Azaribayijan, izina ryuzuye rya Repubulika ya Azaribayijan, iherereye mu burasirazuba bwa Transcaucasus ihurira na Aziya n'Uburayi, ifite ubuso bwa kilometero kare 86,600. Irahana imbibi n'inyanja ya Kaspiya mu burasirazuba, Irani na Turukiya mu majyepfo, Uburusiya mu majyaruguru, Jeworujiya na Arumeniya mu burengerazuba. Repubulika yigenga ya Nakhichevan hamwe n’akarere ka Nagorno-Karabakh yigenga, iherereye mu kibaya cyo hagati cya Arras no hagati ya Arumeniya na Irani, ni agace ka Arumeniya. Kurenga 50% by'ubutaka bwose bwa Azaribayijan ni imisozi, hamwe n'imisozi minini ya Caucase mu majyaruguru, imisozi mito ya Caucase mu majyepfo, n'ikibaya cya Kulinka hagati. Amajyepfo ashyira uburengerazuba ni ikibaya cyo hagati cya Araksin, naho amajyaruguru yacyo akikijwe n'imisozi ya Dalalapuyaz n'imisozi ya Zangezursky. Hariho imisozi ya Tares mu majyepfo yuburasirazuba. Inzuzi nini ni Kura na Aras. Ikirere kiratandukanye.

Mu kinyejana cya 3-10 nyuma ya Yesu, yategekwaga na Irani na Califa y'Abarabu. Hariho ibihugu bya feodal nka Shirfan mu kinyejana cya 9-16. Igihugu cya Azaribayijan cyashinzwe ahanini mu kinyejana cya 11-13. Mu kinyejana cya 11-14, yatewe na Turukiya-Seljuks, Abatutsi b'Abamongoli, na Timuride. Kuva mu kinyejana cya 16 kugeza mu cya 18, byategekwaga n'ingoma ya Safavid ya Irani. Mu 1813 na 1928, amajyaruguru ya Azaribayijan yinjijwe mu Burusiya (Intara ya Baku, Intara ya Elizabeth Bol). Yatangaje ko hashyizweho Repubulika y’Abasoviyeti y'Abasoviyeti yo muri Azaribayijan ku ya 28 Mata 1920, yinjira muri Repubulika y’Abasosiyalisite y’Abasoviyeti ya Transcaucase ku ya 12 Werurwe 1922, yinjira muri Leta Zunze Ubumwe z'Abasoviyeti nk'umunyamuryango wa Federasiyo ku ya 30 Ukuboza uwo mwaka, maze aba umunyamuryango w’Abasoviyeti ku ya 5 Ukuboza 1936 Repubulika y’abanyamuryango mu gihe cy’ubumwe bw’Abasoviyeti. Ku ya 6 Gashyantare 1991, igihugu cyahinduwe Repubulika ya Azaribayijan. Ku ya 30 Kanama muri uwo mwaka, Abasoviyeti Nkuru ya Azaribayijan bemeje Itangazo ry’Ubwigenge, batangaza ku bwigenge kandi bashinga Repubulika ya Azaribayijan.

Ibendera ryigihugu: Ni urukiramende rutambitse rufite igipimo cy'uburebure n'ubugari bwa 2: 1. Igizwe nuburyo butatu buringaniye buringaniye buhujwe nubururu bwerurutse, umutuku nicyatsi kuva hejuru kugeza hasi. Hariho ukwezi kwimbitse ninyenyeri umunani-yerekanwe hagati yigice gitukura, kandi ukwezi ninyenyeri byombi byera. Azaribayijan yabaye repubulika y’icyahoze ari Leta Zunze Ubumwe z'Abasoviyeti mu 1936. Nyuma, ibendera ry'igihugu ryemejwe n'ibendera ry'umutuku rifite inyenyeri eshanu, umuhoro n'inyundo, kandi igice cyo hepfo cy'ibendera cyari gifite umupaka mugari w'ubururu. Muri Kanama 1990, ubwigenge bwatangajwe, maze ku ya 5 Gashyantare 1991, ibendera ry'igihugu ryemejwe mbere ya 1936, ni ukuvuga ibendera ry'inyabutatu twavuze haruguru, ryagaruwe.

