bolupdyr. Geljekde özboluşly ýapon stilini döretmek üçin üýtgän hem bolsa, gadymy hytaý eşikleriniň käbir aýratynlyklaryny öz içine alýar. Aýallaryň kimonosynyň stilleriniň we reňkleriniň tapawudy ýaşyň we nikanyň alamatydyr. Mysal üçin, durmuşa çykmadyk gyzlar berk ýeňli daşky eşik geýýärler, durmuşa çykan aýallar giň ýeňli daşky eşikleri geýýärler; "Şimada" saç düzümini dakyň (ýapon saç düzümleriniň biri, jam görnüşinde), gyzyl ýakasy köýnek bolsa tegelek saçly gyz; Updo, öý hojalykçy aýal köýnek geýýär.

Japanaponiýada Fuji dagy, Toşodaý ybadathanasy, Tokio diňi we ş.m. ýaly köp gyzyklanýan ýerler bar, bularyň hemmesi dünýäde meşhur.

Fuji dagy: Fuji dagy (Fuji dagy) Honşunyň günorta-merkezinde ýerleşýär, beýikligi 3,776 metr. Japanaponiýanyň iň beýik depesi. Japaneseaponlar ony "mukaddes dag" hasaplaýarlar. Tokionapon milletiniň nyşany. Tokiodan 80 km uzaklykda. Şizuoka we amanamanashi etraplary 90,76 inedördül kilometre barabardyr. Tutuş dag konus şekilli we dagyň depesi ýylboýy gar bilen örtülendir. Fuji dagy Kenfeng, Hakusan, Kusuşidake, Oriýake, Izu, Jojodake, Komagatake we Mitake ýaly "Fuji sekiz pik" bilen gurşalandyr. Tang neberesiniň binagärlik äheňindäki binalar Japaneseaponiýanyň milli hazynasy hökmünde kesgitlenildi. Tang neberesiniň meşhur monah Jianzhenen (biziň eramyzyň 688-763-nji ýyllary) Japanaponiýa altynjy saparyndan soň, Týanpingbaoziniň (milady 759-njy ýyl) üçünji ýylynda gurluşyk işine başlap, takmynan 770-njy ýylda gurlup başlandy. Ybadathananyň derwezesindäki "Toşoti ybadathanasy" atly gyzyl baýdak, Japaneseapon imperatory Sýaoqian tarapyndan Wan Siziniň we Wan Sianziniň şriftine öýkünip ýazylýar.

Tokio diňi: Tokio diňi Tokioda ýerleşýär. 1958-nji ýylda guruldy we beýikligi 333 metr. Japanaponiýanyň iň beýik garaşsyz diňi Tokiodaky 7 teleýaýlym we 21 teleýaýlym bilen enjamlaşdyryldy. Röle stansiýalarynyň we ýaýlym stansiýalarynyň antennalaryny ýaýradýan radio. 100 metr beýiklikde iki gatly obserwatoriýa bar; 250 metr beýiklikde ýörite obserwatoriýa hem bar. Obserwatoriýanyň dört gapdalynda poldan üçege uly aýna penjireler bar, penjireler bolsa daşyna eňňit edýär. Obserwatoriýanyň üstünde durup, Tokio şäherine göz aýlap bilersiňiz we şäheri panoramaly görnüşde görüp bilersiňiz.

Tokio: Japanaponiýanyň paýtagty Tokio (Tokio), Honşudaky Kanto düzlüginiň günorta çetinde ýerleşýän häzirki zaman halkara şäheridir. 23 ýörite etrap, 27 şäher, 5 şäher, 8 oba we Umumy meýdany 2,155 inedördül kilometre we 12.54 million ilaty bolan Izu adalary we Ogasawara adalary dünýäniň iň köp ilatly şäherleriniň hataryna girýär.

