ካዛክስታን መሰረታዊ መረጃ
የአካባቢ ሰዓት | የእርስዎ ጊዜ |
---|---|
|
|
የአከባቢ የጊዜ ሰቅ | የሰዓት ሰቅ ልዩነት |
UTC/GMT +6 ሰአት |
ኬክሮስ / ኬንትሮስ |
---|
48°11'37"N / 66°54'8"E |
ኢሶ ኢንኮዲንግ |
KZ / KAZ |
ምንዛሬ |
ተንጌ (KZT) |
ቋንቋ |
Kazakh (official Qazaq) 64.4% Russian (official used in everyday business designated the "language of interethnic communication") 95% (2001 est.) |
ኤሌክትሪክ |
ይተይቡ c European 2-pin |
ብሔራዊ ባንዲራ |
---|
ካፒታል |
አስታና |
የባንኮች ዝርዝር |
ካዛክስታን የባንኮች ዝርዝር |
የህዝብ ብዛት |
15,340,000 |
አካባቢ |
2,717,300 KM2 |
GDP (USD) |
224,900,000,000 |
ስልክ |
4,340,000 |
ተንቀሳቃሽ ስልክ |
28,731,000 |
የበይነመረብ አስተናጋጆች ብዛት |
67,464 |
የበይነመረብ ተጠቃሚዎች ብዛት |
5,299,000 |
ካዛክስታን መግቢያ
ካዛክስታን 2,724,900 ስኩዌር ኪ.ሜ ስፋት ያላት ሲሆን በመካከለኛው እስያ ወደብ አልባ በሆነች ሀገር ውስጥ ትገኛለች ፡፡ በማዕከላዊ እስያ ውስጥ በጣም ሰፊው ክልል ያላት ሀገር ናት ፡፡ በሰሜን በኩል ሩሲያ ፣ ኡዝቤኪስታን ፣ ቱርክሜኒስታን እና ኪርጊስታን በደቡብ ፣ በምዕራብ ካስፒያን ባሕር እና በምስራቅ ከቻይና ጋር ትዋሰናለች ፡፡ “ዘመናዊ ሐር መንገድ” በመባል የሚታወቀው “የኢራሺያ ምድር ድልድይ” መላውን የካዛክስታን ግዛት ያቋርጣል ፡፡ ግዛቱ በአብዛኛው ሜዳ እና ቆላማ ነው በምዕራቡ ዝቅተኛው ቦታ የካራጉዬ ተፋሰስ ሲሆን ምስራቅ እና ደቡብ ምስራቅ የአልታይ ተራሮች እና የቲያንስ ተራሮች ሲሆኑ ሜዳዎቹ በዋነኝነት የሚከፋፈሉት በምዕራብ ፣ በሰሜን እና በደቡብ ምዕራብ ሲሆን ማዕከላዊው ክፍል ደግሞ የካዛክ ኮረብታዎች ናቸው ፡፡ የካዛክስታን ሪ theብሊክ ሙሉ ስም ካዛክስታን 2,724,900 ስኩየር ኪ.ሜ. ስፋት አለው ፡፡ በማዕከላዊ እስያ ወደብ አልባ ፣ በምዕራብ በካስፒያን ባሕር ፣ በደቡብ ምስራቅ ቻይና ፣ በሰሜን ሩሲያ ፣ በደቡብ ደግሞ ኡዝቤኪስታን ፣ ቱርክሜኒስታን እና ኪርጊስታን ትዋሰናለች ፡፡ አብዛኞቹ ሜዳዎችና ቆላማ አካባቢዎች ናቸው ፡፡ ምስራቅ እና ደቡብ ምስራቅ የአልታይ ተራሮች እና የቲአሻን ተራሮች ናቸው ፤ ሜዳዎቹ በዋነኝነት የሚከፋፈሉት በምዕራብ ፣ በሰሜን እና በደቡብ ምዕራብ ነው ፣ ማዕከላዊው ክፍል የካዛክ ኮረብታዎች ናቸው ፡፡ በረሃዎች እና ከፊል በረሃዎች የክልሉን 60% ይይዛሉ ፡፡ ዋናዎቹ ወንዞች ኢርቲሽ ወንዝ ፣ ሲር ወንዝና ኢሊ ወንዝ ናቸው ፡፡ ብዙ ሐይቆች አሉ ፣ ወደ 48,000 ያህል የሚሆኑት ፣ ከእነዚህ ውስጥ ትላልቆቹ ካስፒያን ባህር ፣ የአራል ባህር ፣ የባልክሃሽ እና የጃይሻንፖ ናቸው ፡፡ 2,070 ስኩዌር ኪ.