Ilaka ʻIke kumu
Manawa kūloko | Kou manawa |
---|---|
|
|
Kahi wā kūloko | ʻOkoʻa ʻāpana manawa |
UTC/GMT +3 hola |
latitu / longitude |
---|
33°13'25"N / 43°41'9"E |
iso hoʻopāʻālua |
IQ / IRQ |
kālā |
Dinar (IQD) |
ʻLelo |
Arabic (official) Kurdish (official) Turkmen (a Turkish dialect) and Assyrian (Neo-Aramaic) are official in areas where they constitute a majority of the population) Armenian |
uila |
ʻAno c European 2-pin ʻAno d plug Pelekane kahiko g kikokiko UK 3-pin |
hae aupuni |
---|
kapikala |
Baghdad |
papa inoa panakō |
Ilaka papa inoa panakō |
heluna kanaka |
29,671,605 |
ʻāpana |
437,072 KM2 |
GDP (USD) |
221,800,000,000 |
kelepona |
1,870,000 |
Kelepono paʻa lima |
26,760,000 |
Ka helu o nā pūnaewele Pūnaewele |
26 |
Ka helu o nā mea hoʻohana Pūnaewele |
325,900 |
Ilaka hoʻolauna
Aia ʻo ʻIraka ma ke komohana hema ʻo ʻAsia a me ka ʻākau hikina o ka Arikia Peninsula, e uhi ana i kahi ma 441,839 kilomika kilomika. Aia ia i Turkey i ka ʻākau, ʻo ʻIrani ma ka hikina, ʻo Suria a me Ioredane ma ke komohana, Saudi Arabia a me Kuwait ma ka hema, a me ke awāwa ʻo Persian i ka hikina hema. ʻO ke komohana hema kahi ʻāpana o ka Plateau ʻAlapia, kahi e pili ana i ka papu hikina, nā kuahiwi Kurdish ma ka ʻākau hikina, ka wao akua ma ke komohana, a me ka papu Mesopotamian e noho ana ma ka hapa nui o ka ʻāina ma waena o ka mauna a me nā mauna. <► ʻO ʻIraka, ka inoa piha o ka Repubalika o ʻIraka, aia ma ke komohana hema ʻo ʻAsia a me ka ʻākau hikina o ka ʻAlapia ʻAlapia. Uhi ia i kahi o 441,839 kilomika kilomika (me 924 kilomika kilomika o ka wai a me 3,522 kilomika kilomika o Iraqi a me Saudi wahi kūlike ʻole). Aia ia i Turkey ma ka ʻākau, ʻo Iran ma ka hikina, Suria a me Ioredane ma ke komohana, Saudi Arabia a me Kuwait ma ka hema, a me ke awāwa ʻo Persian i ka hikina hema. 60 mile ka lōʻihi o ke kahakai. ʻO ka laulā o ke kai teritori he 12 mile mile. ʻO ke komohana hema kahi ʻāpana o ka Pā Arabian, e iho ana i ka ʻaoʻao hikina; ʻo ka ʻākau hikina nā mauna Kurdish, ʻo ke komohana ka wahi wao nahele, ma waena o ka pāpū a ʻo nā kuahiwi ka pāpū ʻo Mesopotamian, kahi e hōʻike ai i ka hapa nui o ka ʻāina, a ʻo ka hapa nui o lākou aia ma lalo o 100 mau mika ma luna o ka pae kai. E holo ana nā kahawai ʻo Euphrates a me Tigris ma loko o ka mokuna holoʻokoʻa mai ke komohana ʻākau a i ka hikina hema. Hoʻohui ʻia nā kahawai ʻelua i ka muliwai ʻo Xiatai Arabian ma Khulna, a kahe i ke awāwa ʻo Persian. ʻO ka ʻāpana mauna ma ka ʻākau hikina i kahi aniau o ke Kaiwaenahonua, a ʻo ke koena he mau ʻāina neoneo tropical. ʻO ke kiʻekiʻe wela i ke kauwela ma luna o 50 ℃, a i ka hoʻoilo aia ma kahi o 0 ℃. Heʻuʻuku ka ua. ʻO ka ua maʻamau ka makahiki 100-500 mm mai ka hema a ke kūkulu ʻākau, a 700 mm ma nā kuahiwi ʻākau. Ua hoʻokaʻawale ʻia ʻo ʻIraka i nā panalāʻau he 18 me nā kalana, nā kaona, a me nā kauhale. ʻO nā panalāʻau he 18: Anbar, Arbil, Babil, Muthanna, Baghdad, Najaf, Basrah, Nineveh neineva, dhi qar, qadisiyah, diyala, salahuddin, dohuk, sulaymaniyah, kalba Huki (karbala), Tameem (tameem), Misan (misan), Wasit (wasit). He moʻolelo lōʻihi ko ʻIraka. ʻO ka Mesopotamia kekahi o nā wahi hānau o nā lāhui kahiko i ka honua. Ua hōʻike ʻia nā mokuʻāina kulanakauhale i 4700 BC. I ka makahiki 2000 BC, ke Aupuni Babulona, ke Aupuni ʻAsuria, a me ke Aupuni Post-Babulona, i ʻike ʻia ʻo kekahi o nā "ʻĀpana Kahiko ʻehā", i hoʻokumu paʻa ʻia. Ua luku ʻia ke Aupuni ʻEnelani ma 550 BC. Ua hoʻohui ʻia e ka Emepaea ʻAlapia i ka kenekulia 