Mae'r Congo (Brazzaville) yn cwmpasu ardal o 342,000 cilomedr sgwâr. Mae wedi'i leoli yng nghanol a gorllewin Affrica. Mae'n gyfagos i'r Congo (DRC) ac Angola yn y dwyrain a'r de, Canol Affrica a Chamerŵn yn y gogledd, Gabon yn y gorllewin, a Chefnfor yr Iwerydd yn y de-orllewin. Mae'r arfordir yn fwy na 150 cilomedr o hyd. Mae'r gogledd-ddwyrain yn wastad 300 metr uwch lefel y môr, sy'n rhan o Fasn y Congo, mae'r de a'r gogledd-orllewin yn llwyfandir, y de-orllewin yw'r iseldiroedd arfordirol, a Mynyddoedd Mayongbe rhwng y llwyfandir a'r iseldiroedd arfordirol. Mae gan y rhan ddeheuol hinsawdd glaswelltir drofannol, ac mae gan y rhannau canolog a gogleddol hinsawdd coedwig law drofannol gyda thymheredd uchel a lleithder uchel.

Overview

Mae'r Congo, enw llawn Gweriniaeth y Congo, yn cwmpasu ardal o 342,000 cilomedr sgwâr. Mae wedi'i leoli yng nghanol a gorllewin Affrica, gyda Congo (Kinshasa) ac Angola yn y dwyrain a'r de, Canol Affrica a Chamerŵn yn y gogledd, Gabon yn y gorllewin, a Chefnfor yr Iwerydd yn y de-orllewin. Mae'r morlin yn fwy na 150 cilomedr o hyd. Mae'r gogledd-ddwyrain yn wastadedd gydag uchder o 300 metr, sy'n rhan o Fasn y Congo; mae'r de a'r gogledd-orllewin yn llwyfandir gydag uchder o 500-1000 metr; mae'r de-orllewin yn iseldir arfordirol; rhwng y llwyfandir a'r iseldir arfordirol mae Mynydd Mayongbe. Rhan o Afon Congo (Afon Zaire) a'i llednant Ubangi yw'r afon ar y ffin â Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo. Mae llednentydd Afon Congo yn y diriogaeth yn cynnwys Afon Sanga ac Afon Likuala, ac mae Afon Kuylu yn mynd i mewn i'r môr yn unig. Mae gan y rhan ddeheuol hinsawdd glaswelltir drofannol, ac mae gan y rhannau canolog a gogleddol hinsawdd coedwig law drofannol gyda thymheredd uchel a lleithder uchel.

Cyfanswm poblogaeth y Congo yw 4 miliwn (2004). Mae Congo yn wlad aml-ethnig, gyda 56 cenedligrwydd o wahanol feintiau. Y grŵp ethnig mwyaf yw'r Congo yn y de, gan gyfrif am oddeutu 45% o gyfanswm y boblogaeth; roedd y Mbohi yn y gogledd yn cyfrif am 16%; roedd y Taikai yn yr ardal ganolog yn cyfrif am 20%, ac roedd nifer fach o bylchau yn byw yng nghoedwigoedd gwyryf y gogledd. Ffrangeg yw'r iaith swyddogol. Yr iaith genedlaethol yw Congo, Monukutuba yn y de, a Lingala yn y gogledd. Mae mwy na hanner trigolion y wlad yn credu mewn crefyddau cyntefig, mae 26% yn credu mewn Catholigiaeth, 10% yn credu mewn Cristnogaeth, a 3% yn credu yn Islam.

Mae'r Congo wedi'i rannu'n 10 talaith, 6 bwrdeistref ac 83 sir.

