ኢራቅ መሰረታዊ መረጃ
የአካባቢ ሰዓት | የእርስዎ ጊዜ |
---|---|
|
|
የአከባቢ የጊዜ ሰቅ | የሰዓት ሰቅ ልዩነት |
UTC/GMT +3 ሰአት |
ኬክሮስ / ኬንትሮስ |
---|
33°13'25"N / 43°41'9"E |
ኢሶ ኢንኮዲንግ |
IQ / IRQ |
ምንዛሬ |
ዲናር (IQD) |
ቋንቋ |
Arabic (official) Kurdish (official) Turkmen (a Turkish dialect) and Assyrian (Neo-Aramaic) are official in areas where they constitute a majority of the population) Armenian |
ኤሌክትሪክ |
ይተይቡ c European 2-pin D old የብሪታንያ መሰኪያ ይተይቡ g ዓይነት ዩኬ 3-pin |
ብሔራዊ ባንዲራ |
---|
ካፒታል |
ባግዳድ |
የባንኮች ዝርዝር |
ኢራቅ የባንኮች ዝርዝር |
የህዝብ ብዛት |
29,671,605 |
አካባቢ |
437,072 KM2 |
GDP (USD) |
221,800,000,000 |
ስልክ |
1,870,000 |
ተንቀሳቃሽ ስልክ |
26,760,000 |
የበይነመረብ አስተናጋጆች ብዛት |
26 |
የበይነመረብ ተጠቃሚዎች ብዛት |
325,900 |
ኢራቅ መግቢያ
ኢራቅ በደቡብ ምዕራብ እስያ እና በሰሜን ምስራቅ ከአረቢያ ባሕረ ገብ መሬት 441,839 ስኩዌር ኪ.ሜ ስፋት ያላት ሲሆን በሰሜን በኩል ከቱርክ ፣ በምስራቅ ኢራን ፣ በምዕራብ ከሶሪያ እና ከጆርዳን እንዲሁም በደቡብ ምስራቅ ከፐርሺያ ባሕረ ሰላጤ ጋር ትዋሰናለች፡፡የባህር ዳርቻው 60 ኪ.ሜ ርዝመት አለው ፡፡ ደቡብ ምዕራብ ወደ ምስራቅ ሜዳ ፣ በሰሜን ምስራቅ የሚገኙ የኩርድ ተራሮች ፣ በምዕራብ በኩል በረሃ እና በፕላቶ እና በተራሮች መካከል የሚገኘውን አብዛኛው መሬት የሚይዘው የሜሶፖታሚያ ሜዳ ያለው የደቡብ ምዕራብ ክፍል ነው ፡፡ የኢራቅ ሪፐብሊክ ሙሉ ስም ኢራቅ በደቡብ ምዕራብ እስያ እና በሰሜን ምስራቅ ከአረቢያ ልሳነ ምድር ይገኛል ፡፡ 441,839 ስኩዌር ኪ.ሜ (924 ካሬ ኪ.ሜ. ውሃ እና 3 522 ስኩየር ኪ.ሜ. የኢራቅና የሳዑዲ ገለልተኛ አካባቢዎችን ጨምሮ) ይሸፍናል ፡፡ በሰሜን በኩል ቱርክን ፣ በምስራቅ ኢራን ፣ በምዕራብ ሶሪያ እና ዮርዳኖስን ፣ ደቡብ ሳውዲ አረቢያ እና ኩዌትን እንዲሁም በደቡብ ምስራቅ የፐርሺያ ባሕረ ሰላጤን ትዋሰናለች ፡፡ የባህር ዳርቻው 60 ኪ.