Лаос Негизги маалымат
| Жергиликтүү убакыт | Сиздин убактыңыз |
|---|---|
|
|
|
| Жергиликтүү убакыт алкагы | Убакыт алкагынын айырмасы |
| UTC/GMT +7 саат |
| кеңдик / узундук |
|---|
| 18°12'18"N / 103°53'42"E |
| iso коддоо |
| LA / LAO |
| валюта |
| Кип (LAK) |
| Тил |
| Lao (official) French English various ethnic languages |
| электр энергиясы |
 Түндүк Америка-Япония 2 ийне түрү B US 3-пин түрүн териңиз C Европалык 2-пин түрүн киргизиңиз  F-Shuko сайгычы |
| Улуттук желек |
|---|
 |
| капитал |
| Вьентьян |
| банктардын тизмеси |
| Лаос банктардын тизмеси |
| калк |
| 6,368,162 |
| аймак |
| 236,800 KM2 |
| GDP (USD) |
| 10,100,000,000 |
| телефон |
| 112,000 |
| Уюлдук телефон |
| 6,492,000 |
| Интернет-хосттордун саны |
| 1,532 |
| Интернет колдонуучулардын саны |
| 300,000 |
Лаос киришүү
|
Лаос 236,800 чарчы чакырым аянтты ээлеп, Индокытай жарым аралынын түндүк бөлүгүндө, деңизге чыкпаган мамлекетте жайгашкан, түндүгүнөн Кытай, түштүгүнөн Камбоджа, чыгышынан Вьетнам, түндүк-батышынан Мьянма жана түштүк-батышынан Таиланд менен чектешет. Аймагынын 80% тоолуу жана бөксө тоолор ээлейт, көбүнчө токойлор ээлейт.Рельефинин түндүгүндө бийик, түштүгүндө төмөн.Түндүгү Кытайдын Юннань аймагындагы Батыш Юнань платосу менен чектешет.Чыгышында эски жана Вьетнам чек аралары Чаншань тоолору түзгөн бөксө тоо, батышы - Меконг өрөөнү жана Меконг. Анын куймаларынын боюндагы ойдуңдар жана майда түздүктөр. Тропикалык жана субтропиктик муссон климаты бар, жаан-чачындуу жана кургакчыл мезгилдерге бөлүнөт. Лаос Элдик Демократиялык Республикасы деп аталган Лаос - Индокытай жарым аралынын түндүк бөлүгүндө жайгашкан деңизге чыкпаган өлкө. Түндүгүнөн Кытай, түштүгүнөн Камбоджа, чыгышынан Вьетнам, түндүк-батышынан Мьянма, түштүк-батышынан Таиланд менен чектешет. Аймагынын 80% тоолуу жана бөксө тоолорду ээлейт, көбүнчө токойлор ээлейт, ал "Индокытайдын чатыры" деп аталат. Рельефинин түндүгүндө бийик жана түштүгүндө төмөн, ал Кытайдын түндүгүндө Юннандагы Батыш Юньнань бөксө тоосу, чыгышында эски жана Вьетнамдын чектеринде Чаншань тоо кыркалары, ошондой эле Меконг дарыясынын боюндагы бассейндер жана чакан түздүктөр жана батышта анын куймалары менен чектешет. Бүткүл өлкө түндүктөн түштүккө карай Шанглиао, Чжунляо жана Сиаляо деп бөлүнөт.Шанляо эң жогорку рельефке ээ, ал эми Чуанхоу бөксө тоосу деңиз деңгээлинен 2000-2800 метр бийиктикте. Эң бийик чоку Биа Тоосу деңиз деңгээлинен 2820 метр бийиктикте. Кытайдан башталган Меконг дарыясы 1900 чакырым батыш тарапка агып өткөн ири дарыя болуп саналат. Тропикалык жана субтропиктик муссон климаты бар, жаан-чачындуу жана кургакчыл мезгилдерге бөлүнөт. Лаос узак тарыхка ээ.Ланкаң Падышалыгы 14-кылымда түптөлгөн.Ал бир кезде Түштүк-Чыгыш Азиядагы эң гүлдөгөн өлкөлөрдүн бири болгон. 1707-1713-жылдар аралыгында Луанг Прабанг династиясы, Вьентьян династиясы жана Чампасай династиясы түзүлгөн. 