Hytaý Aziýanyň gündogarynda, Pacificuwaş ummanyň günbatar kenarynda ýerleşýär. Lander meýdany 9,6 million inedördül kilometre, gündogar we günorta kontinental kenar ýakasy 18 000 kilometrden gowrak, içerki deňziň we serhet deňziniň suw meýdany bolsa 4,7 million inedördül kilometre deňdir. Deňiz sebitinde 7,600 uly we kiçi adalar bar, şolardan Taýwan adasy 35,798 inedördül kilometre barabardyr. Hytaý 14 ýurt bilen serhetleşýär we deňiz arkaly 8 ýurt bilen ýanaşyk. Welaýat dolandyryş bölümleri gönüden-göni Merkezi hökümet, 23 welaýat, 5 awtonom sebit, 2 ýörite dolandyryş sebiti we paýtagt Pekin tarapyndan dolandyrylýan 4 häkimlige bölünýär.

Hytaýyň topografiýasy günbatarda beýik we gündogarda pes. Daglar, platolar we depeler ýer meýdanynyň 67% -ini, basseýnler we düzlükler ýer meýdanynyň 33% -ini tutýar. Daglar esasan gündogar-günbatar we demirgazyk-gündogar-günorta-günbatar bolup, esasan Altaý daglary, Týanşan daglary, Kunlun daglary, Karakoram daglary, Gimalaý daglary, ininşan daglary, Çinling daglary, Nanling daglary, Daxinganling daglary, Çangbaý daglary, Waýi daglary we Taýwan daglary bar. . Günbatarda ortaça 4000 metrden gowrak beýikligi bolan Çinghai-Tibet platosy bar. Ol "Dünýäniň üçegi" diýlip atlandyrylýar. Ewerest dagy deňiz derejesinden 8,844,43 metr beýiklikde, dünýädäki iň beýik belentlikdir. Içerki Mongoliýa, Sinszýan sebiti, Loess platosy, Siçuan basseýni we demirgazykda we gündogarda nanunnan-Guizhou platosy Hytaýyň topografiýasynyň ikinji ädimidir. Esasan Daxinganling-Taihang dag-Wu dag-Wuling dag-Suefeng dagynyň gündogaryndan düzlükler we depeler bar, bu üçünji ädimdir. Kenar ýakasynyň gündogaryndaky we günortasyndaky kontinental tekjede deňiz düýbüniň baý çeşmeleri bar.

Hytaýyň uzak taryhy bar. 1,7 million ýyl ozal uanuanmou halky Hytaýda iň gadymy adamlar. Miladydan öňki 21-nji asyrda Hytaýyň iň gulçulyk döwleti bolan Sýa neberesi döredilipdir. Soňky müňlerçe ýylda hytaý halky öz karzlaryny we paýhaslaryny ulanyp, ajaýyp taryhy we medeni siwilizasiýany, ylym we tehnologiýa, jemgyýetçilik ykdysadyýeti, edebi pikir we ş.m. Bu ugurda ajaýyp üstünlikler gazanyldy.

Hytaýyň häzirki taryhy hytaý halkynyň kemsidilmeginiň we garşylygynyň taryhy, ýöne batyr we hoşniýetli hytaý halky gan bilen göreşdi we feodal dinastiýasyny agdardy we demokratik hökümet gurdy. 1921-nji ýylda Hytaý rewolýusiýasynyň ugruny görkezýän beýik Hytaý Kommunistik partiýasy dünýä indi.

Hytaýyň Kommunistik partiýasynyň ýolbaşçylygynda hytaý halky sekiz ýyllap dowam eden agyr garşylykdan soň ýapon agressorlaryny ýeňdi we azat ediş söweşinde ýeňiş gazandy. 1949-njy ýylyň 1-nji oktýabrynda Pekinde Hytaý Halk Respublikasynyň döredilendigi yglan edildi, bu Hytaýyň sosialistik ynkylap we gurluşyk döwrüne gadam basdy. 50 ýyldan gowrak wagtdan soň, Hytaý Kommunistik partiýasy tutuş ýurduň halkyny sosialistik ösüş ýoluna gitmäge, sosialistik ykdysadyýeti yzygiderli ösdürmäge we halkyň ýaşaýyş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmaga alyp bardy.

