New Zealand waxay ku taalaa koonfurta Pacific, inta udhaxeysa Antarctica iyo dhulbaraha. Ku wajahnaa Australia dhanka badda Tasman dhanka galbeed, Tonga iyo Fiji waqooyiga. New Zealand waxay ka kooban tahay North Island, South Island, Stewart Island iyo qaar ka mid ah jasiirado yaryar oo u dhow, oo baaxadoodu dhan tahay in ka badan 270,000 kilomitir oo laba jibbaaran. Niyuusiilaan waxaa loo yaqaanaa "cagaar". In kasta oo dhulku buuraley yahay, haddana buuraha iyo buuruhu waxay leeyihiin in ka badan 75% wadarta aaggooda, laakiin halkan waxaa ku yaal cimilo dhex dhexaad ah, oo leh kala duwanaansho heerkulka oo aad u yar afarta xilli, koritaanka dhirtu waa mid aad u cagaaran, daaqa dabiiciga ah ama beeraha ayaa leh aagga badh. Kaymaha iyo daaqa baaxadda leh waxay New Zealand ka dhigayaan boqortooyo cagaaran. Niyuusiilaan waxay hodan ku tahay kheyraadka tamarta korontada laga dhaliyo, 80% korantada dalku waa biyo-soosaare. Aagga kayntu waa qiyaastii 29% bedka dalka, deegaanka bay'adduna aad buu u wanaagsan yahay. Jasiiradda Woqooyi waxay leedahay volcano badan iyo ilo biyo kulul, Jasiiradda Koonfurta waxay leedahay glaciers iyo harooyin badan.

New Zealand waxaa loo qaybiyaa 12 gobol, oo leh 74 hay'ad maamul goboleed (oo ay kujiraan 15 hoolalka magaalada, 58 golayaasha degmada iyo Baarlamaanka Jasiiradaha Chatham). 12-ka gobol ayaa kala ah: Northland, Auckland, Waikato, Plenty Bay, Hawke's Bay, Taranaki, Manawatu-Wanganui, Wellington, West Bank, Canterbury, Otago iyo Southland.

Maori waxay ahaayeen deggeneyaashii ugu horreeyay ee New Zealand. Qarnigii 14aad ee miilaadiga, Maori wuxuu ka yimid New Zealand kana yimid Polynesia si uu u dego wuxuuna noqday dadkii ugu horeeyey ee degan New Zealand Waxay adeegsadeen ereyga Polynesian \ "aotearoa \" si ay u samaystaan ​​magaceeda oo macnaheedu yahay "meel cagaaran oo leh daruuro cad". Markay ahayd 1642, badmareenkii reer Holland Abel Tasman ayaa soo degay halkan wuxuuna ugu magac daray "New Zeeland". Laga soo bilaabo 1769 ilaa 1777, Kabtanka Ingiriiska James Cook wuxuu booqday New Zealand shan jeer si uu u soo indho indheeyo oo uu u sawiro khariidado Intaas ka dib, Ingiriisku wuxuu u haajiray meeshan tiro aad u badan wuxuuna ku dhawaaqay qabsashada New Zealand, isagoo u beddelay magaca jasiiradda Dutch "New Zeeland" una beddelay Ingiriis "New Zealand". 1840-kii, Ingriisku wuxuu ku daray dhulkan dhulkii Boqortooyada Ingiriiska. Sannadkii 1907, Ingiriisku wuxuu oggolaaday xorriyadda New Zealand wuxuuna noqday xukunka Barwaaqo Sooranka, siyaasaddii, dhaqaalihii, iyo diblomaasiyadi weli waxay ku jireen gacanta Ingiriiska. 1931, Barlamaanka Ingriiska wuxuu meel mariyey Sharciga Westminster.Sida ku xusan falkan, New Zealand waxay heshay madaxbanaani buuxda sanadkii 1947 ilaa iyo hadana waxay xubin ka tahay Barwaaqo Sooranka.