ሜ ስፋት የሚሸፍን እስከ 1500 ያህል የበረዶ ግግር በረዶዎች አሉ ፡፡ ሞቃታማ እና ደረቅ የበጋ እና አነስተኛ በረዶዎች ያሉት ቀዝቃዛ ክረምቶች ያሉት በጣም ደረቅ አህጉራዊ የአየር ንብረት አለው ፡፡ በጥር ወር አማካይ የሙቀት መጠን -19 ℃ እስከ -4 ℃ ሲሆን በሐምሌ ወር አማካይ የሙቀት መጠን ከ 19 ℃ እስከ 26 ℃ ነው ፡፡ ፍፁም ከፍተኛ እና ዝቅተኛው የሙቀት መጠን በቅደም ተከተል 45 ℃ እና -45 ℃ ሲሆን በምድረ በዳ ያለው ከፍተኛ የሙቀት መጠን እስከ 70 ℃ ሊደርስ ይችላል ፡፡ አመታዊው ዝናብ በበረሃ አካባቢዎች ከ 100 ሚሊ ሜትር በታች ፣ በሰሜን በኩል ከ 300 እስከ 300 ሚ.ሜ እና በተራራማ አካባቢዎች ከ1000-2000 ሚ.ሜ. ሀገሪቱ በ 14 ግዛቶች የተከፋፈለች ሲሆን እነሱም-ሰሜን ካዛክስታን ፣ ኮስታናይ ፣ ፓቭሎዳር ፣ አክሞላ ፣ ምዕራብ ካዛክስታን ፣ ምስራቅ ካዛክስታን ፣ አታይራ ፣ አክቶቤ ፣ ካራጋንዳ ፣ ማንጊስቶው ፣ ኪዚሎርዳ ፣ ዘምቢል ፣ አልማቲ ፣ ደቡብ ካዛክስታን ፡፡ እንዲሁም በማዕከላዊ መንግስት ስር በቀጥታ ሁለት ማዘጋጃ ቤቶች አሉ-እነሱም አልማቲ እና አስታና ፡፡ ቱርክኛ ካናቴ የተቋቋመው ከ 6 ኛው መቶ ክፍለዘመን አጋማሽ እስከ 8 ኛው ክፍለዘመን ነበር ፡፡ ከ 9 ኛው እስከ 12 ኛው ክፍለዘመን የኦጉዝ ብሄር እና ሀራ ካናቴ ተገንብተዋል ፡፡ ኪታን እና ሞንጎል ታታሮች ከ 11 ኛው እስከ 13 ኛው ክፍለዘመን ወረሩ ፡፡ የካዛክ ካናቴ የተቋቋመው በ 15 ኛው ክፍለ ዘመን መገባደጃ ላይ ሲሆን ይህም ወደ ትላልቅ ፣ መካከለኛ እና ትናንሽ ሂሳቦች ተከፍሏል ፡፡ የካዛክ ጎሳ በመሠረቱ የተመሰረተው በ 16 ኛው ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ ነበር ፡፡ በ 1930 ዎቹ እና በ 1940 ዎቹ ውስጥ ትንሹ ሂሳብ እና መካከለኛው አካውንት ወደ ሩሲያ ተዋህደዋል ፡፡ የሶቪዬት ኃይል እ.ኤ.አ. በኖቬምበር 1917 ተመሰረተ ፡፡ እ.ኤ.አ. ነሐሴ 26 ቀን 1920 የሩሲያ ፌዴሬሽን ንብረት የሆነው የኪርጊዝ ራስ ገዝ የሶቪዬት ሶሻሊስት ሪ Republicብሊክ ተመሠረተ ፡፡ እ.ኤ.አ. ኤፕሪል 19 ቀን 1925 የካዛክ ራስ-ገዝ የሶቪዬት ሶሻሊስት ሪፐብሊክ ተቀየረ ፡፡ እ.ኤ.