Tokio Japanaponiýanyň syýasy merkezidir. Dolandyryş, kanun çykaryjy, kazyýet we beýleki döwlet edaralary bu ýerde jemlenendir. "Guanting köçesi" ady bilen tanalýan "Kasumigaseki" meýdany, Milli Diet binasyny, Courtokary kazyýeti we Daşary işler ministrligi, Halkara söwda we senagat ministrligi we Bilim ministrligi ýaly ministrler bilen baglanyşykly döwlet edaralaryny ýygnaýar. Öňki Edo galasy indi imperatoryň ýaşaýan Miýagi boldy.

Tokio Japanaponiýanyň ykdysady merkezidir. Japaneseaponiýanyň esasy kompaniýalary bu ýerde jemlenendir. Olaryň köpüsi Çiýoda, Çuo we Minato sebitlerinde paýlanýar. Tokio, günortada okokohama we gündogarda Çiba sebiti Japanaponiýada belli Keihinye senagat zolagyny emele getirýär. Esasy pudaklar demir we polat, gämi gurluşygy, maşyn öndürmek, himiýa, elektronika we ş.m. Tokionyň maliýe pudagy we söwdasy ösýär we içerki we daşary işewürlik ýygy-ýygydan bolýar. "Tokionyň ýüregi" diýlip atlandyrylýan Ginza, sebitdäki iň gülläp ösýän işewür etrapdyr.

Tokio Japanaponiýanyň medeni we bilim merkezidir. Dürli medeni edaralar gür ilatly, şol sanda ýurduň neşirýatlarynyň 80% -ini, iri we ösen enjamlaşdyrylan Milli muzeýi, Günbatar sungat muzeýini we Milli kitaphanany öz içine alýar. Tokioda ýerleşýän uniwersitetler Japanaponiýadaky uniwersitetleriň umumy sanynyň üçden bir bölegini tutýar we bu uniwersitetlerde okaýan talyplar ýurtdaky uniwersitetleriň umumy sanynyň ýarysyndan gowragyny düzýär.

Tokionyň gatnawy örän amatly. Sagatda 200 kilometre barabar bolan Şinkansen Tokiodan Kýuşuna we demirgazyk-gündogara çenli uzalýar. Metro ähli möhüm ýerlere diýen ýaly baryp biler. Demir ýollar, awtoulag ýollary, awiasiýa we ýük daşamak, tutuş ýurda we dünýä alyp barýan giň transport ulgamyny emele getirýär.

Osaka: Osaka (Osaka) Japanaponiýanyň Honşu adasynyň günorta-günbataryndaky Osaka aýlagynyň kenarynda, Seto Içer deňzine ýakyn ýerde ýerleşýär. Ol Osaka prefekturasynyň paýtagty we Kansaý sebitiniň senagat, söwda, suw, gury ýer we howa transport merkezi. 204 inedördül kilometre barabar şäher we 2,7 milliondan gowrak ilaty bar. Bu Japanaponiýanyň ikinji uly şäheridir. Bu ýerdäki howa ýumşak we çygly, pasyllarda hemişe gök öwüsýän güller we agaçlar bolýar, akymlar hemme ýerde aýlanýar, ýöne derýanyň üstündäki ýollary we köprüleri görüp, "suw paýtagty" we "sekiz ýüz sekiz köpri" suw şäheri we "müňlerçe köpriniň şäheri" diýlip hem atlandyrylýar.

Osaka gadymy döwürlerde "Naniwa", "Namba" diýlip hem atlandyrylýar we XIX asyrdan bäri Osaka diýilýär. Beöň II-nji asyrdan 6-njy asyra çenli bir wagtlar Japanaponiýanyň paýtagtydy. Seto Içer deňzine ýakynlygy sebäpli Osaka müňlerçe ýyl bäri gadymy paýtagt Nara we Kýoto derwezesi bolup, Japanaponiýanyň söwda we söwdany ösdürmek üçin iň irki ýerlerinden biridir. Tokugawa ýaragy döwründen bäri Osaka tutuş ýurduň ykdysady merkezine öwrüldi we "dünýäniň aşhanasy" diýilýär. Soň Osaka kem-kemden häzirki zaman senagat we söwda şäherine öwrüldi.