Calanka qaranka: Waa leydi jiif ah oo le'eg cabirka dhererka iyo ballaca 2: 1. Dhulka calanku waa buluug mugdi ah, bidixda kore waa qaabka "mitirka" casaanka iyo caddaanka ah ee calanka Ingiriiska, midigtuna waxay leedahay afar xiddigood oo casaan ah oo shan gees leh oo leh soohdinno cad. New Zealand waa xubin ka mid ah Barwaaqo Sooranka.Natiijooyinka casaanka iyo caddaanka "bariiska" waxay muujinayaan xiriirka soojireenka ah ee Boqortooyada Midowday; afarta xiddigood waxay matalayaan Isutagga Koofureed, oo tilmaamaysa in waddanku ku yaallo koonfuurta koonfureed, waxayna sidoo kale astaan ​​u tahay madaxbannaanida iyo rajada.

New Zealand waxaa ku nool 4.177 milyan (Marso 2007). Kuwaas waxaa ka mid ah, faraca muhaajiriinta reer yurub ee gaaraya 78.8%, Maori waxay la xisaabtamayeen 14.5%, iyo Aasiya oo lagu xisaabtamo 6.7%. 75% dadku waxay ku nool yihiin Waqooyiga Jasiiradda. Tirada dadka ku nool aagga Auckland waxay gaarayaan 30.7% guud ahaan tirada dadka ku nool waddanka. Dadka ku nool Wellington, caasimada, waxay gaarayaan ilaa 11% guud ahaan tirada dadka wadanka. Auckland waa magaalada ugu dadka badan wadanka; Christchurch oo ku taal Koonfurta Jasiiradda waa magaalada labaad ee ugu weyn dalka. Luuqadaha rasmiga ah waa Ingiriis iyo Maori. Ingiriisiga guud, Maori waxay ku hadlaan Maori. 70% dadka degan waxay aaminsanyihiin Protestantism iyo Katooliga.

Niyuusiilaan waa wadan dhaqaale ahaan horumarsan, dhaqashada xoolahana waa aasaaska dhaqaalaheeda, dhoofinta New Zealand ee wax soo saarka beeraha iyo xanaanada xoolaha waxay ka dhigan tahay 50% wadarta dhoofinta, iyo dhoofinta digaaga, waxyaabaha caanaha laga sameeyo iyo dhogorta dhogorta leh ayaa ugu horeysa aduunka. Mid. New Zealand sidoo kale waa soosaaraha iyo dhoofinta jilicsan ee jilicsan ee adduunka ugu weyn, iyada oo wax soo saarkeedu yahay 30% wadarta wax soo saarka adduunka. Kaydka macdanta badanaa waxaa ka mid ah dhuxusha, dahabka, macdanta birta, gaaska dabiiciga, iyo sidoo kale lacag, manganese, tungsten, fosfate, iyo batrool, laakiin keydku ma badna. Waxaa jira 30 milyan oo tan oo keyd saliid ah iyo 170 bilyan oo mitir kuyuub oo gaas dabiici ah. Kheyraadka kayntu way badan yihiin, aag hawadeedu waa 8.1 milyan oo hektar, oo u dhiganta 30% baaxada dalka, kuwaas oo 6.3 milyan hektar ay yihiin kaymo dabiici ah iyo 1.8 milyan hektar waa keymo macmal ah .. Wax soo saarka ugu muhiimsan waa qoryo, qoryo wareegsan, xaashi, xaashi, xaashiyo. Waxsoosaarka kalluumeysiga badan. Warshadaha New Zealand waxaa ku badan wax soo saarka beeraha, dhirta iyo xoolaha, inta badan warshadaha fudud sida wax soo saarka caanaha, bustayaal, cunto, khamri, hargaha, tubaakada, waraaqaha iyo alwaaxa, waxsoosaarkuna badanaa waa loo dhoofiyaa. Beeraha ayaa si heer sare ah u farsameysan. Dalagyada ugu waaweyni waa qamadiga, shaciirka, miraha iyo miraha. Cunnadu iskama filnaan karto oo waxay u baahan tahay in laga keeno Australia. Warshadaha xoolaha ee horumarsan waa aasaaska dhaqaalaha New Zealand. Dhulka xanaanada xoolaha ayaa ah 13.52 milyan oo hektar, oo u dhiganta kala badh bedka dalka. Wax soo saarka caanaha iyo hilibka ayaa ah kuwa ugu muhiimsan ee alaabada dhoofinta cusub. Qiyaasta dhoofinta dhogorta qalafsan ayaa kaalinta koowaad ka gashay adduunka, taas oo ka dhigan 25% wadarta wax soo saarka adduunka. New Zealand waxay hodan ku tahay wax soo saarka kalluumeysiga waana aagga afaraad ee ugu weyn aagga dhaqaalaha adduunka, Awoodda kalluumeysi ee aagga 200-mayl ee gaarka loo leeyahay waa qiyaastii 500,000 tan sanadkii. New Zealand waxay leedahay deegaan cusub, cimilo wacan, muuqaal qurxoon, iyo soo dalxiis dalxiis oo dalka oo dhan ah. Dusha sare ee New Zealand waxaa ka buuxa isbeddelo Jasiiradda Woqooyi waxay leedahay volcano badan iyo ilo kulul, Jasiiradda Koofureedna waxay leedahay baraf iyo harooyin badan. Kuwaas waxaa ka mid ah, qaab-dhismeedka gaarka ah ee Mount Ruapehu ee Jasiiradda Woqooyi iyo 14ka volcanoes ee ku xeeran waxay sameeyaan aag aan caadi ahayn oo dhulka hoostiisa ka dhaca. Waxaa jira in ka badan 1,000 ilo biyo-dhuleedka oo heer-kul sarreeya halkan lagu qaybiyay. Noocyadan kala duwan ee ilo karkaraya, fumaroles, balliyo dhoobo karkaraya iyo geysers waxay cajaa'ib weyn ku abuuraan New Zealand. Dakhliga dalxiiska ayaa qiyaastii ah 10% GDP-ga New Zealand, waana tan labaad ee ugu weyn ee kasbata sarrifka lacagaha marka laga reebo waxyaabaha caanaha laga sameeyo.