1779-жылдан 19-кылымдын ортосуна чейин, аны акырындык менен Сиам басып алган. 1893-жылы Франциянын протектораты болуп калган. Япония тарабынан 1940-жылы басып алынган. Лаос 1945-жылы көз карандысыздыгын жарыялаган. 1975-жылы декабрда монархия жоюлуп, Лаос Элдик Демократиялык Республикасы негизделген. Мамлекеттик желек: Желек бетиндеги орто параллель тик бурчтук көк түстө, ал желек аянтынын жарымын ээлейт, ал эми үстү жана асты кызыл тик бурчтуктар, алардын ар бири желек аянтынын төрттөн бирин ээлейт. Көк бөлүктүн ортосунда ак тегерек дөңгөлөк, ал эми дөңгөлөктүн диаметри көк бөлүктүн туурасынын бештен төрт бөлүгүн түзөт. Көк түс төрөттү, кызыл ыңкылапты билдирет, ал эми ак дөңгөлөк толгон айды билдирет. Бул желек алгач Лаостун патриоттук фронтунун желеги болгон. Калкынын саны 6 миллионго жакын (2006). Өлкөдө болжол менен үч этникалык топко бөлүнгөн 60тан ашуун уруулар бар: Лаолонг, Лаотинг жана Лаосонг. Тургундардын 85% буддизмге ишенишет жана лаосто сүйлөйт. Лаос суу ресурстарына бай. Ал тик жана кызыл сандал жыгачтары сыяктуу баалуу токойлорго бай.Токой аянты болжол менен 9 миллион гектарды түзөт, ал эми республиканын токой менен жабылышы 42% га жакын. Лаостун экономикасынын негизин айыл чарба түзөт, ал эми айыл чарба калкынын үлүшү өлкөнүн калкынын 90% түзөт. Негизинен күрүч, жүгөрү, картошка, кофе, тамеки, жер жаңгак жана пахта өстүрүлөт. Өлкөнүн айдоо жерлеринин аянты болжол менен 747,000 га. Лаостун өнөр жайы начар. Негизги өнөр жай ишканаларына электр энергиясын өндүрүү, тилүү, тоо-кен казып алуу, темир иштетүү, кийим-кече жана тамак-аш ж.б. кирет, ошондой эле чакан ремонттук мастерскойлор жана токуу, бамбук жана жыгач иштетүүчү цехтер кирет. Лаосто темир жол жок, ал эми транспорт негизинен унаа, суу жана абадан көз каранды. Вьентьян : Лаостун борбору Вьентьян (Вьентьян) - байыркы тарыхый шаар.Бул жерде 16-кылымдын ортосунда Сет Тиланын падышасы Луанг Прабангдан борборун көчүрүп келгенден бери келе жатат. Бул Лаостун саясий, экономикалык жана маданий борбору. Вьентьянга Сайфенг деген ысым берилген, ал 16-кылымда Винкан деп аталып калган. Вьентьяндын аты "сандал дарагы шаары" дегенди билдирет.Бул жерде сандал көп болгон деп айтылып жүрөт. Вьентьян Меконг дарыясынын ортоңку агымынын сол жээгинде, дарыянын аркы өйүзүндө Таиландды көздөй жайгашкан, 616000 калкы (2001), бул Лаостогу ири өнөр жай жана соода шаары. Шаардын бардык жерлеринде ар кандай ибадатканаларды жана байыркы мунараларды көрүүгө болот. 17-18-кылымда Вьентьян гүлдөгөн соода борбору болгон. Азыр Вьентьян - Лаостогу ири өнөр жай жана соода шаары, өлкөдө эң көп заводдор, цехтер жана дүкөндөр бар. Негизги тармактары жыгач, цемент, кыш жана плиткалар, текстиль, күрүч фабрика, тамеки, ширеңке ж.б. токуу жана алтын жана күмүш зергер буюмдары белгилүү. Шаардын чет жакаларында тузга бай туз кудуктары бар. Вьентьян ошондой эле жыгачты жыгачтарды жайылтуучу борбор. |