Kamerun respublikasynyň doly ady, takmynan 476,000 inedördül kilometr meýdany tutýar. Merkezi we günbatar Afrikada, günorta-günbatarda Gwineýa aýlagy, günortada ekwator we demirgazykda Sahara çölüniň günorta gyrasy bilen serhetleşýär. Demirgazykda Nigeriýa, Gabon, Kongo (Brazawil) we günortada Ekwatorial Gwineýa, günbatarda Çad we Merkezi Afrika bilen serhetleşýär. Theurtda 200 töweregi etnik topar we 3 sany esasy din bar. Resmi diller fransuz we iňlis dilleridir. Syýasy paýtagt oundaounde 1,1 million ilaty bar; ykdysady paýtagt Douala, 2 milliondan gowrak ilaty bolan iň uly port we söwda merkezidir.

territoryurduň köp bölegi platos bolup, düzlükler ýurduň diňe 12% -ini tutýar. Günorta-günbatar kenar düzlük, demirgazykdan günorta uzyn; günorta-gündogar Kamerunyň pes batgalygy we uly batgalyk we batgalyk ýerler; ortaça beýikligi 300-500 metr bolan Benue derýa-Çad düzlügi; merkezi Adamawa platosy Merkezi Afrika platosynyň özenidir; Bir bölegi, ortaça beýiklik 1000 metre deňdir; Kamerunyň merkezi we günbatar wulkan daglary köp konusly wulkan jisimleridir, umuman 2000 metr beýiklikde. Deňziň golaýyndaky Kamerun wulkany deňiz derejesinden 4070 metr beýiklikde we ýurtda we Günbatar Afrikada iň beýik belentlikdir. Sana derýasy, Niang derýasyndan, Logon derýasyndan, Benue derýasyndan we ş.m. iň uly derýa. Günbatar kenarýaka we günorta sebitlerde ýylyň dowamynda yssy we çygly ekwatorial ýagyş tokaý howasy bar we demirgazykda tropiki otluk howasyna geçýär. Kamerun wulkanynyň günbatar aýagynda ýyllyk ýagyş 10,000 millimetr bolup, dünýäniň iň ýagyşly ýerlerinden biridir. Kamerun diňe bir owadan we syýahatçylyk çeşmelerine baý bolman, eýsem köp sanly etnik toparlara we özüne çekiji adam landşaftyna hem eýedir. Afrika yklymynyň dürli ýer gurluşlaryny, howanyň görnüşlerini we medeni aýratynlyklaryny özünde jemleýär we “kiçi Afrika” ady bilen tanalýar.

Kenar ýakasynyň uzynlygy 360 km. Günbatar kenarýaka we günorta sebitlerde ekwatorial ýagyş tokaý howasy, demirgazyk böleginde tropiki otluk howasy bar. Annualyllyk ortaça temperatura 24-28 is.

10urt 10 welaýata bölünýär (Demirgazyk welaýat, Demirgazyk welaýat, Adamawa welaýaty, Gündogar welaýat, Merkezi welaýat, Günorta welaýat, kenarýaka welaýaty, günbatar welaýat, günorta-günbatar welaýat, demirgazyk-günbatar welaýat), 58 Ştatlar, 268 etrap, 54 okrug.