Wellington: Wellington, oo ah caasimada New Zealand, waxay ku taal cirifka koonfureed ee ugu hooseeya Jasiiradda Waqooyiga New Zealand, iyadoo cunaha ku dheggan Cook Strait. Waxay ku hareeraysan tahay buuro cagaaran oo seddex dhinac ah, oo dhanka badda dhinac uga jeedda, oo gacmaha ku heysa Port Nicholson. Magaalada oo dhan waxaa ka buuxa cagaar, hawaduna waa nadiif, afarta xilli-na waa sida guga oo kale. Wellington waxay ku taalaa aag cilad leh Marka laga reebo dhul fidsan oo u dhow badda, magaalada oo dhan waxaa laga dhisay buuro. Dhulgariir weyn oo dhacay 1855 ayaa dhaawac culus ugeystay dekedda. Wellington hadda waa la dhisay ka dib 1948. Tirada dadku waa 424,000 (Diseembar 2001).

Qarnigii 10aad ee miilaadiga, Polynesians-ka ayaa halkaan degay. Ka dib markii Ingiriisku heshiis la saxiixday odaygii reer Maori ee deegaanka 1840, soogalooti badan oo Ingiriis ah ayaa halkan yimid. Markii hore, Ingiriisku wuxuu u bixiyay meesha "Britania", oo macnaheedu yahay "meeshii Ingiriiska". Markii dambe, magaalada waxaa si tartiib tartiib ah loogu ballaariyay heerka ay hadda joogto. Magaalada waxaa loogu magac daray Duke of Wellington, xidigta Ingriiska ee ka adkaatay Napoleon 1815, waxaana loo doortay caasimada 1865.

Wellington waa xarunta qaran ee siyaasadeed, warshadeed iyo maaliyadeed. Dekedda Nicholson ee Wellington waa dekedda labaad ee ugu weyn dalka marka laga reebo Auckland, waxayna qaadi kartaa maraakiib 10,000-tan ah.