Ar ddiwedd y 13eg ganrif a dechrau'r 14eg ganrif, sefydlodd pobl Bantu Deyrnas y Congo yn rhannau isaf Afon Congo. Ers y 15fed ganrif, mae gwladychwyr Portiwgaleg, Prydain a Ffrainc wedi goresgyn un ar ôl y llall. Ym 1884, dynododd Cynhadledd Berlin yr ardal i'r dwyrain o Afon Congo fel trefedigaeth Wlad Belg, sydd bellach yn Zaire, a'r ardal i'r gorllewin fel trefedigaeth Ffrengig, sydd bellach yn Congo. Yn 1910, meddiannodd Ffrainc Congo. Daeth yn weriniaeth ymreolaethol ym mis Tachwedd 1958, ond arhosodd yn y "Gymuned Ffrengig". Ar Awst 15, 1960, enillodd Congo annibyniaeth lwyr a chafodd ei henwi'n Weriniaeth y Congo. Ar 31 Mehefin, 1968, ailenwyd y wlad yn People’s Republic of the Congo. Yn 1991, penderfynwyd newid enw’r wlad i People’s Republic of Congo i Weriniaeth y Congo, wrth ailafael yn y defnydd o’r faner ac anthem genedlaethol annibyniaeth.

Baner genedlaethol: Mae'n betryal gyda chymhareb hyd i led o 3: 2. Mae wyneb y faner yn cynnwys gwyrdd, melyn a choch. Mae'r chwith uchaf yn wyrdd, a'r dde isaf yn goch. Mae rhuban melyn yn rhedeg yn groeslinol o'r gornel chwith isaf i'r gornel dde uchaf. Mae gwyrdd yn symbol o adnoddau coedwig a gobaith ar gyfer y dyfodol, mae melyn yn cynrychioli gonestrwydd, goddefgarwch a hunan-barch, ac mae coch yn cynrychioli angerdd.

Mae Gweriniaeth y Congo yn gyfoethog o adnoddau naturiol. Yn ogystal ag olew a phren, mae ganddi hefyd nifer fawr o fwynau sylfaenol heb eu datblygu, fel haearn (cronfeydd mwyn haearn profedig 1 biliwn o dunelli), potasiwm, ffosfforws, sinc, plwm, copr, manganîs, aur, wraniwm a diemwntau. Mae'r cronfeydd nwy naturiol yn 1 triliwn o fetrau ciwbig. Nid oes bron unrhyw ddiwydiant cenedlaethol yn y Congo, mae amaethyddiaeth yn ôl, nid yw bwyd yn hunangynhaliol, ac mae'r economi yn ôl yn gyffredinol. Ond o ran rhanbarthau, mae'r De yn well na'r Gogledd. Oherwydd bod Rheilffordd y Cefnfor o Pointe Noire i Brazzaville yn croesi de Congo, mae'r cludiant cymharol gyfleus wedi hyrwyddo datblygiad economaidd yr ardaloedd ar hyd y llwybr. Mae diwydiannau prosesu a gweithgynhyrchu'r Congo wedi'u crynhoi yn bennaf yn nhair dinas ddeheuol Pointe-Noire, Brazzaville ac Enkay.

Basn Afon Congo yw'r ail goedwig law drofannol fwyaf yn y byd ar ôl coedwig law yr Amason. Afon Congo hefyd yw'r ail afon fwyaf yn Affrica ar ôl Afon Nile. Mae "coridor" Afon Congo yn atyniad pwysig i dwristiaid yng Nghanol Affrica. Mae'n darlunio tirweddau naturiol a diwylliannol Basn Afon Congo yn ddarlun lliwgar. Gan fynd â chwch o Brazzaville, y peth cyntaf a welwch yw Ynys Mbamu. Mae hwn yn far tywod a ffurfiwyd gan effaith lluosflwydd Afon Congo. Mae wedi'i gysgodi gan goed gwyrdd, tonnau glas a thonnau mân, ac yn hyfryd, gan ddenu nifer fawr o feirdd, Peintwyr a thwristiaid tramor. Pan fydd y llong yn hwylio heibio Maruku-Tresio, mae'n mynd i mewn i "goridor" enwog Afon Congo.