Hytaý dünýäde iň köp ösýän ýurt. Köp ilat, deňeşdirilende ýeterlik däl çeşmeler we daşky gurşawy daşamak ukyby Hytaýyň häzirki döwürde esasy milli şertleridir, gysga wagtyň içinde üýtgetmek kyn. 1970-nji ýyllardan bäri Hytaý hökümeti tutuş ýurt boýunça maşgalany meýilleşdirmegiň esasy milli syýasatyny yzygiderli durmuşa geçirdi we durnukly ösüş ýoluny durmuşa geçirdi. Hytaýda köp etnik topar bar we 56 etnik toparyň biri-biri bilen garyşyp, sosializmiň ösüşini bilelikde ösdürýän aýratynlyklary bar.

Pekin

Gysgaça "Pekin" Hytaý Halk Respublikasynyň paýtagty, Hytaý syýasatynyň we medeniýetiniň merkezi we halkara alyş-çalyş merkezidir. Pekiniň meýdany demirgazyk-günbatarda beýik we günorta-gündogarda pes. Günbatar, demirgazyk we demirgazyk-gündogar üç tarapda daglar bilen gurşalandyr, günorta-gündogar bolsa Bohai deňzine ýuwaşlyk bilen eňňitdir. Pekin dört aýratyn pasyl, gysga bahar we güýz, uzyn gyş we tomus bilen ýyly howanyň ýarym çygly howa zolagyna degişlidir. Pekin meşhur "Pekin maýmyn" -yň dogduk mekanydyr. Şäheriň tekstleri we medeni ýadygärlikleri bilen 3000 ýyldan gowrak taryhy bar. Bir wagtlar Liao, Jin, uanuan, Ming we Çing nebereleriniň paýtagtydy. 1949-njy ýylyň 1-nji oktýabrynda Hytaý Halk Respublikasy döredildi we Pekin şondan soň Hytaý Halk Respublikasynyň paýtagty we ýurduň syýasy merkezi, medeni merkezi we halkara alyş-çalyş merkezine öwrüldi. Pekiniň gadagan edilen şäheri, Beýik diwar, ukoukoudian maýmyn saýty, Jennet ybadathanasy we tomus köşgi Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan Bütindünýä medeni mirasy hökmünde görkezildi. Pekiniň baý syýahatçylyk çeşmeleri bar, dünýäniň iň uly köşgi, Gadagan edilen şäher, Jennet ybadathanasy, Korol bagy Beihai, Korol bagy tomus köşgi we Badaling, Mutianyu we Simatai beýik diwarlary ýaly daşarky dünýä üçin 200-den gowrak syýahatçylyk merkezi bar. Dünýädäki iň uly howly jaýy, Şazada Gongyň köşgi we beýleki taryhy ýerler. Şäherde 7309 medeni ýadygärlik we taryhy ýadygärlik bar, şol sanda 42 milli medeni ýadygärlikleri goramak bölümi we 222 sany şäher medeni ýadygärlikleri goramak bölümi.

