Saud Arabystany Patyşalygynyň doly ady Saud Arabystany 2,25 million inedördül kilometre barabardyr. Arap ýarym adasy günorta-günbatar Aziýada ýerleşýär, gündogarda Pars aýlagy we günbatarda Gyzyl deňiz bilen serhetleşýär. Iordaniýa, Yrak, Kuweýt, BAE, Oman, Yemenemen we beýleki ýurtlar bilen serhetleşýär. "Saud Arabystany" sözi arap dilinde "bagt çöli" diýmegi aňladýar. Theer günbatarda beýik we gündogarda pes. Günbatarda Hijaz-Asir platosy, günortada bolsa Hijaz daglary deňiz derejesinden 3000 metr belentlikde ýerleşýär. Merkezi bölegi Nejd platosy. Gündogar düzlük. Gyzyl deňziň boýy, takmynan 70 kilometre çenli Gyzyl deňziň pesligi. Çöl ýurduň meýdanynyň ýarysyny tutýar. Köp ýyllyk suwy bolmadyk derýalar we köller. Günbatar platosy Ortaýer deňziniň howasyna, beýleki giň ýerler subtropiki çöl howasyna, yssy we gurak degişlidir.

13urt 13 sebite bölünýär: Riýad sebiti, Mekge sebiti, Medina sebiti, Gündogar sebit, Kasym sebiti, Hail sebiti, Asir sebiti, Baha sebiti, Tabu Horwatiýa, Demirgazyk serhet, Jizan, Najran, Zhufu. Sebitde birinji derejeli etraplar we ikinji derejeli etraplar, etrap boýunça birinji derejeli şäherçeler we ikinji derejeli şäherçeler bar.

Saud Arabystany Yslamyň doglan ýeri. Biziň eramyzyň VII asyrynda Yslamy esaslandyryjy Muhammet Arap imperiýasyny esaslandyrypdyr. 8-nji asyr gülläp ösen döwür bolup, territoriýasy Europeewropa, Aziýa we Afrikany öz içine alýardy. Beöň XVI asyrda Arap imperiýasy Osman imperiýasy tarapyndan dolandyrylypdyr. Biziň eramyzyň XIX asyrynda Iňlisler basyp aldy we ýerleri iki bölege böldi: Hanjhi we Içerki taryh. 1924-nji ýylda Nejanyň başlygy Abdul Aziz-Saud Arabystany Hanzini basyp aldy, soňra bolsa Arap ýarym adasyny kem-kemden birleşdirdi we 1932-nji ýylyň sentýabr aýynda Saud Arabystany Patyşalygynyň döredilendigini yglan etdi.

Döwlet baýdagy: Uzynlygy 3: 2 ini bilen gönüburçly. Greenaşyl baýdak meýdançasynda ak arap dilinde meşhur yslam sözi ýazylýar: "Hemme zat Reb däl, Allah, Muhammet Allahyň Resulydyr". Gylyç mukaddes söweşi we özüni goramagy alamatlandyrýan aşakda boýaldy. Greenaşyl parahatçylygy alamatlandyrýar we yslam ýurtlary tarapyndan gowy görülýän reňkdir. Döwlet baýdagynyň reňkleri we nagyşlary ýurduň dini ynançlaryny görkezýär, Saud Arabystany bolsa Yslamyň doglan ýeri.

Saud Arabystanynyň umumy ilaty 24,6 million (2005), şolardan daşary ýurt ilaty 30% töweregi, köpüsi araplar. Resmi dil arap, umumy iňlis, yslam döwlet dini, sünni 85%, şaýylar 15% töweregi.