Wellington waa meel caan ku ah dalxiiska badweynta Baasifigga. Dhismayaasha qadiimiga ah ee magaalada lagu keydiyey waxaa ka mid ah dhismihii dowladda ee la dhisay 1876, oo ka mid ah dhismayaasha alwaax ee ugu quruxda badan Koonfurta Baasifigga, kan weyn ee Paul Cathedral ee la dhisay 1866, iyo xarunta magaalada oo la dhisay 1904. Xusuusta dagaalka ayaa la dhisay 1932. Carillon waxaa ku yaal 49 dawan, jalaska waxaa lagu xardhay magacyada dadka reer New Zealand ee dagaalka ka qeyb galay dagaalkii koowaad ee aduunka. Waxa jira muuqaal dabiici ah Victoria Mountain oo ku taal koonfur-galbeed magaalada Wellington, iyo Caingaro National Artificial Forest oo woqooyiga ka xigta Victoria Mountain.Waxay ku fadhidaa aag dhan 150,000 hektar oo fidsan in ka badan 100 kiiloomitir.Waa mid ka mid ah keymaha ugu macmalka badan adduunka.

Auckland: Magaalada New Zealand ee ugu weyn iyo dekedda ugu weyn, Auckland (Auckland) waxay ku taalaa cidhiidhiga Auckland Isthmus ee u dhexeeya Waitemata Bay iyo Manakao Port ee Waqooyiga Jasiiradda New Zealand, ballaciisuna yahay 26 kilomitir oo keliya. Magaalada oo dhami waxay ku dhisantahay dambas foolkaaneed, waxaana jira ilaa 50 godod oo foolkaane ah iyo saqaf sare oo ku baaba'ay gayiga. Auckland waxay leedahay cimilo dhex dhexaad ah iyo roob badan. Wabiga Wabiga Wabiga ee koonfurta magaalada waa mid ka mid ah meelaha xoola dhaqatada ugu qanisan ee New Zealand.

Auckland waa xarunta ugu weyn ee warshadaha ee New Zealand, oo ay ku jiraan dharka, dharka, cuntada, qalabka korontada, qalabka guryaha, birta, iwm, iyo sidoo kale qalabka dhismaha, soo saarista mashiinka, samaynta maraakiibta, iyo warshadaha sameeya sonkorta. Auckland waxay leedahay gaadiid ku haboon waana xarun qaran oo ah gaadiidka bada iyo cirka, tareenada iyo wadooyinka waawayn waxay kuxiranyihiin dhamaan wadanka oo dhan, cabirka dekedda iyo wax soosaarkuna waa kuwa ugu horeeya wadanka, dariiqyada waxay aadaan Koonfurta Baasifigga, Bariga Aasiya, iyo wadamo badan ama gobolada Yurub iyo Ameerika. Waxaa ku yaal garoonka diyaaradaha caalamiga ah ee ugu weyn Mangele. Xarumaha dhaqanka ee ugu waawayn magaalada waxaa ka mid ah Matxafka Xusuusta Dagaal, Farshaxanka Magaalada Auckland, Maktabada Dadweynaha, Jaamacadda Auckland, Hallka Magaalada iyo Kulliyadaha Macallimiinta. Waxaa jira xeebo, koorsooyin golf, garoonno, jardiinooyin iyo aagag difaac ah oo loogu talagalay dabaasha iyo dabaasha.

Auckland waa magaalo jardiin qurux badan lehna dalxiis dalxiis oo horumarsan. Waxaa ku yaal baarkinka ugu weyn ee safari ee South Pacific-Auckland Lion Park, garoonka ugu weyn ee New Zealand ee "Rainbow Wonderland", warshad khamri leh khamri udgoon udgoon, iyo "aduunyada hoostooda" oo isku dhafan dhirta iyo xayawaanka badda. Waxaa jira bandhigyo ka imanaya awoowayaasha Maori. Matxafka Taariikhda Farshaxanka ee Shiinaha sidoo kale wuxuu leeyahay matxaf casri ah oo muujinaya horumarka cusub ee xagga gaadiidka iyo teknolojiyadda. Harbor Waitemata iyo Manakau Harbor, oo ku hareeraysan Auckland, ayaa ah goobo caan ah oo loogu talagalay waxqabadyada bada. Toddobaad kasta dhammaadkiisa, gacanka buluugga ah, doonyaha shiraaca leh shiraacyo midabo kala duwan leh oo ka gudbaya badda. Sidaa darteed, Auckland wuxuu leeyahay sumcad "magaalada shiraacyada".