Gazagystan Respublikasynyň doly ady Gazagystanyň meýdany 2,724,900 inedördül kilometre barabardyr. Merkezi Aziýada, günbatarda Hazar deňzi, günorta-gündogarda Hytaý, demirgazykda Russiýa, günortada Özbegistan, Türkmenistan we Gyrgyzystan bilen serhetleşýän ýurt. Olaryň köpüsi düzlükler we peslikler. Gündogar we günorta-gündogar Altaý daglary we Týanşan daglary; düzlükler esasan günbatarda, demirgazykda we günorta-günbatarda paýlanýar; merkezi bölegi Gazak daglarydyr. Çöller we ýarym çöller meýdanyň 60% -ini tutýar. Esasy derýalar Irtyş derýasy, Sir derýasy we Ili derýalarydyr. 48,000 töweregi köl bar, olaryň arasynda has ulylary Hazar deňzi, Aral deňzi, Balhaş köli we Jaisangpo. Meýdany 2070 inedördül kilometre barabar 1500 buzluk bar. Yssy we gurak tomus we az garly sowuk gyşlar bilen gurak kontinental howasy bar. Januaryanwar aýynda ortaça temperatura -19 ℃ -4 July, iýul aýynda ortaça temperatura 19 ℃ 26 is. Mutlak maksimal we iň pes temperatura degişlilikde 45 ℃ we -45 are, çölde iň ýokary temperatura 70 ℃ çenli bolup biler. Çöl meýdanlarynda ýyllyk ýagyş 100 mm-den, demirgazykda 300-400 mm we daglyk ýerlerde 1000-2000 mm-den az.

14urt 14 döwlete bölünýär, ýagny: Demirgazyk Gazagystan, Kostanaý, Pawlodar, Akmola, Günbatar Gazagystan, Gündogar Gazagystan, Atyrau, Aktobe, Karaganda, Mangystau, Gyzylorda, Zambyl, Almaty, Günorta Gazagystan. Şeýle hem merkezi hökümetiň gol astyndaky iki häkimlik bar: Almaty we Astana.

Türk hanlygy 6-njy asyryň ortalaryndan 8-nji asyra çenli döredilipdir. IX-XII asyrlarda Oguz halky we Hara hanlygy guruldy. XI-XIII asyrlarda Hitan we Mongol tatarlary çozupdyrlar. Gazak hanlygy XV asyryň ahyrynda uly, orta we kiçi hasaplara bölünip döredilipdi. Gazak taýpasy esasan XVI asyryň başynda emele gelipdir. 1930-40-njy ýyllarda kiçi hasap we orta hasap Russiýa birleşdirildi. Sowet güýji 1917-nji ýylyň noýabr aýynda döredildi. 1920-nji ýylyň 26-njy awgustynda Russiýa Federasiýasyna degişli Gyrgyzystan Sowet Sosialistik Respublikasy döredildi. 1925-nji ýylyň 19-njy aprelinde Gazagystanyň Sowet Sosialistik Respublikasy diýlip atlandyryldy. 1936-njy ýylyň 5-nji dekabrynda Gazagystanyň Sowet Sosialistik Respublikasy diýlip atlandyryldy we şol bir wagtyň özünde Sowet Soýuzyna girdi we Sowet Soýuzynyň agzasy boldy. 1991-nji ýylyň 10-njy dekabrynda Gazagystan Respublikasy diýlip atlandyryldy. Şol ýylyň 16-njy dekabrynda garaşsyzlygy resmi taýdan yglan edýän we 21-nji GDA-a goşulýan "Gazagystanyň Milli garaşsyzlyk kanuny" kabul edildi.

Döwlet baýdagy: uzynlygy 2: 1 ini bolan gorizontal gönüburçluk. Baýdak meýdançasy açyk gök, baýdagyň ortasynda altyn gün we aşagynda bürgüt uçýar. Adaty gazak altyn nagşy bolan baýdak sütüniniň gapdalynda dik dik çyzyk bar. Açyk gök, gazak halky tarapyndan söýülýän adaty reňkdir; nagyşlar we nagyşlar köplenç gazak halkynyň halylarynda we geýimlerinde görünýär, bu gazak halkynyň paýhasyny we paýhasyny görkezýär. Altyn gün ýagtylygy we ýylylygy, bürgüt batyrlygy aňladýar. Gazagystan bu baýdagy 1991-nji ýylyň dekabrynda garaşsyzlykdan soň kabul etdi.