ሜ ርዝመት አለው ፡፡ የክልል ባሕሩ ስፋት 12 ናቲካል ማይል ነው ፡፡ ደቡብ ምዕራብ ወደ ምስራቅ ሜዳ የሚንሸራተት የአረብ አምባ አካል ነው ፤ ሰሜናዊ ምስራቅ የኩርድ ተራሮች ነው ፣ ምዕራቡም በበረሃው እና በተራሮቹ መካከል አብዛኛው የሀገሪቱ ክፍል የሆነው ሜሶፖታሚያ ሜዳ ሲሆን አብዛኛው ደግሞ ከባህር ወለል በላይ ከ 100 ሜትር በታች ነው ፡፡ የኤፍራጥስ ወንዝና የትግሬስ ወንዝ ከሰሜን ምዕራብ እስከ ደቡብ ምስራቅ ድረስ መላውን ክልል የሚያልፉ ሲሆን ሁለቱ ወንዞች ወደ ፐርሺያ ባሕረ-ሰላጤ በሚፈስሰው ወደ ulልአይ ወደ ዢያታይ አረቢያ ወንዝ ይቀላቀላሉ ፡፡ በሰሜን ምስራቅ ተራራማ አካባቢ የሜዲትራንያን የአየር ንብረት ያለው ሲሆን የተቀሩት ደግሞ ሞቃታማ የበረሃ የአየር ጠባይ ናቸው ፡፡ በበጋው ውስጥ ከፍተኛው የሙቀት መጠን ከ 50 ℃ በላይ ነው ፣ በክረምት ደግሞ 0 ℃ አካባቢ ነው ፡፡ የዝናብ መጠን በአንፃራዊነት አነስተኛ ነው አመታዊ አማካይ የዝናብ መጠን ከደቡብ እስከ ሰሜን ከ100-500 ሚ.ሜ በሰሜናዊ ተራሮች ደግሞ 700 ሚ.ሜ ነው ፡፡ ኢራቅ ከ 18 አውራጃዎች ጋር አውራጃዎች ፣ ከተማዎች እና መንደሮች ተከፍላለች ፡፡ 18 ቱ አውራጃዎች አንባር ፣ አርቢል ፣ ባቢል ፣ ሙትሃና ፣ ባግዳድ ፣ ነጃፍ ፣ ባስራ ፣ ነነዌ ናቸው ፡፡ ኒኔቫ ፣ ዲር ቀር ፣ ቀዲሲያህ ፣ ዲያላ ፣ ሰላሃዲን ፣ ዶሁክ ፣ ሱላይማኒያህ ፣ ካልባ ጎትት (karbala) ፣ ታሜም (ታምም) ፣ ሚሳን (misan) ፣ Wasit (wasit)። ኢራቅ ረጅም ታሪክ አላት በዓለም ላይ ካሉ ጥንታዊ ሥልጣኔዎች መሶopታሚያ አንዱ ነው የከተማ-ግዛቶች በ 4700 ዓክልበ. ከክርስቶስ ልደት በፊት በ 2000 (እ.ኤ.አ.) ከ “አራት ጥንታዊ ስልጣኔዎች” አንዷ በመባል የምትታወቀው የባቢሎን መንግሥት ፣ የአሦር መንግሥት እና የድኅረ-ባቢሎን መንግሥት በተከታታይ ተመሠረቱ ፡፡ የፋርስ መንግሥት በ 550 ዓክልበ. በ 7 ኛው ክፍለ ዘመን በአረቦች ግዛት ተቀላቅሏል ፡፡ በ 16 ኛው ክፍለ ዘመን በኦቶማን ግዛት ይገዛ ነበር ፡፡ በ 1920 የብሪታንያ “የታዘዘበት ቦታ” ሆነ ፡፡ ነሐሴ 1921 ነፃነት ታወጀ ፣ የኢራቅ መንግሥት ተመሰረተ ፣ የፋሲል ሥርወ መንግሥት በእንግሊዝ ጥበቃ ተቋቋመ ፡፡ በ 1932 ሙሉ ነፃነትን አገኘ ፡፡ የኢራቅ ሪፐብሊክ እ.