የቻድ ሪፐብሊክ ሙሉ ስም ቻድ በድምሩ 1.284 ሚሊዮን ስኩየር ኪ.ሜ ስፋት አለው ፡፡ በሰሜን ማዕከላዊ አፍሪካ ውስጥ በሰሃራ በረሃ ደቡባዊ ጫፍ ላይ የምትገኝ ሲሆን ወደብ አልባ ወደብ ያላት ሀገር ናት ፡፡ በስተሰሜን ከሊቢያ ፣ ከማዕከላዊ አፍሪካ እና ከካሜሩን በስተደቡብ ፣ በምዕራብ ኒጀር እና ናይጄሪያን እንዲሁም በምስራቅ ከሱዳን ጋር ትዋሰናለች ፡፡ የመሬቱ አቀማመጥ በአንፃራዊነት ጠፍጣፋ ሲሆን በአማካኝ ከ 300-500 ሜትር ከፍታ አለው ፡፡ ሰሜን ፣ ምስራቅ እና ደቡብ አዋሳኝ አካባቢዎች ብቻ አምባ እና ተራሮች ናቸው ፡፡ የሰሜኑ ክፍል ከሰሃራ በረሃ ወይም ከፊል በረሃ ነው ፣ ይህም ከጠቅላላው የሀገሪቱ አጠቃላይ ክፍል አንድ ሶስተኛውን ይይዛል ፣ ምስራቃዊው ክፍል የፕላቶ አካባቢ ነው ፣ የመካከለኛው እና ምዕራባዊው ክፍል ሰፋፊ ሜዳዎች ናቸው ፣ የሰሜን ምዕራብ ቲቤዎች የ 2000 ሜትር የመጀመሪያውን አማካይ ከፍታ ያሳድጋሉ ፡፡ የኩሲ ተራራ ከባህር ጠለል በላይ 3,415 ሜትር ከፍታ ያለው ሲሆን በአገሪቱ እና በመካከለኛው አፍሪካ ከፍተኛው ከፍታ ነው ፡፡ ዋናዎቹ ወንዞች ሻሊ ወንዝ ፣ ሎጎንግ ወንዝ እና የመሳሰሉት ናቸው ፡፡ ቻድ ሐይቅ በመካከለኛው አፍሪካ ትልቁ የውሃ ውስጥ ሐይቅ ነው ፡፡ የውሃው መጠን እንደየወቅቱ እየተለወጠ ሲሄድ አካባቢው ከ 1 እስከ 25,000 ካሬ ኪ.ሜ. ሰሜናዊው ሞቃታማ የበረሃ የአየር ጠባይ አለው ፣ ደቡባዊው ደግሞ ሞቃታማ የእሳተ ገሞራ ስቴፕ የአየር ንብረት አለው ፡፡

አጠቃላይ የቻድ ህዝብ ቁጥር 10.1 ሚሊዮን ነው (እ.ኤ.አ. በ 2006 በለንደን የኢኮኖሚ ሩብ እንደተገመተው) ፡፡ በመላ አገሪቱ ከ 256 በላይ ትላልቅና ትናንሽ ጎሳዎች አሉ ፡፡ በሰሜን ፣ በማዕከላዊ እና በምስራቅ ያሉ ነዋሪዎች በዋነኝነት በርበር ፣ ቱቡ ፣ ቫዳይ ፣ ባጊርሚ ፣ ወዘተ የአረብ ተወላጅ ሲሆኑ የአገሪቱን የህዝብ ብዛት ወደ 45% ያህሉ ናቸው ፣ በደቡብ እና በደቡብ ምዕራብ ያሉ ነዋሪዎች በዋናነት ሳራ ናቸው ፣ ማሳ ፣ ኮቶኮ ፣ ሞንግጋንግ ፣ ወዘተ 55% የሚሆኑት የአገሪቱን ህዝብ ይይዛሉ ፡፡ በደቡብ ያሉ ነዋሪዎች የሱዳንን ቋንቋ ሣራ ይጠቀማሉ ፣ በሰሜን በኩል ደግሞ ቻድያን አረብኛን ይጠቀማሉ ፡፡ ፈረንሳይኛ እና አረብኛ ሁለቱም ኦፊሴላዊ ቋንቋዎች ናቸው ፡፡ 44% የሚሆኑ ነዋሪዎች በእስልምና ፣ 33% በክርስትና ያምናሉ ፣ 23% የሚሆኑት ደግሞ በጥንታዊ ሃይማኖት ያምናሉ ፡፡

