Bolgariýa Respublikasynyň doly ady 111001,9 inedördül kilometre (derýa suwlaryny goşmak bilen) meýdany tutýar. Balkanewropanyň Balkan ýarym adasynyň günorta-gündogarynda ýerleşýär. Demirgazykda Rumyniýa, günortada Türkiýe we Gresiýa, günbatarda Serbiýa we Çernogoriýa (ugugoslawiýa) we Makedoniýa, gündogarda Gara deňiz bilen serhetleşýär. Kenar ýakasynyň uzynlygy 378 kilometre barabardyr. Tutuş meýdanyň 70% daglyk we depe. Balkan daglary merkezi bölegini kesip geçýär, demirgazykda giň Dunaý düzlügi, günortada Rodop daglary we Maritsa jülgesi pes ýerleri. Esasy dag gerşi Rila dag gerşidir (Musalanyň esasy depesi deňiz derejesinden 2925 metr beýiklikde we Balkan ýarym adasyndaky iň beýik belentlikdir). Dunaý we Maritsa esasy derýalardyr. Demirgazykda kontinental howa, günortada Ortaýer deňzi howasy bar. Ortaça temperatura ýanwar -2-2 ℃ we 23-25-nji iýul is. Ortaça ýyllyk ýagyş düzlüklerde 450 mm, daglyk ýerlerde 1300 mm. Tebigy şertler has gowudyr, daglar, depeler, düzlükler we beýleki ýerler, köller we derýalar kesişýär we tokaý bilen örtügi 30% töweregi.

Bolgariýa 28 sebite we 254 şäherçä bölünýär.

Bolgarlaryň ata-babalary Merkezi Aziýadan göçüp, 395-nji ýylda Wizantiýa imperiýasyna goşulan gadymy bolgarlardy. 681-nji ýylda Han Asbaruçyň ýolbaşçylygynda slawýanlar, gadymy bolgarlar we trakiýalylar Wizantiýa goşunyny ýeňip, Dunaý jülgesinde Bolgariýanyň Slawýan Patyşalygyny (taryhda ilkinji Bolgariýa Patyşalygy) gurupdyrlar. 1018-nji ýylda ýene Wizantiýa basyp aldy. 1185-nji ýylda bolgarlar gozgalaň turuzdylar we Bolgariýanyň Ikinji Patyşalygyny döretdiler. 1396-njy ýylda Türk Osman imperiýasy tarapyndan basylyp alyndy. 1877-nji ýylda Russiýa-Türk urşy gutarandan soň, Bolgariýa türk dolandyryşyndan garaşsyzlyk aldy we bir gezek birleşmegi gazandy. Şeýle-de bolsa, uruşdan halys Russiýa Iňlisleriň, Germaniýanyň, Awstro-Wengriýanyň we beýleki günbatar güýçleriniň basyşyna çydap bilmedi. 1878-nji ýylyň 13-nji iýulynda gol çekilen "Berlin şertnamasyna" görä Bolgariýa üç bölege bölündi: demirgazyk Bolgariýanyň, Gündogar Rumiliýanyň we günortada Makedoniýanyň şazadasy. 1885-nji ýylda Bolgariýa Demirgazyk bilen Günortanyň birleşmegine ýene bir gezek göz ýetirdi. Bolgariýa iki jahan urşunda-da ýeňildi. Faşistik re 194im 1944-nji ýylda agdaryldy we Watan fronty hökümeti döredildi. Monarhiýa 1946-njy ýylyň sentýabr aýynda ýatyryldy we Bolgariýa Halk Respublikasy şol ýylyň 15-nji sentýabrynda yglan edildi. 1990urt 1990-njy ýylda Bolgariýa Respublikasy diýlip atlandyryldy.

Döwlet baýdagy: uzynlygy 5: 3 bolan ini bilen gönüburçly. Üç sany paralel we deň gorizontal gönüburçlukdan ybarat, ak, ýaşyl we ýokardan aşaklygyna gyzyl. Ak, halkyň parahatçylyga we erkinlige bolan söýgüsini, ýaşyl oba hojalygyny we ýurduň esasy baýlygyny, gyzyl bolsa söweşijileriň ganyny alamatlandyrýar. Ak we gyzyl gadymy Bohemiýa şalygynyň däp bolan reňkleridir.