ኤ.አ. በ 1958 ተመሰረተ ፡፡ ኢራቅ 23.58 ሚሊዮን ያህል ህዝብ አላት (እ.ኤ.አ. በ 2001 አጋማሽ በአለም አቀፉ የገንዘብ ፈንድ ተገምቷል) ከእነዚህ ውስጥ አረቦች ከጠቅላላው የሀገሪቱ ህዝብ 73% ያህሉን ይይዛሉ ፣ ኩርዶች ደግሞ 21% ያህሉ ቀሪዎቹ ቱርኮች እና አርመኖች ናቸው ፡፡ ፣ አሦራውያን ፣ አይሁዶች እና ኢራናውያን ወዘተ. ኦፊሴላዊው ቋንቋ አረብኛ ነው ፣ የሰሜናዊው የኩርድ ክልል ኦፊሴላዊ ቋንቋ ኩርዲኛ ሲሆን በምስራቅ አካባቢ ያሉ አንዳንድ ጎሳዎች የፋርስ ቋንቋ ይናገራሉ ፡፡ አጠቃላይ እንግሊዝኛ. ኢራቅ እስላማዊ ሀገር ነች እስልምና የመንግስት ሃይማኖት ነው በአገሪቱ ካሉ 95% ሰዎች መካከል እስልምናን የሚያምኑ ሲሆን ከእነዚህ ውስጥ የሺአ ሙስሊሞች 54.5% እና የሱኒ ሙስሊሞች ደግሞ 40.5% ናቸው፡፡በሰሜን የሚገኙ ኩርዶችም በእስልምና ያምናሉ እና አብዛኛዎቹ አናሳዎች ናቸው ፡፡ በክርስትና ወይም በአይሁድ እምነት የሚያምኑ ጥቂት ሰዎች ብቻ ናቸው ፡፡ ኢራቅ በልዩ ጂኦግራፊያዊ ሁኔታ የታደለች እና በነዳጅ እና በተፈጥሮ ጋዝ ሀብቶች የበለፀገች ነች ፡፡ 112.5 ቢሊዮን በርሜል የዘይት ክምችት እንዳላት አረጋግጣለች፡፡ከሳዑዲ አረቢያ በመቀጠል በዓለም ትልቁ የነዳጅ ማከማቻ ሀገር ነች፡፡በ OPEC እና በዓለምም ተመሰረተ ፡፡ በአጠቃላይ የተረጋገጠው የዘይት ክምችት በቅደም ተከተል 15.5% እና 14% ደርሷል ፡፡ የኢራቅ የተፈጥሮ ጋዝ ክምችት እንዲሁ እጅግ የበለፀገ ሲሆን ከጠቅላላው የተረጋገጡ የመጠባበቂያ ክምችት 2.4% ነው ፡፡ የኢራቅ የሚታረስ መሬት ከጠቅላላው የመሬት ስፋት 27.6% ነው፡፡የእርሻ መሬቱ በዋነኝነት የሚመረኮዘው በሜሶፖታሚያ ሜዳ ላይ በትግሬስና በኤፍራጥስ መካከል ነው ፡፡ የግብርናው ህዝብ ከጠቅላላው የሀገሪቱ ህዝብ አንድ ሶስተኛውን ይይዛል ፡፡ ዋናዎቹ ሰብሎች ስንዴ ፣ ገብስ ፣ ተምር ፣ ወዘተ ናቸው እህሉ ራሱን በራሱ መቻል አይችልም ፡፡ በአገር አቀፍ ደረጃ ከ 33 ሚሊዮን በላይ የዘንባባ ዛፎች ይገኛሉ ፣ አማካይ ዓመታዊ ምርት ወደ 6.3 ሚሊዮን ቶን ገደማ ነው ፡፡ በኢራቅ ውስጥ ዋነኞቹ የቱሪስት ቦታዎች የኡር ከተማ ፍርስራሽ (2060 ዓክልበ. ግድም) ፣ የአሦር ኢምፓየር ፍርስራሽ (910 ዓክልበ.) እና የሃርትሌ ከተማ ፍርስራሾች (በተለምዶ “ፀሐይ ከተማ” በመባል የሚታወቁት) ባቢድ ከባግዳድ በስተደቡብ ምዕራብ 90 ኪ.