በቻድ ያሉት የአከባቢ አስተዳደራዊ ክፍሎች በአራት ደረጃዎች ይከፈላሉ-ወረዳ ፣ አውራጃ ፣ ከተማ እና መንደር ፡፡ አገሪቱ በ 28 አውራጃዎች ፣ በ 107 ግዛቶች ፣ በ 470 ወረዳዎች እና በ 44 ባህላዊ ግዛቶች ተከፍላለች ፡፡ ዋና ከተማው ኒዲጃሜና ገለልተኛ የአስተዳደር ክፍል ነው ፡፡

ቻድ ረጅም ታሪክ ያላት ሲሆን የጥንት “ሳኦ ባህል” ለአፍሪካ ባህል ውድ ሀብት ትልቅ ቦታ የሚሰጠው አካል ነበር ፡፡ ከክርስቶስ ልደት በፊት በ 500 (እ.ኤ.አ.) በቻድ ደቡባዊ አካባቢ የሚኖር ነው ፡፡ አንዳንድ የሙስሊም መንግስታት በ 9 ኛው -10 ኛ ክፍለዘመን በተከታታይ የተቋቋሙ ሲሆን የጋኔም-ቦርኑ መንግሥት ዋናው የሙስሊም ሱልጣኔት ነበር ፡፡ ከ 16 ኛው መቶ ክፍለዘመን በኋላ የባጊርሚ እና የቫዳይ መንግስታት ለመዋጋት የታዩ ሲሆን ከዚያን ጊዜ ጀምሮ የሶስት ብሄሮች ሰላም አለ ፡፡ ከ 1883-1893 ጀምሮ ሁሉም መንግስታት በሱዳን ባች-ዙበይር ተቆጣጠሩ ፡፡ በ 19 ኛው መቶ ዘመን መገባደጃ ላይ የፈረንሣይ ቅኝ ገዥዎች በ 1902 መላውን ግዛት መውረር እና ማጥቃት ጀመሩ ፡፡ እ.ኤ.አ. በ 1910 እንደ ፈረንሳይ ኢኳቶሪያል አፍሪካ አውራጃ የተመደበ ሲሆን እ.ኤ.አ. በ 1958 በ “የፈረንሳይ ማህበረሰብ” ውስጥ የራስ ገዝ ሪፐብሊክ ተብሎ ታወጀ ፡፡ ነሐሴ 11 ቀን 1960 ነፃነቱን አገኘ እና የቻድ ሪፐብሊክን አቋቋመ ፡፡

ብሔራዊ ባንዲራ-ከርዝመት እስከ 3 2 ስፋት ጋር አራት ማዕዘን ነው ፡፡ የባንዲራ ወለል በሶስት ትይዩ እና እኩል ቋሚ አራት ማዕዘኖች የተዋቀረ ነው ፡፡ ከግራ ወደ ቀኝ ሰማያዊ ፣ ቢጫ እና ቀይ ናቸው ፡፡ ሰማያዊ ሰማያዊውን ሰማይ ፣ ተስፋን እና ህይወትን የሚያመለክት ሲሆን እንዲሁም የአገሪቱን ደቡባዊን ይወክላል ፣ ቢጫ ፀሀይን እና የአገሪቱን ሰሜን ያመለክታል ፣ ቀይ እድገትን ፣ አንድነትን እና ለእናት ሀገር የመወሰን መንፈስን ያመለክታል ፡፡