Bolgariýanyň 7,72 million ilaty bar (2005-nji ýylyň ahyryna). Bolgarlar 85%, türk milletleri 10%, galanlary gypjaklar. Bolgar (slawýan dili maşgalasy) resmi dil we umumy dil, türkler bolsa azlyklaryň esasy dilidir. Residentsaşaýjylaryň köpüsi prawoslaw kilisesine, käbirleri bolsa yslama ynanýarlar.

Bolgariýa tebigy baýlyklarda garyp. Esasy mineral ýataklary kömür, gurşun, sink, mis, demir, uran, marganes, hrom, mineral duz we az mukdarda nebitdir. Tokaý meýdany 3,88 million gektar bolup, ýurduň umumy meýdanynyň 35% -ini tutýar. Bao taryhda oba hojalygydyr we esasy oba hojalyk önümleri däne, temmäki we gök önümlerdir. Esasanam oba hojalyk önümlerini gaýtadan işlemekde gatyk we çakyr demlemek tehnologiýasy bilen meşhurdyr. Esasy senagat pudaklary metallurgiýa, maşyn öndürmek, himiýa, elektrik we elektronika, azyk we dokma önümlerini öz içine alýar. 1989-njy ýylyň ahyrynda Baosteel kem-kemden bazar ykdysadyýetine geçdi, deň şertlerde hususy eýeçiligi goşmak bilen dürli eýeçilik ykdysadyýetlerini ösdürdi we oba hojalygyny, ýeňil senagaty, syýahatçylygy we hyzmat pudagyny ösdürmäge ileri tutdy. Daşary söwda Bolgariýanyň ykdysadyýetinde möhüm orny eýeleýär. Esasy import edilýän önümler energiýa, himiýa, elektronika we beýleki önümler, eksport önümleri esasan ýeňil senagat önümleri, himiýa önümleri, azyk, tehnika we reňkli metallardyr. Syýahatçylyk pudagy birneme ösdi.

Sofiýa: Bolgariýanyň paýtagty Sofiýa milli syýasy, ykdysady we medeni merkezdir. Ol Bolgariýanyň merkezi we günbatarynda, daglar bilen gurşalan Sofiýa basseýninde ýerleşýär. 167 inedördül kilometr meýdany we 1,2 million töweregi ilaty bolan Iskar derýasyny we goşundylaryny öz içine alýar. Sofiýa gadymy döwürlerde Sedika we Sredtz diýlip atlandyrylypdyr we ahyrsoňy XIV asyrda Keramatly Sofiýa buthanasynyň adyna Sofiýa dakylýar. Sofiýa 1879-njy ýylda paýtagt hökmünde bellendi. Bolgariýa 1908-nji ýylda Osman imperiýasyndan garaşsyzlygyny yglan etdi we Sofiýa garaşsyz Bolgariýanyň paýtagty boldy.

Sofiýa özüne çekiji syýahatçylyk şypahanasy we dünýä belli bag şäheridir. Onuň köçeleri, meýdançalary we ýaşaýyş ýerleri gök öwüsýän daş-töweregi gurşap alýar, şäher ýerlerinde bulvarlar, gazonlar we baglar köp. Binalaryň köpüsi ak ýa-da açyk sary bolup, reňkli gülleri we agaçlary görkezýär, olary gaty ümsüm we owadan edýär. Köçelerde köp gül dükanlary we gül dükanlary bar. Raýatlar köplenç gül ekmegi we gül bermegi halaýarlar. Iň meşhurlary dowamly diant, çigildem we gyzyl gül. Keramiki plitkalar bilen örtülen giň rus bulwary boýunça Sofiýa meýdanyndan Bürgüt köprüsine çenli ýolda bir kilometrden hem az ýolda 4 sany owadan bag bar.

Osman imperiýasy Sofiýany basyp alanda, şäher köp zyýan çekdi. Gadymy binalaryň arasynda diňe 2-nji asyrda gurlan Sankt-Jorj buthanasy we 4-nji asyryň başynda gurlan Keramatly Sofiýa buthanasy bar. Saklaň. Merkezi meýdançada Dimitrowyň mawzoleýi, hökümet binasy we milli galereýa bar. Köçeleriň hemmesi diýen ýaly merkezi meýdançadan çykýar. Meýdanyň golaýynda Ynkylap muzeýi, Aleksandr Newskiý buthanasy we ş.m. Ybadathananyň gapdalynda meşhur bolgar ýazyjysy Wazowyň büsti bilen mazary ýerleşýär.