Saud Arabystany erkin ykdysady syýasaty durmuşa geçirýär. Saud Arabystany "nebit şalygy" diýlip atlandyrylýar, nebit gorlary we önümçiligi dünýäde birinji ýerde durýar, nebit we nebithimiýa pudagy bolsa ykdysadyýetiniň durmuş ganydyr. Saud Arabystanynyň subut edilen nebit gorlary 261,2 milliard barrele barabar bolup, dünýädäki nebit gorlarynyň 26% -ini emele getirýär. Saud Arabystany ýylda 400 milliondan 500 million tonna çig nebit öndürýär. Nebit-himiýa önümleri 70-den gowrak ýurda we sebite eksport edilýär. Nebit girdejisi milli maliýe girdejisiniň 70% -den gowragyny, nebit eksporty bolsa eksportyň 90% -den gowragyny emele getirýär. Saud Arabystany tebigy gaz gorlaryna-da örän baý, subut edilen tebigy gaz gorlary 6,75 trillion kub metr bolup, dünýäde iň ýokarylaryň hataryna girýär. Häzirki nebit önümçiliginiň çaklamalaryna görä, Saud Arabystanynyň nebitini takmynan 80 ýyl ulanyp bolýar. Mundan başga-da, altyn, mis, demir, galaýy, alýumin we sink mineral ýataklary bar we bu dünýäde dördünji uly altyn bazaryna öwrülýär. Esasy gidrawlik çeşmeleri ýerasty suwlardyr. Grounderasty suwlaryň umumy ätiýaçlygy 36 trillion kub metrdir. Häzirki suw sarp edilişine görä, ýerden 20 metr aşaky suw çeşmesi takmynan 320 ýyl ulanylyp bilner. Saud Arabystany süýjedilen deňiz suwlaryny öndürmek boýunça dünýäde iň uly ýurtdyr. Seurtdaky deňiz suwlaryny süýjedmegiň umumy mukdary dünýädäki deňiz suwlarynyň süýjedilmeginiň 21% -ini tutýar. 640 million kub metr suw saklaýyş ukyby bolan 184 suw howdany bar. Saud Arabystany oba hojalygyna aýratyn üns berýär. 32urtda 32 million gektar ekin meýdanlary we 3,6 million gektar ekin meýdanlary bar. Eastakyn Gündogardaky ýurtlaryň arasynda Saud Arabystanynda jemi içerki önüm iň ýokary bolup, ösýän ýurtlaryň arasynda ýokary derejedir. Soňky ýyllarda Saud Arabystany ykdysady diwersifikasiýa syýasatyny güýçli alyp bardy, dag-magdan, ýeňil senagat we oba hojalygy ýaly nebit däl pudaklary ösdürmäge çalyşdy. Nebite bil baglaýan ýeke-täk ykdysady gurluş üýtgedi. 2004-nji ýylda Saud Arabystanynyň adam başyna düşýän jemi içerki önümi 11,800 ABŞ dollary boldy. Saud Arabystany esasan sarp ediş harytlaryny we maşyn we enjamlar, azyk, dokma we ş.m. ýaly himiki önümleri import edýär. Saud Arabystany ýokary hal-ýagdaý döwletidir. Mugt lukmançylyk kömegini amala aşyryň.

Riýad: Riýad şäheri (Riýad) Saud Arabystany Patyşalygynyň paýtagty, Korol köşgüniň ýerleşýän ýeri we Riýad welaýatynyň paýtagty. Şäher meýdany 1600 inedördül kilometre barabardyr. Arap ýarym adasynyň ortasyndaky Nehi platosynyň Hanifa, Aisan we Baixahanzai üç gury jülgesinde, deňiz derejesinden 520 metr beýiklikde, Pars aýlagynyň 386 km gündogarynda we golaýdaky oazisde ýerleşýär. Howa gurak we yssy. Iýul aýynda ortaça temperatura 33 ℃, iň ýokary temperatura 45 ℃; ýanwar aýynda ortaça temperatura 14 ℃, iň pes temperatura 100 ℃; ortaça ýyllyk temperatura 25 ℃. Annualyllyk ýagyş 81,3 mm. Golaýda, Riýad adyny beren giň hurma agaçlary we açyk çeşmeler bolan oazis ýerleşýär (Riýad arap dilinde "bag" köplügi).

XVIII asyryň ortalarynda Riýad şäheriniň töwereginde şäher diwary gurlandan soň Riýad ady ulanylyp başlandy. 1824-nji ýylda Saud Arabystanyň şa maşgalasynyň paýtagty boldy. 1891-nji ýylda Raşid taýpasyna degişlidir. 1902-nji ýylda Saud Arabystany Patyşalygynyň düýbüni tutujy Abdul Aziz goşunlaryna ýolbaşçylyk edip, Riýady gaýtadan basyp aldy.Patyşalyk 1932-nji ýylda döredilende resmi taýdan paýtagt boldy. Kliýada hüjüm edilende, iň soňky basyp alan Masmak galasy henizem durdy. 1930-njy ýyllardan bäri Riýad köp mukdarda nebit girdejisi we transportyň ösmegi sebäpli häzirki zaman şäherine öwrüldi. Aýlag porty Dammam-a gündogarda demir ýol bar, demirgazyk töwereklerinde howa menzili bar.