ሜ. የጥንታዊቷ ከተማ ታዋቂ ፍርስራሾች ፣ ታዋቂው “የሰማይ የአትክልት ስፍራ” ከጥንታዊው ዓለም ሰባት አስደናቂ ነገሮች ውስጥ አንዱ ሆነው ተዘርዝረዋል ፡፡ በተጨማሪም በትግሪስ ወንዝ በኩል ሴሌውሲያ እና ነነዌ በኢራቅ ውስጥ የታወቁ ጥንታዊ ከተሞች ናቸው ፡፡ አንድ ረዥም ታሪክ አስደናቂ የኢራቅን ባህል ፈጠረ ፡፡ በአሁኑ ጊዜ በኢራቅ ውስጥ ብዙ ታሪካዊ ስፍራዎች አሉ ፡፡ ሴሌውሲያ ፣ ነነዌ እና በትግሪስ ወንዝ ዳር የሚገኙት አሦር ሁሉም በኢራቅ ውስጥ ታዋቂ የጥንት ከተሞች ናቸው ፡፡ ከባግዳድ በስተደቡብ ምዕራብ 90 ኪ.ሜ ርቀት ላይ በኤፍራጥስ ወንዝ በስተቀኝ በኩል የምትገኘው ባቢሎን የጥንቷ ቻይና ፣ ህንድ እና ግብፅን በመሰለች የሰው ልጅ ስልጣኔ መነሻ ናት ታዋቂው “ስካይ ገነት” ከዓለም ሰባት አስደናቂ ነገሮች አንዱ ሆኖ ተመዝግቧል ፡፡ ከ 1000 ዓመታት በላይ ታሪክ ያላት የኢራቅ ዋና ከተማ ባግዳድ አስደናቂ ባህሏ ረቂቅ ተሕዋስያን ናት ከ 8 ኛው እስከ 13 ኛው ክፍለዘመን መጀመሪያ ባግዳድ የምዕራብ እስያ እና የአረብ ዓለም የፖለቲካ እና የኢኮኖሚ ማዕከል እና የምሁራን መሰብሰቢያ ሆነች ፡፡ ዩኒቨርሲቲዎች ባግዳድን ፣ ባስራን ፣ ሞሱልን እና ሌሎች ዩኒቨርስቲዎችን ያካትታሉ ፡፡ ባግዳድ የኢራቅ ዋና ከተማ ባግዳድ በመካከለኛው ኢራቅ የምትገኝ እና የትግርስን ወንዝ የምታቋርጥ ሲሆን 860 ስኩዌር ኪሎ ሜትር ስፋት ያለው ሲሆን 5.6 ሚሊዮን ህዝብ (2002) አለው ፡፡ የፖለቲካ ፣ ኢኮኖሚያዊ ፣ ሃይማኖታዊና ባህላዊ ማዕከል ፡፡ ባግዳድ የሚለው ቃል የመጣው ከጥንት ፋርስኛ ሲሆን ትርጉሙም "እግዚአብሔር የሰጠው ቦታ" ማለት ነው ፡፡ ባግዳድ ረጅም ታሪክ አለው ፡፡ በ 762 ዓ / ም ባግዳድ የአባስ ከሊፋ ሁለተኛ ትውልድ መንሱር ዋና ከተማ ሆና ተመርጣ “የሰላም ከተማ” ብላ ሰየመች ፡፡ በከተማዋ መሃል ላይ የመንሱር “ወርቃማ ቤተመንግስት” በዳስ እና ድንኳኖች በተከበሩ የንጉሣዊ እና የታወቁ ሰዎች