Şanhaý

Gysgaldylan "Şanhaý" diýlip atlandyrylýar, gündogarda Gündogar Hytaý deňzi, günortada Hangzhou aýlagy we günbatarda Jiangsu we Zhejiang welaýatlary bilen serhetleşýän taňze derýasynyň deltasynyň öň tarapynda ýerleşýär. Demirgazykdaky taňze derýasynyň kenary, Hytaýyň demirgazyk-günorta kenar ýakasynyň ortasynda, amatly transport, giň kenar ýakasy we has amatly ýer bilen ýerleşýär. Bu derýa-deňiz porty. Günorta-günbatardaky birnäçe depelerden we daglardan başga, Şanhaý taňze derýasynyň deltasynyň alýuwial düzlüginiň bir bölegi bolan açyk we pes düzlüklerden doly. Şanhaýda dört möwsüm, güneşli we köp ýagyşly demirgazyk subtropiki musson howasy bar. Şanhaýda howa ýumşak we çygly, gysga bahar we güýz, uzyn gyş we tomus. Şanhaýyň kenarýaka sebiti Gündogar Hytaý deňzine ýanaşyk we suw baýlyklaryna baý. Statistikalara görä, Gündogar Hytaý deňzinde we Sary deňzinde 700-den gowrak suw baýlygy bar. Şanhaý uzak taryhy bolan medeni şäherdir. 2004-nji ýylyň ahyryna çenli Şanhaý milli medeni ýadygärlikleri goramak boýunça esasy bölümler, 114 sany şäher derejesindäki medeni ýadygärlikleri goramak bölümi, 29 ýadygärlik we 14 gorag ýeri hökmünde hasaba alyndy. Şu wagta çenli Tang, Aýdym, uanuan, Ming we Çing neberelerinden birnäçe taryhy ýerler we häsiýetli baglar bar.

Guangzhou

Guangdong welaýatynyň paýtagty, Guangdong welaýatynyň syýasy, ykdysady, tehnologiki, bilim we medeni merkezi. Guanç Guangzhouou Hytaýyň materikleriniň günortasynda, Guangdong welaýatynyň günorta-merkezi böleginde, Pearl derýasynyň deltasynyň demirgazyk çetinde we Pearl derýasynyň basseýniniň aşaky akymynyň golaýynda ýerleşýär. Pearl River Estuary-da köp adalar we dykyz suw ýollary bolansoň, Humen, Jiaomen, Hongqimen we beýleki suw ýollary deňze gidýär we Guanç Guangzhouou Hytaýyň ummany ugratmagy üçin ajaýyp deňiz porty we Pearl derýasynyň basseýninde import we eksport porty bolýar. Guanç Guangzhouou, şeýle hem Pekin-Guan Guangzhouou, Guanç Guangzhouou-Şençzhenen, Guangmao we Guangmei-Shan demir ýollary we Günorta Hytaýda raýat awiasiýa transport merkeziniň çatrygydyr. Şonuň üçin Guanç Guangzhouou Hytaýyň "Günorta derwezesi" hökmünde bellidir. Guanç Guangzhouou günorta subtropiki zonada ýerleşýär we howasy günorta subtropiki zonada adaty musson ummany howasydyr. Daglar we deňiz sebäpli okean howasynyň aýratynlyklary aýratyn ajaýyp, ýyly we ýagyşly, ýeterlik ýagtylyk we yssy, kiçijik temperatura tapawudy, uzyn tomus we gysga aýaz döwürleri.

Si'an

Dünýä belli taryhy we medeni şäher bolan Şanxi welaýatynyň paýtagty Hytaýyň alty gadymy paýtagtynyň ilkinjisi we möhüm ylmy gözleg, Educationokary bilim, milli goranyş tehnologiýasy senagaty we ýokary tehnologiýaly senagat bazasy. Sian, Guançhong basseýninde Sary derýa basseýniniň ortasynda ýerleşýär.Bu şäherdäki beýiklikdäki tapawut ýurduň şäherleriniň arasynda iň ýokarydyr. Sian sebiti gadymy döwürlerden bäri "Çangyň töwereginde sekiz suw" ady bilen tanalýar. Çylşyrymly gatlak ösüşi we dürli gurluş görnüşleri dürli mineral baýlyklaryň emele gelmegi üçin amatly şertleri döredýär. Sianyň düz meýdany, dört dürli möwsümi bolan: sowuk, ýyly, gurak we çygly ýyly howa zolagy we ýarym çygly kontinental musson howasy bar. Sian medeni we syýahatçylyk çeşmelerine baý we häzirki wagtda Hytaýyň meşhur syýahatçylyk şäherleriniň birine öwrüldi.