ቻድ የእርሻ እና የእንስሳት እርባታ ሀገር ስትሆን በዓለም ላይ በጣም ካደጉ አገራት አንዷ ነች ፡፡ እ.ኤ.አ. በ 2005 ዋነኞቹ ኢኮኖሚያዊ አኃዞች እንደሚከተለው ናቸው-አጠቃላይ የሀገር ውስጥ ምርት ጠቅላላ የሀገር ውስጥ ምርት 5.47 ቢሊዮን ዶላር ነው ፣ የነፍስ ወከፍ ጠቅላላ የሀገር ውስጥ ምርት 601 ዶላር ነው ፣ እና የኢኮኖሚ ዕድገት ምጣኔ 5.9% ነው ፡፡ ቻድ ታዳጊ የነዳጅ ሀገር ነች ፡፡ የነዳጅ ፍለጋ በ 1970 ዎቹ የተጀመረ ሲሆን በቅርቡ በፍጥነት ተሻሽሏል ፡፡ የመጀመሪያው የፍተሻ ጉድጓድ በ 1974 ተቆፍሮ የመጀመሪያው ዘይት ግኝት በዚያው ዓመት ውስጥ የተገኘ ሲሆን የነዳጅ ምርቱ በ 2003 ተጀመረ ፡፡

በቻድ ዋነኞቹ የቱሪስት መስህቦች ንጃጃሜና ፣ ሞንዱ ፣ ፋዳ - ውብ 5,000 ትናንሽ ነዋሪዎች ያሏት ውብ የሆነች አነስተኛ ከተማ ፣ ውብ የከተማ ገጽታ እና ከ 5,000 ዓመታት በላይ ታሪክ ያላቸው እንግዳ ዐለቶች ናቸው ፡፡ ፣ በግድግዳ ግድግዳዎች የተሞሉ ዋሻዎችም በሁሉም ቦታ ሊታዩ ይችላሉ ፡፡ በተጨማሪም ፣ ፋያ አለ ፣ የቻድ ሐይቅ - እጅግ ማራኪ ስፍራው የተፈጥሮ የእንስሳት መኖሪያው መሆኑ ነው ፡፡ በሐይቁ ውስጥ የሚንሳፈፉ ደሴቶች በውኃ እና ምድራዊ እንስሳት ይኖራሉ ፡፡ በሐይቁ ውስጥ ብዙ ዓሦች አሉ ፡፡ 130 ዓይነቶች.

ዋና ከተሞች

N’Djamena: - ንጄጃና ቀደም ሲል ፎርት-ላሚ በመባል ትታወቃለች ፣ እ.ኤ.አ. መስከረም 5 ቀን 1973 የቻድ ዋና እና ትልቁ ከተማ ናት ፡፡ ቀን ወደ አሁኑ ስያሜ ተቀየረ ፡፡ የህዝብ ብዛት 721 ሺህ ነው (በ 2005 ተገምቷል) ፡፡ ከፍተኛው የሙቀት መጠን 44 ℃ (ኤፕሪል) ሲሆን ዝቅተኛው ደግሞ 14 ℃ (ታህሳስ) ነው ፡፡ በስተ ሰሜን ምስራቅ በኩል የሚገኘው በምዕራባዊው ድንበር ላይ ሎጎንግ እና ሻሊ በሚገናኙበት አካባቢ ነው ፡፡ 15 ካሬ ኪ.ሜ. የሕዝቡ ቁጥር 510,000 ያህል ነው ፡፡ ትሮፒካል የሣር መሬት የአየር ንብረት ፣ በጥር ወር አማካይ የሙቀት መጠኑ 23.9 ℃ ነው ፣ በሐምሌ ወር ደግሞ አማካይ የሙቀት መጠኑ 27.8 ℃ ነው ፡፡ አማካይ ዓመታዊ ዝናብ 744 ሚሜ ነው ፡፡ ከታሪክ አኳያ በሰሃራ በረሃ ደቡባዊ ጫፍ ላይ ላሉት ተጓvች አስፈላጊ የንግድ ጣቢያ ነበር ፡፡ ፈረንሣይ እ.ኤ.አ. በ 1900 ወታደራዊ ካምፕ አቋቁማ ፎርት ላሚ ብላ ሰየመችው ፡፡ ከ 1920 ጀምሮ የቅኝ ግዛት ዋና ከተማ ሆነች ፡፡ ቻድ እ.ኤ.አ. በ 1960 ነፃነቷን ካገኘች በኋላ ዋና ከተማ ሆነች ፡፡ በ 1973 እንደገና ተሰይሟል ፡፡