ድንኳኖች የተከበበ ነው ፡፡ ምክንያቱም ከተማዋ በክብ ክብ የከተማ ቅጥር ውስጥ የተገነባች በመሆኗም “ቱዋንcheንግ” ተብላ ትጠራለች ፡፡ ከ 8 ኛው መቶ ክፍለዘመን እስከ 13 ኛው ክፍለዘመን ባግዳድ በተከታታይ መስፋፋት እና ልማት ከተማዋ አካባቢ ቀስ በቀስ በትግሪስ ወንዝ ምስራቅ እና ምዕራብ ዳርቻዎችን የሚዘረጋ አሰራርን ቀየረ የምስራቅና ምዕራብ ባንኮች በተከታታይ በተገነቡ አምስት ድልድዮች ተገናኝተዋል ፡፡ በዚህ ወቅት የአረብ ብሄራዊ ዘይቤ ያላቸው ሕንፃዎች ከመሬት ተነስተው ብቻ ሳይሆን ከመላው አለም የወርቅ እና የብር ዕቃዎች ፣ የባህል ቅርሶች እና ጥንታዊ ቅርሶች ተገኝተው በሙዚየሞች ከተማ ታመሰገኑ ፡፡ በዓለም ዘመን ታዋቂው የአረብኛ “አንድ ሺህ አንድ ሌሊት” ከዚህ ዘመን ጀምሮ መስፋፋት እንደጀመረ ይነገራል ፡፡ ታዋቂ ሐኪሞች ፣ የሒሳብ ሊቃውንት ፣ የጂኦግራፊ ተመራማሪዎች ፣ ከመላው ዓለም የተውጣጡ ኮከብ ቆጣሪዎች እና የአልካሂስቶች ምሁራንና ምሁራን የመሰብሰቢያ ቦታ በማቋቋም በሰው ልጅ ሥልጣኔ ታሪክ ውስጥ አንድ ክቡር ገጽ ትተዋል ፡፡ ባግዳድ የዳበረ ኢኮኖሚ ያለው ሲሆን 40% የአገሪቱን ኢንዱስትሪ ባለቤት ነው ፡፡ በነዳጅ ማጣሪያ ፣ በጨርቃጨርቅ ፣ በቆዳ ልማት ፣ በወረቀት ሥራ እና በምግብ ላይ የተመሰረቱ የከተማ ኢንዱስትሪዎች አሉ የባቡር ሐዲዶች ፣ አውራ ጎዳናዎች እና አቪዬሽን የባግዳድ ሶስት አቅጣጫዊ መጓጓዣን በመሬት እና በአየር ያጓጉዛሉ ፡፡ ዘመናዊ የንግድ ማዕከሎች ብቻ ሳይሆኑ ጥንታዊ የአረብ ሱቆችም እዚህ ያለው ንግድ የበለፀገ ነው ፡፡ ባግዳድ ጥልቅ የሆነ ባህላዊ ቅርስ ያለው ሲሆን ትክክለኛ ጥንታዊ የባህል መዲና ናት ፡፡ በዘጠነኛው መቶ ክፍለዘመን ውስጥ በአስተያየት መስጫ እና በቤተመጽሐፍት የተገነባው ‹ጥበብ› ቤተመንግሥት አለ ፤ በዓለም ላይ ካሉ አንጋፋ ዩኒቨርሲቲዎች አንዱ የሆነው ሙስታንሲያሊያ ዩኒቨርሲቲ በ 1227 የተገነባ ሲሆን በመለኪያው ካይሮ ዩኒቨርሲቲ ብቻ ሁለተኛ የሆነውና 15 ኮሌጆች ያሉት ባግዳድ ዩኒቨርሲቲ ፡፡ . በተጨማሪም በኢራቅ ፣ ባግዳድ ፣ ወታደራዊ ፣ ተፈጥሮ እና መሳሪያዎች ውስጥ በደርዘን የሚቆጠሩ ሙዝየሞች አሉ ፣ በመካከለኛው ምስራቅ ውስጥ ባሉ ዋና ዋና ከተሞች ውስጥ በጣም ተብሎ ሊጠራ ይችላል ፡፡ |