Osaka şäher gurmakda köp ýyllyk taryhy we gyzykly ýerler köp. Şolaryň arasynda Nara döwründäki gadymy imperiýa köşgi Namba köşgüniň harabalyklary, söweş, aýdym we deňiz howandarlygy gadymy taňrylaryna bagyşlanan Sumiýoşi Taýşa ybadathanasy we Heian döwründäki Taý Buddist ybadathanasy meşhur. Osaka gadymy döwürlerden bäri Hytaý bilen ýakyn medeni we ykdysady aragatnaşyk saklaýar. Japaneseaponiýanyň taryhynda Sui neberesine we Tang neberesine iberilen meşhur wekiller şol wagt Nambadan başlapdyr. Milady 608-nji ýylda Sui neberesiniň imperatory Yangangyň iberen wekili Pei Şiking hem Namba baryp görüpdir.

Sapporo: Sapporo Japanaponiýanyň Hokkaido şäheriniň paýtagty. Işikari düzlüginiň günbatar çetinde we oňa bagly depe meýdanynda ýerleşýär. 1118 inedördül kilometr meýdany tutýar we takmynan 1.8 million ilaty bar. Sapporo "giň we gurak ýer" manysyny berýän Ainu dilinden alyndy.

Sapporo Hokkaýdonyň ykdysady we medeni merkezi bolan Hokkaýdodaky iň uly şäherdir we senagaty hem birneme ösen. Esasan çaphana, kenep, süýt önümleri, metal önümleri, maşyn we agaç önümçiligi we beýleki senagat pudaklaryny öz içine alýar. Günbatar daglyk ýerlerde kömür känleri hem bar, tokaý çeşmeleri hem köp. Sapporoda ajaýyp seýilgähler, şäherde köp seýilgähler we ajaýyp ýerler, deňiz derejesinden bir kilometre golaý belentlikler we gyzgyn çeşmeler bolan daglyk ýerler bar.

Kýotonyň paýtagty: Kýoto şäheri (Kýoto) meýdany 827,90 inedördül kilometre barabar bolup, umumy ilaty 1,469,472 adam. Şeýle hem Kýoto prefekturasynyň merkezi. Hökümetiň karary bilen bellenen şäher we Tokioaponiýanyň iň köp ilatly ýedinji şäheri hökmünde Tokiony öz içine alýar. Osaka we Kobe bilen bilelikde "Keihanshin Metropoliten meýdany" bolýar.

Kýoto biziň eramyzyň 794-1869-njy ýyllar aralygynda Japanaponiýanyň paýtagty bolup, oňa "Heiankyo" diýilýär. Heiankyo Japanaponiýada Heian döwründe gurlup, Heian döwrüniň we Muromaçi döwrüniň paýtagty boldy we Japaneseaponiýanyň syýasy güýjüniň merkezi boldy; imperator Meijiniň Tokioda 1100 ýyllyk syýahatyna çenli, umuman Japanaponiýa imperatorynyň ýaşaýan şäheri bolupdy.

Şäher 1889-njy ýylda döredildi. Bu pudakda dokma önümleri agdyklyk edýär, ondan soň azyk önümleri (çakyr öndürmek we ş.m.), elektrik tehnikasy, ulag tehnikasy, neşir we çap, takyk tehnika, himiýa, mis gaýtadan işlemek we ş.m. Şäheriň günorta böleginde emele gelen Luonan senagat zolagy Hanşin senagat zolagynyň bir bölegidir. Kýoto gury ýer we howa transport merkezidir. Söwda ösüşi. Milli Kýoto uniwersiteti ýaly köp sanly kollej we uniwersitet bar. Syýahatçylyk pudagy, Gadagan edilen şäher we Heian mukaddesligi ýaly köp sanly taryhy ýadygärlikler we gadymy ýadygärlikler bilen ösdi. Şäheriň demirgazyk-günbataryndaky Araşiýamanyň etegindäki Guişan seýilgähinde 1979-njy ýylda Zhou Enlaýyň goşgusyna ýadygärlik guruldy.