Kongo (Brazawil) meýdany 342,000 inedördül kilometre barabardyr. Merkezi we günbatar Afrikada ýerleşýär. Gündogarda we günortada Kongo (DRC) we Angola, demirgazykda Merkezi Afrika we Kamerun, günbatarda Gabon we günorta-günbatarda Atlantik ummany ýerleşýär. Kenar ýakasynyň uzynlygy 150 kilometrden gowrak. Demirgazyk-gündogar deňiz derejesinden 300 metr beýiklikdäki düzlük bolup, Kongo basseýniniň bir bölegi, günorta we demirgazyk-günbatar belentlikler, günorta-günbatar kenarýaka peslikler we daglyk ýerler bilen kenarýaka peslikleriň arasyndaky Maýongbe daglarydyr. Günorta böleginde tropiki otluk howasy, merkezi we demirgazyk böleklerinde ýokary temperatura we ýokary çyglylyk bilen tropiki ýagyş tokaý howasy bar.

Gözden geçirmek

Kongo Respublikasynyň doly ady 342,000 inedördül kilometre barabardyr. Merkezi we günbatar Afrikada, gündogarda we günortada Kongo (Kinşasa) we Angola, demirgazykda Merkezi Afrika we Kamerun, günbatarda Gabon we günorta-günbatarda Atlantik ummany bilen ýerleşýär. Kenar ýakasynyň uzynlygy 150 kilometrden gowrak. Demirgazyk-gündogar, Kongo basseýniniň bir bölegi bolan 300 metr belentlikdäki düzlük; günorta we demirgazyk-günbatar beýikligi 500-1000 metr; günorta-günbatar kenarýaka peslik; platon bilen kenarýaka peslik Maýongbe dagydyr. Kongo derýasynyň bir bölegi (Zaire derýasy) we goşundy Ubangi derýasy Kongo Demokratik Respublikasy bilen serhet derýasydyr. Bu ýerdäki Kongo derýasynyň goşundylary Sanga derýasyny we Likuala derýasyny öz içine alýar we Kuýlu derýasy diňe deňze girýär. Günorta böleginde tropiki otluk howasy, merkezi we demirgazyk böleklerinde ýokary temperatura we ýokary çyglylyk bilen tropiki ýagyş tokaý howasy bar.

Kongonyň umumy ilaty 4 million (2004). Kongo köp milletli ýurt, dürli ululykdaky 56 millet bar. Iň uly etnik topar günortadaky Kongo bolup, umumy ilatyň 45% -ini tutýar; demirgazykdaky Mbohi 16%, merkezi sebitdäki Taýkaý 20%, demirgazykdaky bakja tokaýlarynda az sanly pigmi ýaşaýardy. Resmi dil fransuz dilidir. Milli dil Kongo, günortada Monukutuba we demirgazykda Lingala. Residentsurduň ýaşaýjylarynyň ýarysyndan gowragy başlangyç dinlere, 26% katoliklige, 10% hristian dinine we 3% yslama ynanýar.

Kongo 10 welaýata, 6 häkimlige we 83 okruga bölünýär.

XIII asyryň ahyrynda we XIV asyryň başynda Bantu halky Kongo derýasynyň aşaky akymynda Kongo Patyşalygyny esaslandyrdy. XV asyrdan bäri portugaliýalylar, iňlisler we fransuz kolonistleri yzly-yzyna çozýarlar. 1884-nji ýylda Berlin konferensiýasy Kongo derýasynyň gündogaryndaky sebiti Belgiýanyň koloniýasy, häzirki Zaýre we günbataryndaky ýer fransuz koloniýasy, häzirki Kongo diýip kesgitledi. 1910-njy ýylda Fransiýa Kongony basyp aldy. 1958-nji ýylyň noýabr aýynda özbaşdak respublikan boldy, emma "Fransuz jemgyýetinde" galdy. 1960-njy ýylyň 15-nji awgustynda Kongo doly garaşsyzlyga eýe bolup, Kongo Respublikasy diýlip atlandyryldy. 1968-nji ýylyň 31-nji iýunynda bu ýurt Kongo Halk Respublikasy diýlip atlandyryldy. 1991-nji ýylda baýdagyň we garaşsyzlyk döwlet gimniniň ulanylmagyny dowam etdirip, ýurduň adyny Kongo Halk Respublikasyna Kongo Respublikasyna üýtgetmek kararyna gelindi.

Döwlet baýdagy: Uzynlygy 3: 2 ini bilen gönüburçly. Baýdagyň üstü ýaşyl, sary we gyzyl üç reňkden durýar. Leftokarky çep ýaşyl, aşaky sag bolsa gyzyl. Sary lenta aşaky çep burçdan ýokarky sag burçuna diagonally hereket edýär. Greenaşyl tokaý baýlyklaryny we geljege umyt, sary dogruçyllygy, çydamlylygy we özüňe hormat goýmagy, gyzyl bolsa hyjuwy aňladýar.

Kongo respublikasy tebigy baýlyklara baý. Nebitden we agaçdan başga-da, demir ýaly demir (magdan känleriniň ätiýaçlyklary subut edilen) ýaly köp sanly özleşdirilmedik esasy minerallary bar. 1 milliard tonna), kaliý, fosfor, sink, gurşun, mis, marganes, altyn, uran we göwher. Tebigy gaz gorlary 1 trillion kub metrdir. Kongoda milli senagat ýok diýen ýaly, oba hojalygy yza galak, azyk öz-özüne ýeterlik däl we ykdysadyýet umuman yza galýar. Emma sebitler boýunça Günorta Demirgazykdan has gowudyr. Pointe Noire-den Brazawil şäherine çenli bolan Okean demir ýoly, Kongonyň günortasyndan geçýändigi sebäpli, has amatly transport bu ugurdaky sebitleriň ykdysady ösüşine kömek etdi. Kongonyň gaýtadan işleýän we önümçilik pudaklary esasan Pointe-Noire, Brazawil we Enkaý şäherleriniň üç şäherinde jemlenendir.

Kongo derýasynyň basseýni, Amazon ýagyş tokaýlygyndan soň dünýädäki ikinji uly tropiki ýagyş tokaý sebitidir. Kongo derýasy Afrikada Nil derýasyndan soň ikinji ýerde durýar. Kongo derýasynyň "koridory" Merkezi Afrikanyň möhüm syýahatçylyk merkezidir. Kongo derýasynyň basseýniniň tebigy we medeni landşaftlaryny reňkli şekillendirýär. Brazzawilden gaýyk alyp, ilkinji görýän zadyňyz Mbamu adasy. Bu Kongo derýasynyň köp ýyllyk täsiri netijesinde emele gelen çägelikdir. Greenaşyl agaçlar, gök tolkunlar we ajaýyp tolkunlar we ajaýyp, köp şahyry özüne çekýän Suratkeşler we daşary ýurtly syýahatçylar. Gämi Maruku-Tresiodan geçip barýarka, Kongo derýasynyň meşhur "koridoryna" girýär.