N’Djamena የአገሪቱ ትልቁ የኢንዱስትሪ ማዕከል እና የትራንስፖርት ማዕከል ነው ፡፡ በአገሪቱ የተገነቡት አብዛኛዎቹ የኢንዱስትሪ ኢንተርፕራይዞች ሰፋፊ ዘይት ማውጣትን ፣ ዱቄትን ፣ የጨርቃጨርቅና የስጋ ማቀነባበሪያዎችን እንዲሁም አነስተኛና መካከለኛ ኢንተርፕራይዞችን እንደ ስኳር ማምረት ፣ ጫማ ማምረቻ እና ብስክሌት መሰብሰብን ያካተቱ ናቸው ፡፡ በአገሪቱ ውስጥ ትልቁ ንዲጃሜና የኃይል ማመንጫ አለ ፡፡ የሻንጣ መንገዶች በመላ አገሪቱ ያሉ ትልልቅ ከተሞችን እና እንደ ናይጄሪያ ያሉ አጎራባች አገሮችን ያገናኛል ፡፡ የአገሪቱ ትልቁ የወንዝ ትራንስፖርት ተርሚናልና ብቸኛው ዓለም አቀፍ አውሮፕላን ማረፊያ ፡፡ የመሃል ከተማው የመንግሥት መስሪያ ቤቶች መቀመጫ ሲሆን በመደበኛ የጎዳና ላይ አቀማመጥ ፣ በአብዛኛው በአውሮፓ መሰል ሕንፃዎች ፣ ለምእራባውያን መኖሪያ ቦታዎች እና በቅንጦት ሆቴሎች እና ቪላዎች ይገኛሉ ፡፡ የምስራቁ ወረዳ የቻድ ዩኒቨርሲቲ እና የተለያዩ የቴክኒክ ትምህርት ቤቶች እንዲሁም ሙዚየሞች ፣ ስታዲየሞች እና ሆስፒታሎች ያሉት ባህላዊ እና ትምህርታዊ አውራጃ ነው ፡፡ የሰሜን አውራጃ ትልቁ አካባቢ ያለው ሲሆን የአከባቢው ሰፈራ እና የንግድ አውራጃ ነው ፡፡ ሰሜን ምዕራብ ሰፋፊ እርድ እና ቀዝቃዛ ማከማቻ ፋብሪካዎች ፣ የዘይት መጋዘኖች ፣ ወዘተ ያሉት የፋብሪካው አካባቢ ነው ፡፡

አንድ አስደሳች እውነታ-በቻድ ውስጥ የተለያዩ ብሄረሰቦች ነዋሪዎች መንደሮች ከሰሜን እስከ ደቡብ በመጠኑ የተለዩ ናቸው ፡፡ አብዛኛዎቹ የሰሜኑ ጎሳዎች ዘላን ወይም ከፊል ዘላን ናቸው ፣ መንደሮቻቸውም ትንሽ ናቸው ፡፡ በደቡባዊ ሜዳዎች ውስጥ መንደሮች ከሰሜን ከሰሜን በጣም ትልቅ ናቸው ፣ ግን ህንፃዎቹ በጣም ቀላል ናቸው ፡፡ በቻድ የሁሉም ጎሳዎች ነዋሪ አለባበሶች ተመሳሳይ ናቸው ባጠቃላይ ወንዶች የለበሱ ሱሪዎችን እና የለበሱ ልብሶችን ይለብሳሉ ፣ በጣም ወፍራም እጀታ አላቸው ፡፡ የሴቶች የተለመዱ ልብሶች መጠቅለያ እና ሻምበል ናቸው በአጠቃላይ እነሱ የተለያዩ የጌጣጌጥ ዓይነቶችን ይለብሳሉ የጆሮ ጌጦች ፣ እጆች እና ቁርጭምጭሚቶች በጣም የተለመዱ ማስጌጫዎች ናቸው ፡፡ የአንዳንድ ጎሳዎች ሴቶች በቀኝ አፍንጫቸው ላይ ትንሽ ቀዳዳ ይለብሳሉ እንዲሁም የአፍንጫ ጌጣ ጌጥ ያደርጋሉ ፡፡ የቻድያን ዋና ዋና ምግቦች የነጭ ዱቄት ምርቶችን ፣ በቆሎ ፣ ማሽላ ፣ ባቄላዎችን እና የመሳሰሉትን ያካትታሉ ፡፡ መደበኛ ያልሆነ ምግብ የበሬ እና የበግ ሥጋ ፣ ዓሳ እና የተለያዩ አትክልቶችን ያጠቃልላል ፡፡