7. Noho aliʻi ʻia e ka Ottoman Empire i ke kenekulia 16. I ka 1920, ua lilo ia i ka "ʻĀina mandate." I ʻAukake 1921, ua hoʻolaha ʻia ke kūʻokoʻa, ua hoʻokumu ʻia ke Aupuni o ʻIraka, a ua hoʻokumu ʻia ka moʻokūʻauhau Faisal ma lalo o ka pale ʻana a Beritania. Loaʻa ke kūʻokoʻa piha i 1932. Ua hoʻokumu ʻia ka Repubalika o ʻIraka ma 1958. He heluna kanaka ʻo ʻIraka ma kahi o 23.58 miliona (i koho ʻia e ka Waihona Moneter International ma waena o 2001), a ʻo ka poʻe ʻArabia e hōʻike ana ma kahi o 73% o ka heluna nui o ka ʻāina, ʻo Kurds ka helu ma kahi o 21%, a ʻo ke koena he poʻe Tureke a me Armenia. , ʻAsuria, nā Iudaio a me nā Iranians etc. ʻO ka ʻōlelo kūhelu ka ʻAlapia, ka ʻōlelo kūhelu o ka ʻaoʻao ʻĀkau Kurdish ʻo Kurdish, a ʻo kekahi mau ʻohana ma ka ʻaoʻao hikina e ʻōlelo Persian. English Nui. ʻO Iraq kahi ʻāina Islamic. ʻO Islam ka hoʻomana mokuʻāina. 95% o ka poʻe i ka ʻāina i manaʻoʻiʻo i ka Islam. ʻO ka Shia Muslim no ka 54.5% a ʻo ka Sunni Muslim no 40.5%. ʻO ka poʻe Kurds ma ka ʻĀkau hoʻi e manaʻoʻiʻo iā Islam. ʻO ka hapa nui o lākou he haʻahaʻa. Nui wale ka poʻe e manaʻoʻiʻo i ka hoʻomana Kalikiano a i ka Iudaio. Ua hoʻopōmaikaʻi ʻia ʻo ʻIraka me nā kūlana ʻāina kū hoʻokahi a waiwai i ka aila a me nā kumuwaiwai kūlohelohe. Ua hōʻoia ʻia i nā waihona ʻaila o 112.5 biliona mau barela. ʻO ia ka lua o nā ʻāina nui aila e waiho nei ma ka honua ma hope o Saudi Arabia. Ua hoʻokumu ʻia ma OPEC a me ka honua. ʻO ka nui o nā mālama aila i hōʻike ʻia no 15.5% a me 14%. Nui ka waiwai o nā mālama kinoea Iraki, e helu nei no 2.4% o ka nui o nā mālama mālama honua. ʻO ka ʻāina mahi mahi ʻai o ʻIraka he 27.6% o ka nui o ka ʻāina. Hilinaʻi nui ka ʻāina mahiʻai i ka wai kai, ʻo ka mea nui ma ka pāpū Mesopotamian ma waena o Tigris a me Euphrates. ʻO ka heluna kānaka mahiʻai no ka hapakolu o ka heluna lehulehu o ka ʻāina. ʻO nā hua nui ka palaoa, ka palaoa, nā lā, a pēlā aku. ʻAʻole hiki i ka palaoa ke lawa iā ia iho. Aia ma mua o 33 miliona mau lā lāʻau pāma ma ka ʻāina holoʻokoʻa, me ka awelika makahiki puka ma kahi o 6.3 miliona mau tona o nā lā. ʻO nā wahi mākaʻikaʻi nui i ʻIraka e komo pū me nā wahi neoneo o ke kūlanakauhale Ur (2060 BC), nā koena o ka ʻAsuria ʻAsuria (910 BC) a me nā wahi neoneo o Hartle City (ʻike ʻia ʻo "Sun City"). ʻO Babulona, 90 mau mile ma ke komohana hema o Baghdad, ka honua. ʻO nā wahi neoneo kaulana o ke kūlanakauhale kahiko, ua helu ʻia ʻo "Sky Garden" i makemake nui ʻia o kekahi o nā mea kupaianaha ʻehiku o ka honua kahiko. Eia kekahi, ʻo Seleucia a me Nineveh ma ke kahawai ʻo Tigris he kūlanakauhale kaulana loa ia ma ʻIraka. Ua hana kahi moʻolelo lōʻihi i kahi moʻomeheu Iraqi nani. I kēia mau lā, nui nā kahua mōʻaukala ma ʻIraka. ʻO Seleucia, Nineva a me ʻAsuria ma ka muliwai ʻo Tigris he kūlanakauhale kaulana loa ia ma ʻIraka. ʻO Babulona, aia ma ke kapa kūpono o ka muliwai ʻo Euphrates, 90 mau mile ma ke komohana hema o Baghdad, kahi hānau o ka lāhui kanaka i kaulana e like me Kina, India, a me ʻAigupita. ʻO ka "Sky Garden" kaulana i helu ʻia ma ke ʻano he ʻehiku mau mea kupaianaha o ka Honua. ʻO Baghdad, ke kapikala o ʻIraka me ka mōʻaukala i ʻoi aku ma mua o nā makahiki 1000, kahi microcosm o kāna moʻomeheu hanohano. I ka wā o ka 8th a i ka 13th mau kenekulia AD, ua lilo ʻo Baghdad i kikowaena waena politika a me ka hoʻokele waiwai o West Asia a me ka honua Arab a me kahi e ʻākoakoa ai nā mea ʻimi naʻauao. ʻO nā kula nui pū kekahi me Baghdad, Basra, Mosul a me nā kula ʻē aʻe. |