Abaturage ba Azaribayijan ni miliyoni 8.436 (1 Mutarama 2006). Hariho amoko 43 yose, muri yo 90,6% ni Azerubayijani, 2,2% ni Rezgen, 1.8% ni Abarusiya, 1.5% ni Abanyarumeniya, naho 1.0% ni Talysh. Ururimi rwemewe ni Azerubayijani, rukomoka mu muryango w’ururimi rwa Turukiya. Abenegihugu benshi bavuga ikirusiya. Ahanini wemere Islam.

Azaribayijan yiganjemo inganda zikomeye, mu gihe inganda zoroheje zidatera imbere. Umutungo kamere ni mwinshi muri peteroli na gaze gasanzwe. Inganda zitunganya peteroli n’inganda zikomeye mu gihugu. Icya kabiri nyuma y'Uburusiya n'umwanya wa kabiri muri repubulika yahoze ari Leta Zunze Ubumwe z'Abasoviyeti. Izindi nganda zirimo ibikomoka kuri peteroli, gukora imashini, metallurgie idafite ferrous, inganda zoroheje n’inganda zitunganya ibiribwa. Inganda zikora imashini zitanga ibikoresho byo gukuramo peteroli na gaze. Ubuhinzi bwiganjemo ibihingwa ngengabukungu, kandi ipamba ni ingenzi cyane; itabi, imboga, ibinyampeke, icyayi, n'inzabibu nabyo bifite uruhare runini. Inganda z’ubworozi ziganjemo inyama n’ubwoya, inyama n’amata. Gutwara abantu ahanini biterwa na gari ya moshi. Icyambu kinini ni Baku.

Baku: Baku n'umurwa mukuru wa Azaribayijan n'ikigo cy'igihugu gishinzwe ubukungu n'umuco. Icyambu kinini mu nyanja ya Kaspiya. Iherereye mu majyepfo y’izinga rya Apsheronmi, ni ihuriro ry’inganda zikomoka kuri peteroli kandi izwi ku izina rya "umujyi wa peteroli". Ni n'umujyi munini mu cyahoze ari Leta Zunze Ubumwe z'Abasoviyeti Transcaucas. Baku igizwe n'uturere 10 tw'ubuyobozi n'imijyi 46, ifite ubuso bwa kilometero kare 2200. Abaturage ni miliyoni 1.8288. Ikigereranyo cy'ubushyuhe muri Mutarama ni 4 ℃, naho ubushyuhe bwo muri Nyakanga ni 27.3 ℃.

Mu kinyejana cya 18, Baku yari umurwa mukuru wa Hanate ya Baku. Umusaruro w’amavuta y’inganda watangiye mu myaka ya za 1870. Mu mpera z'ikinyejana cya 19, wahindutse ikigo cy’inganda cya Transcaucase n’ikigo cya peteroli, gifite ibigo 22 bikomeye byo gutunganya peteroli, kandi n’inganda nyinshi zari zifitanye isano na peteroli. Muri Kanama 1991, yabaye umurwa mukuru wa Azaribayijan nyuma y'ubwigenge.

Baku numujyi wa kera ufite amateka maremare.Hariho ahantu henshi hashimishije muri uyu mujyi, nk umunara w’umusigiti wa Senak-Karl wubatswe mu kinyejana cya 11, umunara wa Kiz-Karas mu kinyejana cya 12, na Baku mu kinyejana cya 13 Ilov Kibuye, Ingoro ya Shirvan kuva mu kinyejana cya 15 n’ingoro ya King Khan kuva mu kinyejana cya 17 irabitswe neza. Mu 2000, UNESCO yashyize ku rutonde Umujyi wa Baku ukikijwe na Baku, Ingoro y'Umwami Shirvan n'umunara w'abakobwa muri uyu mujyi nk'umurage ndangamuco maze ubashyira ku rutonde rwa "Umurage w'isi."