Riýad Saud Arabystanynyň milli söwda, medeni, bilim we transport merkezidir. Nebit baýlyklarynyň çalt ösmegi bilen häzirki zaman ösýän şäher gurdy. Oazis oba hojalygy hurma, bugdaý we gök önüm öndürýär. Senagatda nebiti gaýtadan işlemek, nebithimiýa, sement, dokma we ş.m. Gyzyl deňiz bilen Pars aýlagynyň arasyndaky tranzit nokady, oba hojalygy we maldarçylyk önümleri üçin paýlaýyş merkezi. Eýranda, Yrakda we beýleki ýerlerde musulmanlar üçin Mekgä we Medinä haja gitmek üçin ýer transport stansiýalary. Kenara barýan häzirki zaman demir ýollary we awtoulag ýollary bar, içerki we daşary ýurtlary birleşdirýän howa liniýalary we awtoulag ýollary bar.

Mekge: Mekge Yslamda ilkinji mukaddes ýerdir. Saud Arabystanynyň günbataryndaky Serat daglarynda dar jülgede ýerleşýär, meýdany 30 inedördül kilometre golaý we 400,000 töweregi ilaty bar. Daş-töweregi daglar, ajaýyp depeler we ajaýyp görnüşler bar. Arap dilinde "emmek" diýmegi aňladýan Mekge pes ýeriň, ýokary temperaturanyň we agyz suwunyň kynlygynyň aýratynlyklaryny aýdyň görkezýär.

Mekgäniň beýle meşhur bolmagynyň sebäbi, yslamy esaslandyryjy Muhammetiň şu ýerde dünýä inmegi. Muhammet Mekgede Yslamy esaslandyrdy we ýaýratdy. Garşylyk we yzarlamalar sebäpli biziň eramyzyň 622-nji ýylda Medinä göçdi. Medinede ybadat ugruny Mekgä tarap öwürmek kararyna geldi. Şondan bäri dünýäniň ähli musulmanlary Mekgä ýüz tutdular. ybadat. Miladydan öňki 630-njy ýylda Muhammet goşunlaryna Mekgäni basyp aldy, Kaaba ybadathanasyny goramak hukugyny dolandyrdy, köp hudaýlylygy terk etdi we ybadathanany yslam metjidine öwürdi. Mekgäniň merkezindäki Uly metjit (Gadagan edilen metjit diýlip hem atlandyrylýar) musulmanlar üçin iň mukaddes ýerdir. Meýdany 160 000 inedördül metr bolup, şol bir wagtyň özünde 300,000 musulman kabul edip biler.

"Haj" yslam dinine uýýanlaryň berjaý etmeli esasy ulgamlaryndan biridir. Diňe taryhy däp-dessurlara hormat goýýan we "pygamberi" ýatlaýan dini däp-dessurlary öz içine almaýar. Her ýyl dürli ýurtlardan gelen musulmanlaryň arasynda özara düşünişmegi we dostlugy ösdürýän ýygnak bolýar. Ulaglaryň ösmegi bilen 1000 ýyldan gowrak wagt bäri Mekgä zyýarata gidýän musulmanlaryň sany ýylsaýyn artýar. Birnäçe ýyldan bäri 70-den gowrak ýurtdan dürli deri reňkleri we dürli dillerdäki musulmanlar Mekgä geldi we Haj döwründe Mekgäni geň galdyrdy. , Kaleidoskop dünýäsi. 1932-nji ýylda Saud Arabystany Patyşalygy döredilenden soň, Mekge "dini paýtagt" hökmünde tanaldy we häzirki wagtda Muhammetiň nesilleri tarapyndan dolandyrylýar. Köne Mekge şäherine derýa jülgesinde "Ybraýym depressiýasy" diýilýär. Orta asyrlara mahsus dini binalaryň we köşkleriň ýygnanyşyklary bar. Dar köçeler gadymy dükanlar bilen örtülendir. Residentsaşaýjylaryň eşikleri, dili we däp-dessurlary Muhammet döwrüniň käbir stillerini saklaýar.