አ. ታህሳስ 5 ቀን 1936 የካዛክ የሶቪዬት ሶሻሊስት ሪፐብሊክ የሚል ስያሜ የተሰጠው ሲሆን በተመሳሳይ ጊዜ የሶቪዬት ህብረት አባል በመሆን የሶቪዬት ህብረት አባል ሆነ ፡፡ እ.ኤ.አ. ታህሳስ 10 ቀን 1991 የካዛክስታን ሪፐብሊክ ተብሎ ተሰየመ በዚያው ዓመት ታህሳስ 16 ቀን “የካዛክ ብሄራዊ የነፃነት ህግ” ፀደቀ በመደበኛነት ነፃነትን በማወጅ በ 21 ኛው ቀን የነፃ መንግስታት ህብረት አባል ሆነ ፡፡ ብሔራዊ ባንዲራ-ከርዝመት እስከ 2 1 ስፋት ጋር ጥምርታ ያለው አግድም አራት ማዕዘን ነው ፡፡ የባንዲራው መሬት ቀለል ያለ ሰማያዊ ነው ፣ በባንዲራው ወለል መካከል ወርቃማ ፀሐይ እና ንስር ከሱ በታች የሚበር ነው ፡፡ በባንዲራ መስቀያው ጎን ላይ ቀጥ ያለ ቀጥ ያለ አሞሌ አለ ፣ እሱም ባህላዊው የካዛክ የወርቅ ንድፍ ነው። ፈካ ያለ ሰማያዊ በካዛክ ህዝብ የተወደደ ባህላዊ ቀለም ነው ፤ ቅጦች እና ቅጦች ብዙውን ጊዜ በካዛክ ብሄረሰብ ምንጣፍ እና አልባሳት ውስጥ የሚታዩ ሲሆን የካዛክ ህዝብን ጥበብ እና ጥበብ ያሳያሉ ፡፡ ወርቃማው ፀሐይ ብርሃንን እና ሙቀትን ያመለክታል, ንስር ደግሞ ድፍረትን ያመለክታል. ካዛክስታን እ.ኤ.አ. ታህሳስ 1991 ከነፃነት በኋላ ይህንን ባንዲራ ተቀበለች ፡፡ ካዛክስታን 15.21 ሚሊዮን ህዝብ (2005) አለው ፡፡ ካዛክስታን በ 131 ጎሳዎች የተዋቀረ የበርካታ ብሄረሰቦች ሀገር ሲሆን በዋነኝነት ካዛክ (53%) ፣ ሩሲያኛ (30%) ፣ ጀርመንኛ ፣ ዩክሬን ፣ ኡዝቤክ ፣ ኡይጉሁር እና ታታር ናቸው ፡፡ አብዛኛዎቹ ነዋሪዎች ከምስራቅ ኦርቶዶክስ ፣ ከክርስትና እና ከቡድሂዝም በተጨማሪ በእስልምና ያምናሉ ፡፡ ካዛክኛ ብሄራዊ ቋንቋ ሲሆን ሩሲያ በስቴት ኤጀንሲዎች እና በአከባቢ የመንግስት ኤጀንሲዎች እንዲሁም በካዛክኛ የሚጠቀሙበት ኦፊሴላዊ ቋንቋ ነው ፡፡ የካዛክስታን ኢኮኖሚ በነዳጅ ፣ በተፈጥሮ ጋዝ ፣ በማዕድን ማውጫ ፣ በከሰል እና በግብርና የተያዘ ነው ፡፡ በተፈጥሮ ሀብቶች የበለፀጉ ከ 90 በላይ የተረጋገጡ የማዕድን ክምችቶች አሉ ፡፡ የተንግስተን ክምችት በዓለም ውስጥ የመጀመሪያውን ቦታ ይይዛል ፡፡ በተጨማሪም ብዛት ያላቸው የብረት ፣ የድንጋይ ከሰል ፣ የዘይት እና የተፈጥሮ ጋዝ ክምችቶች አሉ ፡፡ 21.7 ሚሊዮን ሄክታር ደንና የደን ልማት ፡፡ የወለል ላይ የውሃ ሀብቶች 53 ቢሊዮን ኪዩቢክ ሜትር ናቸው ፡፡ ከ 7,600 በላይ ሐይቆች እና የውሃ ማጠራቀሚያዎች አሉ ፡፡ ዋነኞቹ የቱሪስት መስህቦች አልማቲ አልፓይን ስኪ ሪዞርት ፣ ባልክሃሽ ሐይቅ እና ጥንታዊቷ ቱርኪስታን ይገኙበታል ፡፡ አልማቲ አልማ-አታ (አልማ-አታ) ለየት ያለ መልክዓ ምድር ያላት የቱሪስት ከተማ ናት የምትገኘው በካዛክስታን ደቡብ ምስራቅ እና የቲያንሻን ተራሮች ሰሜናዊ እግር ነው ፡፡ በተራራው ስር ያለው ኮረብታማ አካባቢ (ቻይና ውስጥ ዋይ ይሊ ተራራ ይባላል) በሶስት ጎኖች በተራሮች የተከበበ ነው ፡፡ እሱ 190 ካሬ ኪሎ ሜትር ስፋት ያለው ሲሆን ከባህር ጠለል በላይ ከ 700 እስከ 900 ሜትር ከፍታ አለው ፡፡ ፖም በማምረት ታዋቂ ነው አልማቲ ማለት በካዛክ ውስጥ አፕል ሲቲ ማለት ነው ፡፡ አብዛኛው ነዋሪ ሩሲያውያን ሲሆኑ እንደ ካዛክ ፣ ዩክሬን ፣ ታታር እና ኡይጉር ያሉ ጎሳዎች ይከተላሉ ፡፡ የህዝብ ብዛት 1.14 ሚሊዮን ነው ፡፡ አልማቲ ረጅም ታሪክ ያለው ሲሆን ከጥንት ቻይና እስከ መካከለኛው እስያ ያለው የሐር መንገድ እዚህ አለፈ ፡፡ ከተማዋ የተመሰረተው እ.ኤ.አ. በ 1854 ሲሆን በ 1867 ደግሞ የቱርኪስታን ምክትል አስተዳዳሪ የአስተዳደር ማዕከል ሆነች ፡፡ የሶቪዬት ኃይል የተቋቋመው እ.ኤ.አ. በ 1918 ሲሆን የካዛክ የሶቪዬት ሶሻሊስት ሪፐብሊክ ዋና ከተማ ሆነች በ 1929. እ.ኤ.አ. በታህሳስ 1991 የሶቪዬት ህብረት ከተፈራረሰች በኋላ ነፃዋ የካዛክስታን ሪፐብሊክ ዋና ከተማ ሆነች ፡፡ አልማቲ በ 1930 ለባቡር ሐዲዱ የተከፈተ ሲሆን ከዚያ ጊዜ ጀምሮ በፍጥነት ተሻሽሏል ፡፡ በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ወቅት በተሻሻለው የማሽነሪ ማምረቻ ኢንዱስትሪ ውስጥ የምግብ ኢንዱስትሪ እና የቀላል ኢንዱስትሪ ሁለቱም ከፍተኛ ድርሻ ነበራቸው ፡፡ አልማቲ ከዓመታት የልማት እና የግንባታ በኋላ ዘመናዊ ከተማ ሆናለች ፡፡ የከተማ አካባቢው አቀማመጥ በአረንጓዴ የተሞላ ፣ ሰፋፊ እና ጠፍጣፋ ጎረቤቶችን እንዲሁም ብዙ መናፈሻዎች እና የአትክልት ስፍራዎች የተስተካከለ ነው ፡፡ በመካከለኛው እስያ ካሉ እጅግ ቆንጆ ከተሞች አንዷ ናት ፡፡ የአልማቲ ዳርቻዎች የሰሜንላንድ ሰላማዊ መልክዓ ምድር ናቸው ፡፡ እዚህ ያሉት ተራሮች ያልተለመዱ ናቸው ፣ ግርማ ሞገስ ያለው ቲያንሻን በበረዶ ተሸፍኗል ፣ እና በከፍታዎቹ ላይ ያለው በረዶ ዓመቱን በሙሉ አይቀየርም። ከፍተኛው የኮምሶሞስክ ጫፍ ከሰማያዊው ሰማይ እና ከነጭ ደመናዎች ጋር ፣ በብር ብርሀን እና አስደናቂ ነው። በመንገድ ላይ ፣ ከፍ ባሉ ተራሮች እና በሚፈስ ውሃ ፣ በሚያምር ሁኔታ በሚሽከረከረው ተራራ አውራ ጎዳና ከከተማው መኪና ይውሰዱ ፡፡ ከከተማዋ በ 20 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ በምትገኘው በዚህ ሸለቆ ቱሪስቶች በተፈጥሮ ውበት ውስጥ ተዘፍቀዋል ፡፡ |