Gazagystanyň 15,21 million ilaty bar (2005). Gazagystan, esasan Gazagystan (53%), Rus (30%), Nemes, Ukrain, Özbek, uýgur we tatar 131 etnik topardan ybarat köp etnik ýurt. Residentsaşaýjylaryň köpüsi Gündogar prawoslaw, hristian we buddizmden başga-da yslama ynanýarlar. Gazak milli dil, rus dili bolsa döwlet edaralarynda, ýerli dolandyryş edaralarynda we Gazak dilinde ulanylýan resmi dil.

Gazagystanyň ykdysadyýetinde nebit, tebigy gaz, magdançylyk, kömür we oba hojalygy agdyklyk edýär. Tebigy baýlyklara baý, 90-dan gowrak subut edilen mineral ýataklary bar. Volfram ätiýaçlyklary dünýäde birinji orny eýeleýär. Şeýle hem demir, kömür, nebit we tebigy gaz ätiýaçlyklary bar. 21,7 million gektar tokaý we tokaý döretmek. Surfaceerüsti suw baýlyklary 53 milliard kub metrdir. 7,600-den gowrak köl we suw howdany bar. Esasy syýahatçylyk ýerleri: Almaty Alp dag ly Skia kurorty, Balhaş köli we gadymy Türkistan şäheri.

Almaty : Alma-ata täsin gözelligi bolan syýahatçylyk şäheridir. Gazagystanyň günorta-gündogarynda we Týanşan daglarynyň demirgazyk aýagynda ýerleşýär. Dagyň etegindäki depe meýdany (Hytaýda Wai Yili dagy diýilýär) üç tarapynda daglar bilen gurşalan. 190 inedördül kilometr meýdany tutýar we deňiz derejesinden 700-900 metr beýiklikde. Alma öndürmek bilen meşhurdyr. Almaty Gazagystanyň “Apple City” diýmekdir. Residentsaşaýjylaryň köpüsi ruslar, ondan soň Gazak, ukrain, tatar we uýgur ýaly etnik toparlar bar. Ilaty 1,14 million.

Almaty uzak taryhy we gadymy Hytaýdan Merkezi Aziýa çenli küpek ýoly bu ýerden geçdi. Şäher 1854-nji ýylda esaslandyryldy we 1867-nji ýylda Türküstanyň wekiliniň dolandyryş merkezine öwrüldi. Sowet güýji 1918-nji ýylda döredilip, 1929-njy ýylda Gazagystan Sowet Sosialistik Respublikasynyň paýtagty boldy. 1991-nji ýylyň dekabrynda Sowet Soýuzy dargansoň, garaşsyz Gazagystan Respublikasynyň paýtagty boldy.

Almaty 1930-njy ýylda demir ýol üçin açyldy we şondan bäri çalt ösdi. Ikinji jahan urşy döwründe ösen maşyn öndürmek pudagynda azyk senagaty we ýeňil senagat ikisi hem uly paýy eýeledi. Birnäçe ýyllap dowam eden ösüşden we gurluşykdan soň, Almaty häzirki zaman şäherine öwrüldi. Şäher meýdany owadan, gök öwüsýän, giň we tekiz bulvarlardan, köp seýilgählerden we baglardan doly. Merkezi Aziýanyň iň owadan şäherlerinden biridir.

Almaty şäheriniň eteginde Demirgazyk Koreýanyň asuda görnüşi bar. Bu ýerdäki daglar özüne çekiji, ajaýyp Týanşan gar bilen örtülendir we depelerdäki gar ýylboýy üýtgemeýär.Komsomolskyň iň beýik depesi gök asmana we ak bulutlara garşy, kümüş çyra we ajaýyp. Şäherden aýlawly dag ýolunyň ugrunda, beýik daglar we akýan suwlar, ajaýyp görnüşler bilen ulag alyň. Şäherden 20 km uzaklykda ýerleşýän bu jülgede jahankeşdeler tebigy gözellige çümýär we uzak dowam edýär.