Biziň eramyzyň V asyryndan bäri bu sebitde käbir taýpa patyşalyklary we taýpa bileleşigi ýurtlary döredilipdir. Portugaliýalylar 1472-nji ýylda çozupdy we XVI asyrda Gollandiýaly, Iňlis, Fransuz, Nemes we beýleki kolonistler yzygiderli çozupdy. 1884-nji ýylda Germaniýa Kamerunyň günbatar kenaryndaky şa Douala "Gorag şertnamasyna" gol çekmäge mejbur etdi. Bu sebit nemesleriň "goraýjy döwletine" öwrüldi we 1902-nji ýylda Kamerunyň tutuş territoriýasyny basyp aldy. Birinji jahan urşy döwründe Iňlis we fransuz goşunlary Kameruny aýratyn basyp aldy. 1919-njy ýylda Kamerun iki sebite bölündi, gündogar sebiti Fransiýa, günbatar sebiti Angliýa eýeledi. 1922-nji ýylda Milletler Bileleşigi "mandat dolandyryşy" üçin Gündogar Kameruny we Günbatar Kameruny Angliýa we Fransiýa tabşyrdy. 1946-njy ýylda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy Gündogar we Günbatar Kasaslary Angliýanyň we Fransiýanyň howandarlygynda ýerleşdirmek kararyna geldi. 1960-njy ýylyň 1-nji ýanwarynda Gündogar Kamerun (Fransuz ynam zolagy) garaşsyzlygyny yglan etdi we bu ýurda Kamerun respublikasy diýlip at berildi. Ahijo prezident boldy. 1961-nji ýylyň Baýdak aýynda Kamerunyň Ynam Zonasynyň demirgazygynda we günortasynda referendumlar geçirildi. Demirgazyk 1-nji iýunda Nigeriýa, günortasy 1-nji oktýabrda Kamerun Respublikasy bilen birleşip, Kamerun Federal Respublikasyny döretdi. 1972-nji ýylyň maý aýynda federal sistema ýatyryldy we merkezleşdirilen Kamerun Respublikasy döredildi. 1984-nji ýylda Kamerun Respublikasyna üýtgedildi. Ahiqiao 1982-nji ýylyň noýabr aýynda işinden çekildi. Pol Biýa prezident boldy. 1984-nji ýylyň ýanwar aýynda bu ýurt Kamerun respublikasy diýlip atlandyryldy. Arkalaşygyň 1995-nji ýylyň 1-nji noýabrynda goşuldy.

Döwlet baýdagy: uzynlygy 3: 2 bolan ini bilen gönüburçly. Çepden saga üç sany paralel we deň dik gönüburçlukdan, ýaşyl, gyzyl we sary, gyzyl böleginiň ortasynda sary bäş burçly ýyldyzdan ybarat. Greenaşyl günorta ekwatorial ýagyş tokaýynyň tropiki ösümliklerini, şeýle hem halkyň bagtly geljege bolan umytlaryny, sary demirgazyk otluk ýerlerini we mineral baýlyklary, şeýle hem halka bagt getirýän günüň parlaklygyny, gyzyl agzybirligiň we agzybirligiň güýjüni alamatlandyrýar. Bäş burçly ýyldyz ýurduň bitewiligini alamatlandyrýar.

Kamerunyň umumy ilaty 16,32 million (2005). Fulbe, Bamilek, Ekwatorial Bantu, Pygmi we Demirgazyk-Günbatar Bantu ýaly 200-den gowrak etnik topar bar. Degişlilikde ýurtda 200-den gowrak etnik dil bar, olaryň hiç birinde-de nyşan ýok. Resmi diller fransuz we iňlis dilleridir. Esasy milli diller Fulani, oundaounde, Douala we Bamilek bolup, olaryň hemmesinde tekst ýok. Fulbe we günbatardaky käbir taýpalar yslama ynanýarlar (ýurduň ilatynyň takmynan 20%); günorta we kenarýaka sebitleri katoliklige we protestantizme ynanýarlar (35%); içerki we uzak sebitler henizem fetişizme ynanýarlar (45%).

Kamerunyň geografiki ýerleşişi we tebigy şertleri, baý çeşmeleri bar. Ekwatorial tokaý tokaýlarynyň we tropiki otluk ýerleriniň iki howa zolagyny öz içine alýandygy sebäpli, temperatura we ýagyş şertleri oba hojalygyny ösdürmek üçin örän amatly we azyk önümlerinde ýeterlik däl. Şonuň üçin Kamerun "Merkezi Afrika granary" diýlip atlandyrylýar.

Kamerunyň tokaý meýdany 22 million gektardan gowrak bolup, ýurduň umumy meýdanynyň 42% -ini tutýar. Agaç Kamerunyň daşary ýurt walýutasynda ikinji orunda durýan önümidir. Kamerun gidrawlik çeşmelerine baý we bar bolan gidrawlik çeşmeleri dünýäniň gidrawlik baýlyklarynyň 3% -ini tutýar. Bu ýerde baý mineral baýlyklary hem bar, subut edilen ýerasty mineral ýataklarynyň 30-dan gowrak görnüşi bar, esasan boksit, rutil, kobalt we nikel. Mundan başga-da altyn, göwher, mermer, hek daşy, mika we ş.m.

Kamerun özüne çekiji kenarlary, gür gür tokaýlary, arassa kölleri we derýalary öz içine alýan ajaýyp syýahatçylyk çeşmeleri bilen bereketlidir. Theurduň çäginde 381 syýahatçylyk merkezi we 45 dürli goragly ýer bar. Esasy syýahatçylyk ýerlerinde Benue, Waza we Bubaengida ýaly tebigy haýwanat baglary bar. Soňky ýyllarda Kameruna her ýyl ýüzlerçe müň daşary ýurtly syýahatçy gelýär.

Oba hojalygy we maldarçylyk Kamerunyň milli ykdysadyýetiniň esasy sütünleridir. Senagatyň hem belli bir binýady we gerimi bar, we senagatlaşma derejesi Saharanyň günortasyndaky Afrikanyň başynda durýar. Soňky ýyllarda Kamerunyň ykdysadyýeti yzygiderli ösdi. 2005-nji ýylda adam başyna düşýän jemi içerki önüm 952,3 ABŞ dollaryna ýetdi.

oundaounde: Kamerunyň paýtagty oundaounde (oundaounde) Kamerunyň merkezi platosynyň günortasynda, Atlantik kenarýakasyndaky Douala portundan 200 km günbatarda, daglyk ýerde ýerleşýär. Sanaga we Niang derýalary onuň gapdalyndan aýlanýar. Ondaoundeniň uzyn taryhy bar. Aslynda ýerli Ewando taýpasynyň ýaşaýan kiçijik obasydy. Ondaounde Ewandonyň aýdylyşyndan emele geldi. Arheologlar miladydan öňki 1100-nji ýyldan ýakyn bir mazarda palta we palma ýadrosy nagyşly gadymy küýzegärleriň bir toparyny tapdylar. Oundaounde şäheri 1880-nji ýylda guruldy. 1889-njy ýylda Germaniýa Kameruna çozdy we bu ýerde ilkinji harby posty gurdy. 1907-nji ýylda nemesler bu ýerde dolandyryş edaralaryny döretdiler we şäher emele gelip başlady. Kamerun 1960-njy ýylda garaşsyz bolansoň, oundaounde paýtagt hökmünde bellendi.

Hytaýyň kömegi bilen Medeniýet köşgi şäherdäki uly binalaryň biridir. Medeniýet köşgi Çinga dagynyň depesinde dur we "Dostluk gülü" diýlip atlandyrylýar. Medeniýet köşgüniň demirgazyk-günbatar burçundaky başga bir depede täze prezident köşgi bar. Iki bina uzakda biri-biri bilen ýüzbe-ýüz bolup, meşhur ýerlere öwrülýär. Şäherdäki "aýallar bazary" tegelek bäş gatly bina. Bu ýerdäki satyjylaryň köpüsine aýallaryň ady dakylýar. Meýdany 12,000 inedördül metr. Binada irden agşama çenli 390 dükan işleýär. Adam köp. Bulam-bujar köne bazaryň esasynda gaýtadan guruldy.Ol öý hojalykçylary üçin hökman baryp görmeli ýer we syýahatçylar üçin möhüm syýahatçylyk ýeridir.